Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Olana değil; alana sorun…’
14 Şubat 2024Ev fiyatlarıyla ilgili yeni bir düzenleme önümüze geliyor. Söylenen o ki, bu yolla hem fiyatların hem de kiraların önüne geçilmesi amaçlanıyor. Kısmen etkili olur mu; olur. Ama gerçek sorunun halen göz ardı edilerek, vergi toplama telaşına düşme eğiliminden bir türlü kurtulamıyoruz.
Merkez Bankası’nın önerisi ile gündeme gelen birden fazla evi olandan fazla vergi alma, günün sonunda kasayı doldurur ama ev fiyatlarındaki spekülasyonun önüne geçmekte yetersiz kalır.
Çünkü iki evi olan, sadece oluşan piyasa ortamından faydalanan ya da fırsat kollayan veya rayiç bedelde para isteyen olarak nitelendirilebilir. İnsafı aşanlardan sıyrılabilirler mi; tartışılır.
Zira ev ya da kira fiyatlarının mı yüksek olduğu, enflasyon nedeniyle satın alma gücünün mü düştüğü tartışmasını sağlıklı yapmadan bu işin içinden çıkamazsınız. Her zaman dile getirdiğimiz gibi, bir ülkede veriler gerçeği yansıtmıyorsa, her türlü sıkıntının ana kaynağı olma halini sürdürür.
Böylesi ortamlarda iyi niyetli ile kötü niyetliyi ayırmanız çok güçtür. Şimdi Merkez Bankası’nın bu önerisinde fiyatların aşırılaşmasının önüne geçilmesi ve enflasyonla mücadelede de etki etmesi bekleniyor.
Tamamen sıfır noktasında bir yaklaşım diyemem. Fakat iki evi olanla bu işlerin kontrolden çıkacağını düşünmek saflıktır. Olanın peşine düşerseniz, ancak vergi tahsildârlığı yaparsınız. Oysa ortadaki sorun bakanlığı aşmış MASAK’lık bir hal almıştır.
İkinci evi ile ilgili aşırı fiyat isteyenlere hukuken bir şey yapmanız güç. Fakat asıl fiyatların şişmesine neden olanların peşine düşerseniz, rantiyenin de bunu yapmasına engel olmanız daha olası bir sonuç.
Milyon TL’lere ya da dolar üzerinden, her çıkan projeden 3-5 konut ya da işyeri alanların peşine düşmek zorundasınız. Kimseyi suçlamadan, sadece paranın kaynağını sorarak meseleyi halletmek ve bu konuda iyi niyetli ile kötü niyetliyi ayırmak mümkün.
Şayet burada bir çamaşır makinesi operasyonu varsa, satın alma aşamasında fiyatların bu denli şişirilmesinin anlamı olabilir. Aksi takdirde herkes daha uygun fiyatlarla ev sahibi olabilmenin peşine düşer.
Fakat oyunun içinde kötü niyetliler varsa ve fiyatları yükseltmeye devam ederlerse, orada kira / fiyat hesabı içinde kiraların rayiç bedelleri gerilemediği için toplam bedelin aşağı gelmesi de çok mümkün olmaz.
Meseleyi vergi almak olarak yorumlarsanız, zaten kötü niyetli kişi, elindeki parayı legalize etmek istiyordur ve vergisini ödeyip konuyu kapatır. Burada olan yine gerçekten tasarruflarıyla yatırım yapanlara olur. Şu konut meselesini artık vergi çerçevesinden çıkarıp, gerçekten sorgulamak gerekiyor. Onun da formülü iki kelimede gizli: Nereden buldun?
Tüm Yazarlar
