SGK’yı bütçe transferleri ayakta tutuyor

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bu yılın ilk sekiz ayında bütçeden yapılan transfer miktarı enflasyon sebebiyle oluşan açık sebebiyle geçen yılın toplamını geride bıraktı. SGK mali anlamda bütçede öngörülenden daha düşük açıklar vermesine karşın prim karşılığı olmayan ödemeler, açık finansmanı ve çeşitli bütçe destekleriyle artan oranda transfer aldı. Ocak-ağustos döneminde bütçeden SGK’ye aktarılan toplam tutar 981 milyar TL’ye ulaşırken, ağustos ayında kurumun açığı 20,6 milyar TL olarak gerçekleşti. SGK’nin prim gelirlerinde iyileşme gözlemlenirken bazı aylarda fazla verdiği de görüldü.

SGK’ye yapılan ödemeler arasında Hazine tarafından sağlanan destekler, Genel Sağlık Sigortası primleri, teşvikler ve açık finansman gibi kalemler bulunuyor. Bu ödemeler sosyal güvenlik sisteminin mali sağlığını yakından etkiliyor. Ayrıca, EYT kapsamında artan emekli sayısının da aktif/pasif dengesini olumsuz yönde etkilediği belirtiliyor. Ancak, emekli olanların birçoğunun çalışmaya devam etmek mecburiyetinde kalması ve destek primi ödemesi bu etkinin sınırlı kalmasını sağladı.

SGK’ye bütçe kaynaklı transferlerde enflasyonun da etkisiyle hızlı bir artış yaşanıyor. 2024’e yaklaşırken bu transferler 1 trilyon TL sınırına dayandı. Ağustos ayı itibarıyla yapılan bütçe transferleri geçen yıla göre yüzde 118,5 oranında arttı ve GSYH içindeki payı düşük kalsa da kamu dengelerinde belirgin bir yük oluşturuyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun temel giderlerini emekli aylıkları ve sağlık ödemeleri oluşturuyor. Kurumun borçları yaklaşan emekli zammından önce tekrar gündeme gelmesi ile dikkat çekti. Yüksek enflasyon ile birlikte Türk Lirası’nın değer kaybı SGK’nin artan borcunda etkili oldu.

EYT

Öte yandan Emeklilikte Yaşa Takılanlar için AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın 2019’da yaptığı ”Milletimin faydası neredeyse ona varım. Milletimin ve ülkemin zararına olan şeye asla yokum. Seçim kaybetsek de yokum” demesinin ardından seçim öncesi kabul edilen EYT düzenlemesinin de bu borç üzerindeki etkisi de sorgulanan bir başka ayrıntı olarak ortaya çıktı.

Muayene Ücretleri

Yapılan hesaplamalarla işçi, memur ve emeklilerin geleceğini tayin eden TÜİK’in 2024’te açıkladığı madde sepetindeki uzman doktor muayene ücreti de SGK’nin borcu ile tekrar akıllara geldi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) madde sepetinde temmuz ayında uzman doktor muayene ücreti 34 TL olarak görülmüş bu meblanın gerçeği yansıtmadığı eleştirileri yapılmıştı.