Gündem
Dünya ekonomisini obesite ilaçları kurtaracak
Capital Economics'e göre, eğer ilaçlar dünya çapında ilgi görürse, milyonlarca kilo toplu kilo kaybına yol açabilir ve sonuçta küresel bir ekonomik patlamayı tetikleyebilir.
Son aylarda Ozempic ve Wegovy gibi GLP-1 aktif maddesi içeren obesite ilaçlarının kilo vermede sihirli çözüm olarak popülaritesi arttı. Bu trend, borsadan popüler kültüre kadar her yerde kendini gösterirken, Goldman Sachs, ilaçların 100 milyar dolarlık bir küresel pazara dönüşebileceğini tahmin etti. İlacın Amerika’da daha yaygın kullanımının, ekonomik büyümeyi hızlandırmak için sıçrama tahtası olabileceğini söyledi.
Capital Economics’e göre, eğer ilaçlar dünya çapında ilgi görürse, milyonlarca kilo toplu kilo kaybına yol açabilir ve sonuçta küresel bir ekonomik patlamayı tetikleyebilir.
Stratejistler, bu kilo verme ilaçları sayesinde büyüme görünümünün iyileşeceğini, artan işgücü verimliliği, daha sağlıklı nüfus ve nihayetinde sağlık hizmetleri giderlerinde tasarruf yoluyla dünya çapında oyunun kurallarını değiştirme potansiyeli sunduğunu söyledi.
İştahı ve gıda emilini azaltan hormonları hedef alan GLP-1 ilaçları şu ana kadar sadece ilaç sektörüne yararlı oldu. Örneğin Zepbound distribütörü Eli Lilly’nin hisseleri yılbaşından bu yana %29 arttı. Ozempic ve Wegovy’yi üreten Novo Nordisk’in de hisseleri aynı dönemde %31’den fazla artış göstererek ana vatanı Danimarka’dan daha büyük bir piyasa değerine erişti.
Goldman Sachs, Ozempic’i ne kadar çok Amerikalı alırsa ABD ekonomisinin o kadar hızlı büyüyebileceğini söylüyor. ABD’de tahminler, 2023’te nüfusun yalnızca %1-2’sinin bu ilaçları kullandığını gösteriyor.
Stratejistler, “Ancak obezite oranları göz önüne alındığında, ilaç için potansiyel pazar çok büyük (örneğin ABD’de yetişkinlerin %40’ından fazlası obezdir)” diye yazdı. “Dolayısıyla kullanımı hızla yayılmaya devam ederse, çok daha geniş ekonomik etkiler ortaya çıkabilir.”
Daha sağlıklı işgücü piyasaları ve nüfus tahmin ediliyor
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), 2020 ile 2050 yılları arasında OECD ülkelerinin sağlık bütçelerinin ortalama %8,4’ünü “yüksek vücut kütlesinin” sonuçlarını tedavi etmek için harcayacağını tahmin ediyor. Kilo verme ilaçları ise uzun vadede toplam sağlık bakım masraflarını azaltabilir.
Capital Economics, “Sağlığın ağırlıklı olarak kamu sektörü tarafından sağlandığı ülkelerde bu tasarruflar kamu mali dengesini iyileştirebilir” dedi. “Tasarruflar potansiyel olarak daha üretken alanlara yönlendirilebilir veya devlet borçlanmasını azaltmak için kullanılabilir.”
Gerçekten de Dünya Obezite Örgütü, daha fazla insanın daha sağlıklı yaşamlar sürmesinin, daha az işe devamsızlık, daha fazla iş gücüne katılım ve daha yüksek üretkenlik sağlayabileceğini öngörüyor.
Capital Economics, işgücü piyasasında iyileşmenin 2035 yılına kadar küresel yıllık GSYİH’nın yüzde 0,6’sına eşdeğer olabileceğini belirtirken, OECD’nin hesaplamaları 2050’ye kadar yıllık GSYİH’nın yaklaşık yüzde 1,6’sını öngörüyor.
Araştırma firması, her durumda, ilaçların ABD, Meksika ve Kore gibi obezite oranlarının en yüksek olduğu ülkeler için özellikle faydalı olabileceğini söyledi.
Capital Economics, kilo verme ilaçlarının popülerlik kazanmasıyla birlikte 2023’te pek çok fast-food şirketi için hisse fiyatlarının düştüğünü ancak bu kayıpların bir kısmının telafi edildiğini belirtti. Yine de ilaçların tüketime etkisi, insanların yeni, daha küçük giysiler satın alması ve daha hafif yolcu yükleriyle yakıt tasarrufu sağlayan uçaklar gibi çeşitli yönlere yayılabilir.
Elbette pek çok belirsizlik devam ediyor. Bazı olumsuz yan etkiler hâlâ bilinmiyor, maliyetler fahiş kalabilir ve arz, talebi karşılayamayabilir.
Kilo verme ilaçları ve yapay zeka
Bu arada GLP-1 ilaçlarının ortaya çıkışı, yapay zeka teknolojisindeki patlamayla birlikte gerçekleşti. Bu iki trend sonunda birleşip mucizeler yaratabilir. Capital Economics’e göre sağlık hizmetleri halihazırda en fazla yapay zeka yatırımı alan sektör olmuştur.
Stratejistler, “Geçmişte teknoloji, sağlık sektöründe maliyetleri düşürmek yerine artırma eğilimindeydi” dedi. “Fakat yapay zeka, örneğin ilaç keşfini daha verimli ve daha ucuz hale getirerek bunu değiştirebilir. Eğer öyleyse, kilo verme ilaçlarının müjdelediği ekonomik kazanımlar sadece başlangıç olabilir.”
