Çetin Ünsalan: Bu kara listeden nasıl çıkacağız?
1 Temmuz 2024Türkiye FATF Genel Kurulu’ndan alınan kararla gri listeden çıkmayı başardı. Son derece iyi bir haber. Çünkü gri liste algıdan başlayarak, birçok konuda sıkıntı yaşamanıza neden olur. Gri listede olan bir ülkeye ne doğrudan ne de finansal yatırımcı gelmez.
Bu nedenle gri listeden çıkarılmış olmamızın önemsenmesi gerektiğini düşünüyorum. Ama sadece bu kadar. Ardından başlayan propaganda, komik hale düşmemize neden oluyor. Gri listeden çıkmamızın nedeni ne?
Gerekli yasal düzenlemeleri ve denetim mekanizmalarını teknik olarak oluşturmamız. Önemli mi? Evet… Fakat gri listeye alınma nedenimizin teknik eksikliklerden değil, uygulamalardan kaynaklandığını unutmuş gözüküyoruz.
Başta gayrimenkul sektöründe yaşananlar olmak üzere, yaşanan açmazların bizi gri listeye ittiğini unutmayalım. Bugün prosedürü tamamlamış olmamız, sadece listeden çıkmamızı sağladı, sorunu ortadan kaldırmadı.
Halen emlak sektöründe kimlerin yatırım yaptığı, milyon dolarlara arka arkaya para alanların kaynağı nereden temin ettiği gibi bir dizi soru önümüzde duruyor. Bu nedenle yasalar önemlidir, ama uygulanması ondan daha önemlidir.
Tıpkı Anayasa’nın olmasının önemli olduğu gibi. Ülkede Anayasa var, buna uygunluğu denetleyen Anayasa Mahkemesi var ama kararlarına uyulmadığını görüyoruz. Hatta TÜİK’in açıklamadığı listenin bile Anayasa hakkı gereği olduğu ve açıklanması gerektiği mahkeme tarafından karara bağlanmasına rağmen halen ortada liste yok.
2010 Referandumu’nda billboardlara bile reklam yapıp Ekonomik ve Sosyal Konseyi Anayasa maddesi haline getirip, bugüne kadar bir kere bile toplamayanların, bir silkelenip gri liste yorumu yaparken kendine gelmesi gerekiyor.
İşin bir diğer boyutu ise gri liste – yatırımcı ilişkisi… Gri listedeyseniz size yatırımcı gelmez. Bu kesin… Ama gri listeden çıkmanız size yatırımcı geleceği anlamına da gelmez. Çünkü diğerinde mutlak olan durum, liste dışında olduğunuzda da ekonomik gerekçelerin eksik bırakılmamasını önünüze getirir.
Şimdi herkes listedeki durumumuza değil, ekonomik durumumuza bakacak ve şu an itibariyle carry trade yatırımcıları dışında bu meseleyi olumlu karşılayan olduğunu görmüyoruz. Hoş fırsat bulmuşken onlar listenin grisine de bakmaz, o da ayrı.
Peki enflasyonla mücadele ettiğini söyleyen, ekonomik kalkınma içinde olduğunu iddia eden ülkenin sokağı ne durumda? Bunun yorumunu yapmayıp, yanıtını vatandaşa soralım. Hoş ORC Anketi sormuş ve bize söylüyor.
Ülkede yaşayanların yüzde 69,8’i Türkiye ekonomisinin düzelmeyeceğine inanıyor. Neden? Çünkü yaşadıklarının farkındalar… Büyük bir fakru zaruret içinde borca batmış bir vatandaşa açlık sınırında bile gelir sunulamazken, şirketlerin beli bükülmüş vaziyette olmasına karşılık maliyetlerini arttıracak her türlü hamle yapılıyor.
Şimdi bu ve bunun gibi başlıklar gündeme gelecektir. Bakan Şimşek, önce sosyal medyadan ‘başardık’ yazacağına, bu durumun açıklamasını yapsın. Teknik mevzuatı tamamlayıp gri listeden çıkmak kolay. Asıl bu kara listeden nasıl çıkacağız? Bence aklı başında şekilde, temenniler manzumesinden çıkılarak bunun yanıtını verilmesi gerekiyor.