Murat Yetkin: Meclis davetinden kulis notları – Erdoğan Anayasayı değiştirebilecek mi?

Murat Yetkin bugünkü yazısında 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı için TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un verdiği davetten notlar aktarıyor. Yetkin’e göre görünürdeki konu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Anayasayı bir daha değiştirme arzusuydu ancak daha dikkatle bakınca önümüzdeki ayları belirleyecek yeni senaryolar fark ediliyordu.

Yetkin, Erdoğan ve CHP lideri Özel görüşmesine değinirken, CHP liderinin mevcut Anayasa’nın uygulanmayışına yaptığı vurgu ve Erdoğan ile görüşmeden yeni Anayasa için “kapıları kapatmayacağını” sözlerini öne çıkardı.

Kısa konuşmalarında gelecek hafta yapılması planlanan görüşmenin teyidi dışında CHP’nin görüşmek istediği konular olarak iktidarın belediyeleri, özellikle de CHP’nin kazandığı ve nüfusun yüzde 60, üretimin yüzde 80’ini oluşturan belediyeleri engellememesi gerektiği, bunun kanuna bağlanması gerektiği talepleri vardı. Murat Yetkin’e göre Erdoğan’ın gündemi ise Anayasayı değiştirmekti.

Yazının ilgili kısmını aşağıda paylaşıyoruz.

Anayasayı değiştirmek ve MHP

Siyasi kuliste hiç dile getirilmeyen ama havada asılı duran soru şu: Erdoğan Anayasayı kiminle işbirliği yaparak değiştirme yoluna gidecek?

Senaryolar burada devreye giriyor.

İlk soru şu: halkın Anayasa değişikliği gibi bir talebi var mı?

Buna AK Partililer de MHP’liler de “Evet, kesinlikle var” diyemiyor. Halkın ezici çoğunluğunun talebi bir an önce ekonomik krizden çıkmak; hayat pahalılığı karşısında iki yakasını bir araya getirmek.

Erdoğan ve Beştepe kaynaklı Anayasa değişikliği önerisine en çok heyecanlananlar DEM ve HüdaPar. DEM için Kürt meselesi, HüdaPar için hem Kürt meselesi hem de laikliğe karşı mevzi kazanma meselesi söz konusu.

Burada MHP etkeni devreye giriyor. Halen Anayasa değişikliği konusunda yazılı öneriler MHP’nin ve 2023 seçimi öncesinde kalan Millet İttifakının “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” önerisi.

İkisinde de Anayasanın ilk dört maddesine dokunulmuyor.

CHP, MHP ve Meclis’teki çoğu partinin ilk dört maddeye dokundurmayacağı belli.

Bir soru da şu: Erdoğan değişen siyasi iklime rağmen hala daha merkezi ve otoriter bir Anayasayı mı yoksa daha demokratik, yaşama ve yargıyı daha rahatlatıcı bir Anayasayı mı zorlayacak?

Eğer ilkiyse MHP Anayasa değişikliğine destek verecektir. Eğer ikincisiyse CHP’nin koşulları öne çıkar.

CHP ile yapılmışı var

Burada bir soru daha sorulmalı: Erdoğan Anayasayı Meclis’te mi yoksa halkoylaması yoluyla mı değiştirmek ister?

Halkoylaması MHP ve Meclis’teki son derece parçalı siyasi yapının her biriyle pazarlıklar yoluyla 360 oyu garantilemeyi gerektiriyor.

Ama burada ekonomik kriz engeli var. Erdoğan da Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de yatırımcılara “dört yıl seçim yok” sözü veriyorlar. Türkiye’de her halkoylamasının bir seçim sayıldığını artık yabancı yatırımcılar da biliyor.

İkinci yol taslağı üzerinde anlaşılan bir Anayasayı Meclis’te 400 oyla geçirmektir. Erdoğan burada daha küçük cüsseli siyaset aktörleriyle çetin pazarlık ve tavizlerle ilerlemeyi de tercih edebilir, CHP’yle ilerlemeyi de.

AK Parti daha önce 2003-2004’te CHP ile Meclis’te olamaz denilen Anayasa değişikliklerini çok kısa sürede gerçekleştirmiş ve bu reformlar ekonomik krizden çıkışı kolaylaştırmıştır.

O yüzden bugün de Anayasayı değiştirmek için Erdoğan’ın ne istediği ve kiminle yol almayı tercih edeceği önem taşıyor.

Meclis davetinden çıkan siyasi kulis özeti bu.