Prof. Dr. Yaman Akdeniz: “Biz Instagram ile anlaşıp ‘ne kazandık?”

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, iki gün geçmesine rağmen Instagram yetkililerin hala sessizliğini koruduğuna dikkat çekti.

İktidar tarafının açıkladığı maddeleri tek tek ele alan Akdeniz, Instagram’ın politikalarını değiştirmeden uygulamaya devam ettiğini belirterek şunları sordu: “Biz Instagram ile anlaşıp ‘ne kazandık?’ Diz çöktürtmediğimiz kesin olmakla birlikte, kağıt üstünde dahi bir kazancımız yok. Herhangi bir kazancımız yokken, o zaman Instagram neden sekiz gün boyunca sansürlendi? Bari neden sıkışıp açmak zorunda kaldığınızı açıklayın.”

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Instagram’a erişimi 2 Ağustos’ta engellemişti. Uraloğlu, ‘toplumsal hassasiyetler sebebiyle’ gereken müdahaleyi yaptıklarını söylemiş, Instagram’ın kapatılma gerekçesi olarak ‘katalog suçlar çerçevesine uyulmaması’nı göstermişti. Ancak bu katalog suçların ne olduğunu detaylandırmamıştı.

Sekiz gün kapalı kalan Instagram cumartesi akşamı 9 sularında açıldı. Uraloğlu, X hesabından canlı yayın yaparak Instagram’la anlaştıklarını duyurdu.

Instagram’ın açılmasının üzerinden iki gün geçti ancak platformun çatı şirket Meta yetkililerinden anlaşmaya dair bir açıklama gelmedi.

Akdeniz ABD’li şirketin sessizliğine dikkat çekerek X hesabından şunları dedi:

* Öncelikle, sekiz gün süren saçma sapan Instagram sansürü bitti diye sevindik sevinmesine ama keyfi alınan kararın ve uygulamanın tekrarlanması ihtimali olduğunun farkında mıyız?

* Bu bağlamda, Ömer Abdullah Karagözoğlu’nun kim olduğunu biliyor musunuz? Kendisi BTK başkanı olmakla birlikte Instagram kararını da alan kişidir. Bir başka deyişle, yasadaki erişim engelleme yetkisini kullanan kamu görevlisidir.

* Fakat, BTK Başkanı Karagözoğlu, almış olduğu erişim engelleme kararı hakkında kamuoyuna herhangi bir bilgi vermezken, X platformundan da sadece Bakan Uraloğlu’nun açıklamalarını paylaşmıştır. (Not: Varsa bir açıklaması, ben göremedim ve özür dilerim).

* Hatta Bakan Uraloğlu cuma günü Instagram ‘erişim engelini kaldıracağız’ paylaşımı yapmış, Karagözoğlu da bunu paylaşmıştır. Halbuki tersi olması gerekirdi. Kararı kim aldıysa, onun kaldırması beklenirdi.

* Bir diğer taraftan BTK’nın özerk bir kurum olduğunun farkında mısınız? Kuruluş yasasında “Kurum görevlerini yerine getirirken bağımsızdır. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi Kuruma emir ve talimat veremez” demektedir.

* BTK Kuruluş Yasasında ayrıca “Yasada, sadece Kurum’un ilişkili olduğu bakanlık Ulaştırma Bakanlığıdır” denilmiştir. Fakat, dikkat ederseniz ‘bağlıdır’ denilmemiş veya benzer şekilde BTK Başkanı da ulaştırma bakanına bağlanmamıştır.

* Ortada henüz BTK Başkanının kararı yokken ve açtığımız davalar da devam ederken, Instagram da susmaya devam etmektedir. O zaman Bakan tarafından yapılan açıklama detayını değerlendirelim ve bakalım bir şey kazanmış mıyız?

* Birincisi, Instagram ‘katalog suçlar arasında yer alan içeriklerin ve paylaşımların derhal kaldırılmasını’ sağlayacakmış. Daha önce de yazdım, zaten Instagram bunu yapıyor ve raporluyor. Dolayısıyla, “Neye anlaştık?”

* İkincisi, Türkiye’nin ‘hukuk sistemine uygunluk sağlanacak’ ve ‘yasa ihlali söz konusu olduğunda hızlı ve etkili müdahale’ gerçekleşecekmiş. Bunun da zaten yapılmadığına dair herhangi bir veri ortada yok. Şeffaflık raporları da açık bu konuda.

* Üçüncüsü, “Hesaplar herhangi bir uyarı yapılmadan kapatılmayacakmış.” Instagram kendi iç politikalarını Türkiye için değiştirmeye mi karar verdi? Zaten uyarı ve bilgilendirme yaparak hesaplar kapatılmıyor mu? Ne değişti veya ‘kazandık’ gerçekten anlamadım.

* Dördüncüsü, “Türk kulllanıcıların hesapları ve hakları güvence altına alınacakmış.” Nasıl alınacak? Görüldüğü kadarıyla Instagram hiç değiştirmeden politikalarını uygulamaya devam ediyor.

* Beşincisi, “Uyarı yapılmadan kapatılan hesaplar tekrar erişime açılacakmış.” Instagram açılalı, üçüncü güne girdik, bahsi geçen hesaplar açıldı mı? Süreç devam edebilir ama bu süreçten etkilenen kullanıcılara ne oldu belli değil.

* Daha da önemlisi, “PKK, PYD, ve FETÖ gibi terör örgütü propogandaları Instagram’da yapılmayacakmış.” Gerçekten de Instagram bunu kabul etti mi? Kabul ettiyse bunun İnternet ile ilgili 5651 sayılı Yasadaki yasal dayanağı nedir? Katalog suçlar arasında terör propagandası yok.

* Altıncısı, “Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı olan gönderiler Instagram’dan kaldırılacakmış.” Yukarıda da belirttiğim üzere, İnternet Yasası (siz hazırladınız, ben değil) gayet açık ve ‘hukuk devletimizi’ de Instagram’ı da bağlar. Fazlası keyfiyete girer.

* O zaman biz Instagram ile anlaşıp ‘ne kazandık?’ Diz çöktürtmediğimiz kesin olmakla birlikte, kağıt üstünde dahi bir kazancımız yok. Herhangi bir kazancımız yokken, o zaman Instagram neden sekiz gün boyunca sansürlendi? Bari neden sıkışıp, açmak zorunda kaldığınızı açıklayın.

* Sonuç itibarıyla, 1 milyondan fazla web sitesi halen erişime engellidir. Wattpad ve Roblox engellemelerini de unutmamak gerekir. Biz BTK Başkanının erişim engellemesi yetkisi iptal edilene kadar hukuk mücadelemizi sürdüreceğiz.

diken.com.tr