Cüneyt Akman: Doğu Akdeniz Doğal Gaz Krizi Ve “İki Deniz”in Hikayesi! (Ya da Türkiye Nasıl Kurtulur?)

Uzun zaman önce o sıralarda pek kimse ilgilenmezken, Doğu Akdeniz doğal gaz (o sıralarda müstakbel) krizi hakkında bir yazı kaleme almıştım  Paraanaliz.com’da…

İlgililerin dikkatini çekmek ve tedbir almalarını önermek için… Aradan epey zaman geçti. tedbir alındı mı? Eh alındı diyelim… Geçmişte bir zamanlar Ege krizi yaşandığı zaman alındığı gibi … Hani bir zamanlar bizim yaşdaşlar hatırlar, meşhur bir Hora gemisi vardı. sondaj ya da petrol araştırma gemisi diyelim… Böyle kriz zamanlarında Ege’ye şöyle bir açılır, seyrüseferi bütün gazetelere günlerce manşet olurdu.

Sonra… Sonrası hiç!

Biz ve aynı bize benzeyen Yunan komşularımız karşılıklı sondaj gemileri ve akabinde savaş gemilerini bir birinin sularına yakın yollayıversin aynı dönemlerde İngiltere ile Norveç arasında Kuzey Denizi’nin o fırtınalı ve dondurucu sularında Brent adı verilen bir sahada petrol bulundu.

Peki onlar ne yaptı? Birbirine savaş gemileri mi yolladı. Hayır! Oturup anlaştılar ve biz dalaşırkan onlar petrolü çıkardılar.

İngiltere 1970’lerde neredeyse iflasın eşiğine gelmiş ekonomisini toparladı. Norveç küçük ve nispeten fakirce bir İskandinav ülkesi iken petrol gelirlerini bir varlık fonunda topladı Norveç Varlık Fonu şu anda dünyanın en büyük varlık fonu.

Biz ne yaptık?

Ege’de hepimize  kaybettiren aynı senaryoyu, hayli geç ve daha dezavantajlı şekilde  (Zamanında aksiyona geçmediğimiz için bu kez karşımızda sadece Yunanistan değil neredeyse yedi düvel var!) Doğu Akdeniz’de oynamakla meşgulüz.

İşte aşağıda bu  meselenin hikayesi ve analizi var.

Ha, o Brent sahası ne oldu diyorsanız. İngiltere sadece petrolü çıkarmakla kalmadı. “Brent” petrolü şimdi dünya petrol fiyatlarını ölçen bir numaralı ölçüt, “benchmark” oldu. Niye petrol içinde 100 yıldır yüzen Arap ülkeleri oluşturmuyor o ölçüyü de daha dünkü Brent sahası oluşturuyor; o da bir başka hikayenin konusu.

Yeri gelmişken bunu beğenen dostlar muhakkak Atilla Yeşilada’nın “Doğu Akdeniz Enerji Mücadelesi ve Türkiye’nin Geleceği” videosunu da izleyin…