Çin deflasyonu 2024’te aşabilecek mi?

Çin, yılın başlarında deflasyon baskısı ve emlak krizinin yarattığı büyük zorluklarla mücadele etmeye devam ediyor

Çarşamba günü açıklanan veriler, yıl için resmi büyüme hedefini tutturan ancak iç talep ve güven üzerinde en çok baskı yaratan sorunların birçoğundan kurtulamayan dünyanın ikinci büyük ekonomisi için karışık bir görüntü sundu. Konut fiyatları ve emlak harcamalarına ilişkin bir dizi gösterge hayal kırıklığına uğratırken, deflasyon inatçı olmaya devam ediyor. Geniş çaplı fiyat değişimlerini ölçen bir gösterge 1999’daki Asya Mali Krizi’nden bu yana en uzun süreli çeyrek dönem düşüşünü kaydetti.

Natixis SA’nın kıdemli ekonomisti Gary Ng, “Çin’in ekonomik verileri istikrarlı tüketim ve hizmetlere işaret etmeye devam ediyor, ancak gayrimenkulde bitmek bilmeyen zorluklar var gibi görünüyor,” dedi. “Makro tablo biraz dirençli görünse de, 2024 yılında hane halkı, şirketler ve yatırımcılar için bardağın yarısı dolu mu yoksa yarısı boş mu sorusu giderek daha fazla sorulacak.”

Çin piyasaları, ABD’nin Mart ayında faiz indirimine gideceği beklentilerinin Federal Rezerv yetkililerinden gelen son tepkilerle azalması nedeniyle Asya’daki daha geniş çaplı satışları da takip ediyor. Hazine tahvillerinin bu haftaki yükselişi tüm gelişmekte olan piyasalarda düşüşlere yol açtı. Çin’in 10 yıllık devlet tahvillerinin getirileri son yirmi yılın en düşük seviyesine yakın işlem görüyor.

Ulusal İstatistik Bürosu tarafından Çarşamba günü açıklanan verilere göre gayrisafi yurtiçi hasıla geçen yıl %5,2 büyüyerek beklentileri karşıladı. Başbakan Li Qiang’ın bir gün önce İsviçre’nin Davos kentinde açıkladığı rakam göz önüne alındığında, bu oranın Pekin’in resmi hedefi olan “%5 civarı” ile uyumlu olması sürpriz olmadı.

Kalıcı deflasyonist baskılar ve uzun süreli emlak çöküşü 2023’e kadar büyük zorluklar yarattı ve sonunda yetkilileri, Mart ayında açıklandığında “muhafazakar” olarak kabul edilen bu hedefe ulaşmaya yardımcı olmak için faiz indirimleri ve mali destek şeklinde daha fazla destek sunmaya teşvik etti.

Deflasyon Baskıları

Aralık ayında fiyatların üst üste üçüncü ayda da düştüğünü gösteren son verilerle birlikte deflasyonist baskılar ortadan kalkmıyor. Çarşamba günü açıklanan resmi verilere dayanan Bloomberg hesaplamalarına göre, fiyatların geniş bir ölçüsü olan GSYİH deflatörü Ekim-Aralık döneminde %1,5 düştü. Bu düşüş üçüncü çeyrekte de devam etti.

S&P Global Ratings Asya Pasifik Baş Ekonomisti Louis Kuijs, “İş insanları kazandıkları para miktarına önem veriyor ve nominal büyüme gerçekten oldukça zayıf” dedi.

Mülkiyet, Nüfus

Bir diğer büyük tehdit de, iş yatırımlarını zayıflatan, istihdam yaratımını baltalayan ve tüketici harcamalarını sınırlayan emlak çöküşü olmaya devam ediyor. NBS verilerine göre konut fiyatları Aralık ayında 2015’ten bu yana en fazla düşüşü gösterirken, inşaat ve dekorasyon harcamaları 2022’ye kıyasla yılın tamamında %7,8 düştü. Geliştiriciler arasında önemli bir güven göstergesi olan yeni konut başlangıçları %20,9 düştü.

Uzun vadeli başka sıkıntılar da baş gösteriyor. Çin’in nüfusu, 2023’te doğumların rekor düzeyde düşmesiyle tarihi bir düşüş yaşadı. Hızla yaşlanan bir toplum, kısmen büyümeyi sağlayan ve emeklilik sistemlerini finanse eden işgücünün boyutunu küçülterek ülkenin zayıflayan ekonomisine daha fazla darbe vuracak.

Teşvik Tartışması

Politika yapıcılar büyümeye odaklanmayı vurgulayıp bu yıl mali desteği artıracaklarını söylerken, ekonomistler ve yatırımcılar arasında bunun tam olarak neyi gerektireceği ve herhangi bir yardımın ne kadar büyük olacağı konusunda tartışmalar devam ediyor.

Li Davos’ta geçen yılki hedefe “büyük teşviklere” başvurmadan ulaşıldığını vurguladı ve “uzun vadeli risk biriktirirken kısa vadeli büyüme peşinde koşmadık” dedi.

Para politikası cephesinde, Çin Halk Bankası emlak yatırımını ve inşaatı artırmak için bir kredi programından yararlandı. Ancak merkez bankası faiz oranlarını daha da düşürmek gibi cesur adımlar atmaktan kaçındı – Pazartesi günü, yaygın indirim beklentilerine rağmen beklenmedik bir şekilde temel politika faiz oranını sabit tutması bu durumu pekiştirdi.

Maliye politikasının bu yıl büyümeyi destekleyeceği düşünülüyor, ancak harcamalardaki artışın boyutu da belirsizliğini koruyor. Bloomberg News’in Salı günü bildirdiğine göre Çin, son 26 yılda sadece dördüncüsü olan özel devlet tahvili planı kapsamında 1 trilyon yuan (139 milyar dolar) yeni borç ihracını değerlendiriyor.

Morgan Stanley’in baş Çin ekonomisti Robin Xing, “yeniden dengelenir ve parayı tüketime yönlendirirlerse ülkenin deflasyon sorunundan çıkış yolu var, ancak büyüklük ve hız önemli” dedi. “Deflasyon ne kadar uzun sürerse, o kadar büyük politika teşviki gerekir.”