Fed faiz indirimini geciktirirse, ekonomi ve piyasalar nasıl etkilenir?

ABD Merkez Bankası Fed yetkilileri, borçlanma maliyetlerini 23 yılın en yüksek seviyesinde tutarken enflasyona karşı şahin bir duruş sergileyerek, bu yıl sadece bir kez faiz indirimi yapmayı beklediklerinin sinyalini verdi. Çarşamba günü güncellenen tahminler, Fed FOMC’de medyan guvernörün bu yıl 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapacağını beklediğini gösterdi.  Yatırımcılar FOMC’den  önce iki faiz indirimi fiyatlıyorlardı. Fed faiz oranlarını yüzde 5,25 ile 5,5 arasında tuttu.

Fed’in Kasım ayındaki başkanlık seçimlerinden önceki son toplantısı olan Eylül ayındaki faiz indirimi beklentileri, merkez bankasının Çarşamba günkü açıklaması öncesindeki yüzde 80’den yüzde 64’e düştü.

Fed’in gösterge faiz oranı, ABD ekonomisi  genelinde tüm borçlanma maliyetlerini etkiliyor. Powell’ın Fed’in faiz oranlarını daha uzun süre %5,25 ila %5,5 seviyesinde tutabileceği sinyali, ev ve araba alımlarına yönelik kredilerin, Fed’in 2022’de faiz artırmaya başlamasından önce olduğundan çok daha pahalı kalacağı anlamına geliyor.

Gerçekten de ABD’deki ortalama ipotek faizi son iki aydır %7’nin üzerinde kaldı. Potansiyel alıcıların finansman maliyetleri gerileyene kadar kenara çekilmesi nedeniyle, konut piyasasında son dönemde gözlenen mütevazi toparlanma gecikecek. Ayrıca, satışa çıkartılan birim düşük kalıyor çünkü pek çok ev sahibi gösterge faiz oranları sıfıra yakınken aldıkları ucuz ipoteklerden vazgeçmek istemiyor. Bu, satılık konut fiyatlarını yüksek tutuyor.

Fed politikası dünyanın geri kalanını nasıl etkiliyor?

Fed’in beklemede kalma tutumu sürerken, önde gelen Merkez Bankalarının bazıları şimdilik faiz indirimlerine devam ediyor. Geçen hafta, Kanada Merkez Bankası borçlanma maliyetlerini düşürerek, G-7 Grubu’na liderlik ederken, Avrupa Merkez Bankası (AMB) da onu takip etti.

İngiltere Merkez Bankası ve Avustralya Merkez Bankası da yakında faiz indirim kervanına katılabilir. Bu kurumların parasal genişleme döngülerini sürdürmeleri halinde, para birimlerinin değer kaybetmesi,  ekonomide ithalat fiyatlarının yükselmesi ve enflasyona karşı kazanımlarını sürdürülmesinde zorluk riskiyle karşı karşıya kalacaklar.  Öte yanda, Fed’e uyup faizleri yüksek tutmak büyümede kayıp riski doğurabilir.

Geçen hafta ilk faiz indirimini hayat geçiren AMB guvernörleri Temmuz ayında ikincisinin olasılığını neredeyse tamamen masadan kaldırdı. Hatta, bazıları Eylül ayında yapılacak toplantıda yeni bir hamlenin akıllıca olup olmayacağını sorguluyor. İngiltere Merkez Bankası BOE’nin faiz indirimine başlaması muhtemelen benzerlerinden daha uzun sürecek. Traderlar ilk indirimi sonbaharda fiyatlıyor. Kanada Merkez Bankası Başkanı Tiff Macklem, Kanada doları üzerindeki aşağı yönlü baskı potansiyeline rağmen, Kanada’nın faiz  politikasının güney komşusu ile aynı doğrultuda hareket etmesi gerekmediğini açıkça belirtti.

Fed’in faizi sabit tutacağı beklentisi, doların diğer para birimlerine karşı daha uzun süre güçlü kalmasını sağlıyor çünkü ABD menkul kıymetlerine yatırımı göreceli daha cazip hale getiriyor. Doların yükselişinin sürmesi gelişmekte olan ekonomiler için işleri daha da zorlaşıyor. Özellikle de kendi para birimleri zayıfladığında geri ödemesi daha pahalı hale gelen dolar cinsinden borçları olanlar için.

Örneğin, Bank Indonesia, para birimindeki uzun süreli satış baskısı döneminin ardından Ekim ayında ve Nisan ayında oranları artırmak zorunda kaldı.  Para birimi Rupiahın dört yıl aradan sonra ilk kez 16.000 seviyesinin üzerine çıkması üzerine merkez bankası döviz piyasalarına müdahale etmek zorunda kaldı. Ekonomistler Malezya’dan Vietnam’a kadar birçok ülke için artık daha az faiz indirimi bekliyor.

Kaynaklar:  Fed officials signal just one interest rate cut before end of 2024, FT

What Fed’s Rate-Cut Delay Means for US and World, Bloomberg