Sanayi sektörü temsilcilerinden ortak çağrı

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten ve Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, sanayide yaşanan dar boğaz ile ilgili önemli çözüm önerilerinde bulundu.

Sektör başkanları, bölgesel asgari ücret, düşük faizli kredi, özel kur, ithalatta korumanın kalkması ve SGK yüklerinin azaltılmasını istedi. Üreticinin fiyat avantajını kaybetmemesi gerektiğini vurgulayan sektör temsilcileri ortak taleplerini açıkladılar.

BMD Başkanı Sinan Öncel, 211 üye ile her ay düzenli yapılan anketin sonuçlarını paylaşarak “Temmuzda satışlar sert fren yaptı. Markalarımızın yüzde 66’sının satışı Haziran ayına göre geriledi. Bu dönemde cirosunun daraldığını beyan eden markalarımızın oranı yüzde 35’de kaldı. Hazirandan Temmuz ayına geçişte her üç firmadan ikisi adet satışında, birinin de cirosunda daralma yaşandı. Yıllık değişime baktığımızda ise markaların yüzde 58’inde adet satışlarının düştüğünü görüyoruz. Ciro artışının resmi enflasyonun altında kaldığını beyan eden markalarımızın oranı da yüzde 66’da kaldı. Bu tablo, söz konusu markaların cirolarındaki artışın giderleri karşılayamadığı anlamına geliyor” ifadelerinde bulundu.

Markalar için kira ve ortak alan giderlerinin de önemli maliyet kalemleri olduğunu belirten Öncel, “Son bir yılda kiralar dolar bazında yüzde 32,11 artı. Fahiş kira artış talepleri ve ham madde ithalatında uygulanan yüksek vergiler başta olmak üzere tüm maliyet artışları er veya geç fiyatlara yansıyor ve enflasyonla mücadeleyi olumsuz etkiliyor” açıklamasını yaptı. Öncel, 2 yıl önce yüzde 10 olan turist satış oranının da yüzde 4’e gerilediğine dikkat çekti.

TASD Başkanı Berke İçten ise toplantıda, ayakkabı endüstrisinin son iki yılda açık verir pozisyonuna geldiğini belirtti ve şunları ekledi: “Maliyet artışlarına paralel olarak sektör yurt dışında pazar kaybederken ithalat patladı. 2023’ü 1 milyar 270 milyon dolarlık ihracat ve 1 milyar 400 milyon dolarlık ithalatla tamamladık. Dış ticaretteki bozulma bu yıl hızlanarak devam ediyor. İlk yarıda ihracat adet bazında yüzde 20,3, değer olarak yüzde 13,8 geriledi. İthalatımız ise 6 ayda yaklaşık yüzde 22 artışla 817 milyon dolara yükseldi. 2023’ün tamamında 130 milyon dolar olan cari açığımız bu yılın ilk 6 ayında 190 milyon dolara ulaştı.”

Sektörde rekabetin azaldığını belirten İçten, “Bir çift spor ayakkabı için kullanılacak malzemeyi hesapladığımızda Çin ile Türkiye arasında 3,9 dolarlık fiyat farkı var. Ayakkabı sektörünün yıllık 70-80 milyon dolarlık ham madde ve yan sanayi ithalatı var. 6 milyar dolarlık ticaret hacminin olduğu sektörde bu miktarı normal değerlendiriyoruz. Yan sanayicilerin ithalat vergilerinin artırılması yönündeki taleplerine katılmıyoruz. Yan sanayiye getirilecek ek vergilerin bitmiş ürün fiyatını artırmaktan başka bir işe yaramayacağını değerlendiriyoruz. Bu yüksek vergiler makul düzeylere inerse, bitmiş ürün maliyetinde en az yüzde 25’lik düşüş yaşanır” açıklamasında bulundu.

TGSD Başkanı Ramazan Kaya ise salgın sonrası yaşanan sıkıntılardan dolayı getirilen mali yükümlülüklerin sektörde olumsuz sonuçlara yol açtığını belirterek, “Bugünkü toplantımızda farkındalığı artırmak ve hükümete vermek istediğimiz mesajları aktardık. Diğer sektörlerde olduğu gibi bizim de ortak sorunlarımız var. En büyük sıkıntımız maliyet artışları ve bu artışlarla birlikte yaşadığımız finansal problemler”

Kaya, çözüm önerilerini şöyle sıraladı: “Kamu bankaları, eksim banka ve merkez bankasıyla yaşadığımız sıkıntıları paylaşıyoruz. Özellikle KGF fonlarının daha fazla devreye girmesini ve kamu bankalarının emek yoğun sektörlere daha fazla destek sunmasını talep ediyoruz. Faiz oranlarının yüksekliği ve sermaye sıkıntıları nedeniyle zorluk yaşıyoruz. Bu konuda sürekli otoriteyle görüşmeler halindeyiz ve umarız kısa zamanda bir orta yol bulabiliriz.”

İhracattaki gerilemeye dikkat çeken Kaya, ilk altı ayda ciro bazında %10.5, adet bazında %15 ve kilogram birim fiyatında %3 gerileme yaşandığını açıkladı. Son dört ayda gelen taleplerle bir toparlanma öngörüsü içinde olduklarını belirten Kaya, yine de geçen yıla kıyasla ciro bazında %9 civarında kayıplarla karşılaşacaklarını düşündüklerini ifade etti.

Kaya aynı zamanda talepte erimenin devam edeceğini beklediklerini; bunun için esnek ve sürdürülebilir çalışmalarla değer artırarak yollarını çizeceklerini belirtti. Kaya “Belki bir iki adım geri çekilerek güçleneceğiz ama gelecek dönemler için daha güçlü bir şekilde üretim yapmaya devam edeceğiz” dedi.