ISO PMI analizi: İmalat sanayinde zayıf görünüm korundu

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ekimde aylık 1,5 puan artarak 45,8’e yükselse de, eşik seviyenin ve uzun dönem ortalamasının belirgin altında kalmaya devam ederek imalat sanayinde zayıf seyrin korunduğuna işaret etti. Daha önceki anketlerde de belirtildiği gibi bu görünümde hem iç hem dış talep koşullarındaki zayıflama etkili olurken, bu durumdan üretim, mal alımı ve istihdam da olumsuz etkilenmeye devam ediyor. Fiyatlamaya ilişkin sorular fiyat artışlarının ılımlı şekilde sürdüğüne işaret ediyor. Tedarikçilerin teslim sürelerindeki iyileşme ise ekimde yerini yeniden artışa bıraktı.

Sektörel veriler, ekim ayında gıda sektörünün olumlu, ağaç ve kâğıt sektörünün ise olumsuz ayrıştığına işaret etti. Genel olarak ise gıda dışındaki sektörler tarihsel ortalamalarına kıyasla zayıf bir seyir izliyor.

Anketin alt sorularına bakıldığında;

Üretim endeksi üst üste yedi aydır eşik seviyenin altında ve üretimde belirgin daralmaya işaret ediyor. Bu dönemdeki SÜE verileri de bu görünüme paralel bir seyir izledi. Anekdotal bilgiye göre talepteki zayıflık üretim üzerindeki temel belirleyici olmaya devam ediyor.

Yeni siparişlerde de iç ve dış talepteki zayıflık kaynaklı yavaşlama sürdü.

İstihdam endeksinde gerileme devam etti. Anekdotal bilgiye göre bu gelişmede yeni siparişlerdeki yavaşlama etkili olurken, bazı katılımcılar gönüllü istifaların da etkili olduğunu belirtti.

Enflasyonist baskılar hafifledi. Girdi fiyatlarındaki artışta TL’deki zayıflık ve ham madde fiyatlarındaki artışın etkili olduğu belirtiliyor.

Girdi stoklarında Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranlı düşüş gerçekleşti.

Tedarikçilerin teslimat süresi ekim ayında yeniden artış gösterdi.

Sektörel bazda ise mevsimsellikten arındırılmış olarak;

Manşet endekslere göre, son üç aydır 50 eşik değerinin altında bulunan gıda sektöründe endeks ekimde aylık 4,7 puan artışla 52,4’e yükseldi. Ağaç ve kağıt, elektrik ve elektronik ve taşıt sektörlerinde manşet endeks gerilerken, diğer sektörlerde artış görüldü. Aylık bazda en sert düşüş ağaç ve kağıt sektöründe gözlendi.

Üretim endeksinde aylık bazda en belirgin düşüş ağaç ve kağıt, en belirgin artış ise gıda sektöründe görüldü. Giyim sektöründe ise yatay seyretti. Kimya, kauçuk ve plastik sektörü eylül ayındaki sert düşüşün büyük bir kısmını toparladı.

Yeni siparişlerde de yine aylık bazda en belirgin düşüş ve artışlar ağaç ve kâğıtile gıda sektörlerinde gerçekleşti ). Ağaç sektöründe endeks 36,5 ile Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyesinde. Taşıt sektöründe endeks yatay seyrederken, seviye olarak (39,6) zayıf görünüme işaret etti.

İstihdam endeksinde de gıda sektöründeki belirgin artış öne çıktı. Taşıt, giyim, ağaç ve kâğıt, elektrik ve elektronik sektörlerinde düşüş kaydedildi.

Girdi maliyet endeksinde en belirgin düşüş kimya kauçuk plastik sektöründe, en belirgin artış ise gıda ile ağaç ve kağıt sektörlerinde görüldü.

 Tedarikçi teslim süresi on sektörün üçünde kısaldı.

Akbank Ekonomik Araştırmalar raporundan alıntıdır