KİB Sabah RAPORU: Jackson Hole 22-24 Ağustos: Loading…

Küresel mali piyasalardaki panik havası dün adeta likidasyon eğilimine döndü. Piyasa aktörleri telaşa kapılınca, önüne arkasına bakmadan satış düğmesine bastı. Bu nedenle dün günün ilk yarısında satış baskısının adeta kontrolden çıktığını gördük. Hatta, dün sosyal medyada, FED’in 18 Eylül toplantısını beklemeden olağanüstü bir şekilde toplanacağı yönünde haberler bile gördük. Öncelikle olağanüstü bir toplantıya ihtiyaç var mı sorusuna da dikkatle cevap vermek gerekiyor keza eğer süreç doğru yönetilmezse FED’in de panik yaptığı algısı kar (panik) topunun daha da büyümesine yol açabilir.

Teminat tamamlama ve beraberinde zarar kes emirlerinin de tetiklenmesi dün Japonya’nın gösterge endeksi Nikkei225 ve daha geniş tanımlı endeksi Topix’te günlük kayıp oranı %12’yi aştı. Tayvan borsası Taipei ve Güney Kore borsası Kospi günü %8 – %9 bandında düşüşle tamamladı. Son haftalarda bültenlerimize hemen hemen her gün konuk olmaya başlayan korku endeksi VIX, dün sabah saatlerinde paniğin zirveye ulaşması ile 60 seviyesini aşarak pandemi döneminden bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Grafiklerde bir önceki en yüksek seviyenin 2008 Lehman Brothers krizi döneminde (küresel kriz) yaşandığını görüyoruz. Adeta dün tarihi bir güne tanıklık ettik. Hatta pek çok kişi dünü Kara Pazartesi olarak da nitelendirdi.

Uzun yıllardır ucuz para dönemine alışan ve morfin bağımlısı gibi davranan küresel piyasalar, geçen hafta doktorun reçeteyi değiştirmesi ile büyük bir şok yaşadı. Kimden mi söz ediyorum? Doğru tahmin ettiniz: Japonya Merkez Bankası’ndan. Faiz artıramayacağına inanılan ve dolar başına 1986 yılındaki seviyesine kadar satılan dünyanın en çok üçüncü işlem gören para birimi olan Japon Yenini savunmak için uzun süre döviz piyasasına müdahale ederek sonuç almaya çalışan otorite, sonunda pes ederek faiz artırmak durumunda kaldı hatta likiditenin de daralacağını açıkladı! Ucuz parayı morfin gibi gören piyasaların büyük bir rüyadan ciddi bir baş ağrısı ile uyanması aslında son haftalarda yaşanan gelişmelerin tam da özeti oldu.

Ucuz parayı borçlan ve yüksek getirili parayı al olarak tanımladığımız carry trade işlemlerinin süratle yerini kapanmaya terk etmesi ile USDJPY paritesi son 5 haftada YEN lehine %11 değer kazandı. YEN’in güvenli liman edası ile değer kazanmasının yanı sıra, ekonomiyi gereğinden fazla yüksek faizlere maruz bırakarak yumuşak iniş fırsatını kaçıran FED’in de ABD ekonomisini ani duruş riskli ile karşı karşıya bırakması, dün her yerde likidasyona yani ne var ne yok sat nakde dön eğilimine neden oldu.

Dünyanın en büyük ekonomisindeki zayıf istihdam raporu ve daralan imalat faaliyeti, büyük ABD teknoloji şirketlerinin hayal kırıklığı yaratan tahminleriyle birleşince, ABD’nin Nasdaq endeksi geceyi %3,5 düşüşle tamamladı (son 4 haftada düşüş %15 seviyesini aştı). Endekslerin bu yıl rekor seviyelere çıkmasının ana nedeni olarak görülen hisse senedi grubu Muhteşem Yedili’nin toplam piyasa değeri dünkü satışlarla yaklaşık 1 trilyon doları silindi. Yapay zekânın poster çocuğu Nvidia dün akşam %6,3, Apple %4,8, Amazon %4, Microsoft ise %3,3 geriledi.

Elbette bu panik ortamı da bir noktada dinecek. Netice itibariyle biz ABD ekonomisinin resesyona gireceğin açıkçası pek de ihtimal vermiyoruz. Panik ortamı bitince, yukarıda söz ettiğim üzere ucuzlayan varlıklara yönelik alım iştahı yeniden canlanacak. FED’in koşar adım faiz indireceği bir ortamda, faiz getirisi olmayan altın ve bitcoin, Euro ve İngiliz Sterlin’i değer kazanacak. Bu gürültü dinince, özellikle altının daha da bir ışıldayacağını düşünüyoruz. Yakın gelecekte 2,550 dolar, 1 yıl sonra ise 3bin dolar hedefimize bağlı kalmaya devam ediyoruz.

Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında fırtınanın dindiği, piyasaların ise yara sarmaya çalıştığını görüyoruz. Japon Yeninin dün 141 seviyelerine kadar değer kazanması ardından bu sabah yeniden değer kaybederek 146 seviyesine gelmesi, borsalara alım getirmiş: Japonya’da gösterge endeks Nikkei %9,5 daha geniş tanımlı Topix borsası ise %10’un üzerinde yükseldi. Tayvan ve Kore borsalarında alımların dünkü satışları karşılamaya yetmese de, %4 yükseldiklerini not edelim. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde de Nasdaq’ın %2’nin üzerinde yükselişle güne başlaması, bir nebze de olsun kara bulutların dağılmasına neden olacağını düşünüyoruz.

Gelinen noktada yatırımcılar artık FED’in 18 Eylül olağan toplantısında gösterge faiz oranlarını 50 baz puan düşürme olasılığına %70 şans vermeye başladı. Daha basit bir anlatımla, geçen hafta tam anlamıyla ikna olmadığını söyleyen Powell’dan piyasalar artık bebek adımları ile değil jumbo faizi indirimi talep ediyor. Yılın son 3 toplantısına yönelik faiz indirim fiyatlaması bu sabah itibariyle 100 baz puan. Piyasalarda var olan volatilitenin kademeli olarak azalacağını ya da 22-24 Ağustos tarihlerinde düzenlenecek ve Merkez Bankacılarının toplantısı olarak görülen ABD’nin Jackson Hole kasabasında düzenlenecek toplantıya kadar inişli çıkışlı seyrin korunacağı, akabinde ise toplantıdan çıkacak mesajlar ile piyasaların yeniden denge bulacaklarını düşünüyoruz.

Piyasaların göstergesi konumunda ABD’nin 10 yıllık hazine tahvili getirisi dün %3,66 ile bir yılın en düşük seviyesine gerilemesi ardından bu sabah %3,85 seviyesine toparladı. Riskten kaçan yatırımcıların hırpaladığı Bitcoin benzer bir şekilde dün 50bin dolar seviyesinin altına gerileyerek son 6 ayın en düşük seviyesini test etmesi ardından bu sabah yeniden 56bin seviyesine dayanırken, panik satışları ile güvenli liman altının bile dün gün içerisinde 100 dolar kadar aşağı yukarı hareket etmesi sonrası bu sabah yeniden 2,400 dolar seviyesinin üzerine yükseldiğini not edelim. VIX güne 39 seviyesinden başlıyor…

Dünkü sert satış baskısından Türk mali piyasaları da nasibini aldı. Açılışta devre kesicilerin çalışması sonrası sancılı bir gün geçiren BIST100 endeksi günü %5,5 düşüşle tamamlarken, bankacılık endeksi de benzer oranlarda geriledi. 5 yıl vadeli CDS risk primi artan riskler ve beraberinde Ortadoğu’da artan diplomasi endişelerine paralel 40 baz puan birden yükselerek 300 seviyesine dayandı. USDTRY kuru tahminlerimize paralel dün nispeten sakin bir seyir izleyerek 33,40’lı seviyelere kadar gelebildi. Kurun uzun bir süredir hem aşağı hem de yukarı yönlü kamu kontrolünde olduğu düşünülürse, TCMB’nin enflasyonu kontrol altına almaya çalıştığı bir ortamda, kurun zıplamasına pek de izin vermeyeceğini düşünüyoruz. Zaten son verilere göre, TCMB’nin bunu sağlayacak ciddi mânâda döviz cephanesi de biriktirdiğinin altını bir kez daha çizelim. Şöyle ki, yerel seçimler ardından 1 Nisan tarihinde eksi 74,6 milyar dolar olan net yabancı para pozisyonu artı 20,6 milyar dolar seviyesine kadar iyileşmiş durumda.

Her ne kadar küresel piyasalarda yaşanan satış baskısına veya bulaşıcılık etkisine Türk mali piyasalarının kayıtsız kalamayacağını düşünsek de, panik yapacak bir durum da görmüyoruz. Hatta piyasa reaksiyonun bu kadar sert olduğu zamanları, elinde nakdi olan ve piyasayı kaçırdım diye endişelenen yatırımcıların yeni pozisyon açabilmesi için fırsat sunacağını düşünüyoruz. Panik yapmadan soğukkanlı olabilmek de yatırımın bir parçası olduğunu lütfen unutmayalım!

Dün piyasa gürültüsü içinde ikinci planda kalan enflasyon rakamlarına da değinerek bültenimizi daha da uzatmadan tamamlayalım. TÜİK verisine göre Temmuz ayında aylık TÜFE artışı %3,2 ile piyasa beklentisine yakın sonuçlanırken, yıllık gerçekleşmeyi de %61,8’e getirdi. Baz etkisi nedeniyle (Ağustos 2023 aylık enflasyon %8,14) enflasyonun önümüzdeki ay da sert bir şekilde gerilemeye devam edeceğini düşünüyoruz. Yanlış bir anlatım olmasın, fiyatlar artmaya devam ederken, artış hızının yavaşlamasından söz ediyoruz 🙂 KKTC İstatistik Kurumu’nun da bugün enflasyon verilerini açıklamasını bekliyoruz.

Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5)

Grup Müdürü, Hazine Bölümü

Kıbrıs İktisat Bankası