Bu yıl şaşırtıcı derecede dirençli bir performans sergileyen küresel ekonominin önümüzdeki yıl savaşların, hâlâ yüksek seyreden enflasyonun ve yüksek faiz oranlarının devam etmesi nedeniyle bocalaması bekleniyor.
OECD: 202o’den bu yana en yavaş büyüme
Paris merkezli Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Çarşamba günü, uluslararası büyümenin bu yıl beklenen %2,9 oranından 2024 yılında %2,7’ye yavaşlayacağını tahmin etti. Bu, 2020 pandemi yılından bu yana en yavaş global büyüme anlamına gelecek.
OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann basın toplantısında, daha kasvetli görünüme rağmen örgütün “neredeyse her bölgede durgunluğun önleneceği öngörüsünde bulunduğunu” söyledi.
Ancak enflasyonun sürekli olarak yüksek kalması ve İsrail-Hamas çatışması ile Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının petrol ve tahıl gibi emtia fiyatlarını etkilemesi riskinin ihmal edilemez olduğunu da sözlerine ekledi.
ABD ve Çin eşzamanlı yavaşlıyor
Global durgunluk yaratacak temel faktör, OECD’nin dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin’in gelecek yıl yavaşlamasını beklemesi. ABD ekonomisinin 2023’teki yüzde 2,4’ten 2024’te yalnızca yüzde 1,5 büyüyeceği tahmin ediliyor. Fed’in Mart 2022’den bu yana 11 kez artan faiz oranı büyümeyi kısıtlamaya devam ediyor.
Fed’in yüksek faizleri enflasyonun 2022’deki kırk yıllık zirvesinden yavaşlamasına yardımcı oldu, ancak borçlanmayı tüketiciler ve işletmeler için çok daha pahalı hale getirdi. OECD, ABD enflasyonunun bu yılki %3,9’dan 2024’te %2,8’e düşeceğini öngörüyor ve 2025’te %2,2, Fed’in %2 hedefinin hemen üzerinde.
Şimdilik Amerikan ekonomisi güçlü görünüyor: Ticaret Bakanlığı Çarşamba günü ABD ekonomik büyümesinin güçlü tüketici harcamaları ve özel yatırımlardaki artışın yardımıyla Temmuz’dan Eylül’e kadar yıllık %4,9 oranında canlı bir hızda gerçekleştiğini bildirdi.
Yıkıcı bir emlak krizi, artan işsizlik ve yavaşlayan ihracatla kuşatılmış Çin ekonomisinin bu yılki %5,2’den 2024’te %4,7 büyümesi bekleniyor. OECD, Çin’de “artan ihtiyati tasarruflar, yükselen işsizlik ve artan belirsizlik nedeniyle tüketim artışının muhtemelen zayıf kalacağını” belirtti.
Avrupa’da büyüme yorgunluğu kalıcı
Avrupa Birliği’nde Euro para birimini paylaşan 20 ülkenin de küresel yavaşlamaya katkıda bulunması muhtemel. Bu ekonomiler Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından artan faiz oranları ve enerji fiyatlarındaki artıştan zarar gördüler.
OECD, Euro- bölgesinin kolektif büyümesinin gelecek yıl yüzde 0,9 olmasını bekliyor; bu zayıf ancak yine de 2023’te öngörülen yüzde 0,6’lık büyümenin üzerinde bir gelişme.
OECD baş ekonomisti Clare Lombardelli gazetecilere verdiği demeçte, “Bugünkü önemli çıkarımlardan biri, 2024 için yukarıya doğru revize ettiğimiz ABD için daha güçlü, ancak aşağı doğru revize ettiğimiz Avrupa için daha zayıf bir görünümdür.” dedi.
Geçen yıl Rusya’nın kıtaya verdiği doğal gazın çoğunu kesmesinin ardından enerji fiyatlarındaki yükselişin Avrupa üzerindeki etkisine dikkat çekti. Bu da hane halkı ve işyerleri için maliyetlerin artmasına neden oldu, yaşam maliyeti krizine yol açtı ve Almanya’da imalat sanayine sekte vurdu.
Dünya ekonomisi 2020’nin başlarından bu yana birbiri ardına şoklara maruz kaldı: COVID-19’un patlaması, pandemi sonrası gelen toparlanmanın beklenmedik bir güç göstermesiyle enflasyonun yeniden canlanması, Ukrayna’daki savaş ve merkez bankalarının enflasyonla mücadele için agresif davranmasıyla acı verici derecede yüksek borçlanma oranları çok sert şoklar üretti.
Ancak tüm bunlara rağmen ekonomik büyümenin beklenmedik derecede sağlam olduğu ortaya çıktı. Bir yıl önce OECD, 2023 için küresel büyümenin %2,2 olacağını tahmin etmişti. Bu tahmin fazlasıyla kötümser çıktı. Örgüt artık güneşli günlerin sona erebileceği konusunda uyarıyor.
Ukrayna ve Gazze savaşları joker
OECD, 221 sayfalık raporunda “Büyüme 2023’te beklenenden daha güçlü oldu, ancak daha sıkı finansal koşulların, zayıf dış ticaret büyümesi ve düşük iş dünyası ve tüketici güveninin etkisinin giderek daha fazla hissedilmesiyle şu anda ılımlı seyrediyor.” dedi.
Üstelik OECD, dünya ekonomisinin İsrail-Hamas savaşı sırasında artan jeopolitik gerilimlerden kaynaklanan yeni risklerle karşı karşıya olduğu konusunda uyardı – “özellikle de çatışma genişlerse.”
“Bu, enerji piyasalarında ve önemli ticaret yollarında önemli aksamalara neden olabilir” dedi.
Kaynak: High rates, war, inflation will slow world economy in 2024
