Borsa
Borsa neden yükselemiyor? Uzmanlar cevapladı
Borsa'da yükselişin önünde çok sayıda engel oluştu. İşte bunların listesi
Yılbaşından bu yana %44 prim yapan BİST-100 son haftalarda tökezledi. Bizim Menkul Kıymetler’e göre, “haftaya pozitif başlayan ve 8.120,5 seviyesine yükselen BİST100 Endeksi, sonrasında düşüşe geçti. Gelen sert satışların etkisiyle 7.747,5 seviyesine kadar geri çekilen Endeks, %1,40 kayıpla 7.914 puandan haftayı tamamladı”.
BİST-100’ün zayıf performansı, “genel bildiklerimizle” uyuşmuyor. Son veri haftasına göre, yabancı yatırımcılar artık alıcı. Üstelik, küresel düzlemde fon yöneticilerinin Türkiye gibi Gelişmekte Olan Ülke hisselerine ilgisi yüksek. En son olarak da 6.54 F/K’sıyla Borsa için kendi tarihine kıyasla ucuz diyoruz.
Cuma gününden bu yana, Brosa’da tökezlemenin nedenleri ile ilgili bir kaç kayda değer inceleme çıktı. Bunlardan özetleri naklediyoruz:
Danışman-Yazar Metin Yüksel (Cumhuriyet): Borsada büyük patronlar satışa geçti
Geçtiğimiz hafta borsada patron ve ortak satışları gelmeye başladı. Son bir hafta içerisinde 3 önemli hisseye ortak satışı geldi.
Borsada yaşananları değerlendiren Danışman-Yazar Metin Yüksel, “Bu birdenbire ortaya çıkmış bir durum değil. Bundan birkaç ay önce faizler artmaya başladığında, nakite ulaşma sıkıntısının ortak satışlara ve sermaye artırımlarına sebep olacağını öngörmüştük. Son bir ayda bu durum yoğunlaştı. Şirketlerin finansal sıkıntılarını hisse satarak karşıladığını görüyoruz. Halka açık şirketlerin çoğunda ortaklar kendilerine ve firmalarına finansman sağlıyorlar” dedi.
Borsadan gençlerden oluşan binlerce yatırımcı çekildi
Borsada yaşanan durgunluk sonrası son rakamlarla birlikte 350 binden fazla yatırımcının borsadan çıktığı bildirildi. Genç ve küçük yatırımcıların borsadan çıkmasıyla beraber mevduat faizlerine ve hisse fonlarına yönelmeye başladığı kaydedildi.
Şebnem Turhan-Ekonomim: Borsada dengeyi ne bozdu?
Öncelikle piyasa uzmanlarının dikkat çektiği nokta TL mevduat faizlerinin geldiği seviyelerin artık göz ardı edilemeyecek olması. TL mevduat faizleri özellikle içinde bulunduğumuz ay geleneksel olarak artış trendi izliyor. Bankaların bilanço dönem sonunda bu her yıl gördüğümüz bir hareket. Ancak bu yıl bir de üzerine politika faizindeki yükseliş ile kur korumalı mevduattan standart TL mevduata geçiş hedefl erinin de olması mevduat faizlerinin daha hızlı yükselmesini sağladı. Düşük tasarruf miktarlarına bile şu an yüzde 42,5’in altında 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yok. Yüksek faiz ve risksiz getiri imkanı borsanın yeni yatırımcılarını çıkışa ve TL mevduata yönlendiriyor. Bu da likidite sıkıntısının en önemli nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Analistlere göre ikinci en büyük etken ise neredeyse her hafta yapılan 2-3 halka arz. Bu yıl 54 halka arz yapıldı ve toplam halka arz büyüklüğü 79.2 milyar lira oldu. En büyük halka arz 6 milyar 825 milyon liralık büyüklüğü ile TAB Gıda olurken, ikincisi ise dün Sermaye Piyasası Kurulu’ndan halka arz izni çıkan 5 milyar 508 milyon liralık büyüklüğü ile Avrupakent GYO olacak. Borsada halka arzların tavan serisi bireysel yatırımcıları halka arz furyasına yönlendiriyor. Halka arzcı bireysel yatırımcılar her yeni halka arza hücum eden ve bu nedenle önceki portföylerinden çıkıyor. Yani yeni giriş olmadığı gibi borsaya olan likidite de eski halka arzdan çıkıp yenisine yöneliyor. Bu durum da analistleri ine likidite sıkıntısında bu kadar çok halka arz yapılmasına yönelik kaygılarını dile getirmesine neden oluyor.
INVESTAZ ARAŞTIRMA VE STRATEJİ BİRİM MÜDÜRÜ MEHMET BİLAL BİRCAN
Seçim belirsizliğinin ortadan kalkması ve ortodoks politikalara dönülmesi yılın ikinci yarısında borsa için destekleyici faktörler oldu. Ekim aynın başında 8.500 seviyesinin üzerini test eden BIST-100 endeksi için yıl sonu 10 bin seviyeleri konuşulurken, jeopolitik risklerle birlikte beklentiler bir kez daha aşağı çekildi.
Yılı 8.500-9.000 bandında tamamlamasını beklediğimiz BIST-100 endeksi için 2024 yılında ekonomiye olan güven ortamının güçlenmesi, makroekonomik dengelenme ve yabancı yatırımcının TL varlıklara olan ilgisinin artmasıyla 12 bin seviyelerinin üzeri gündeme gelebilir.
FÖŞ ne diyor?
Integral Foreks TV için yaptığı Cuma yayınında, FÖŞ, Borsa’yı tökezleten nedenleri bir kez daha sıraladı:
Enflasyon muhasebesine geçişin BİST-100 F/K’ları üzerinde etkisi hesaplanamıyor—kar oynaklığı yükseldi.
Borsa gelirlerine %40 vergi konusu panik yarattı.
Halka arzlara giden fonlar ikincil piyasanın yükselmesine engel oluyor.
Yabancı yatırımcı öngörülebilir vadede alıcı olacak, fakat büyük montanlı alımlar 2 nedenden dolayı henüz gelmez. İlki, yabancı fonlar Erdoğan’ın ekonomi politikasının ancak yerel seçimlerden sonra netlik kazanacağını düşünüyor. İkincisi, ABD’yle gerginlik tırmanıyor. ABD Ankara’yı HAMAS finansmanı ve Rusya’ya yapılan askeri alanda kullanılabilecek teknolojileri içeren malların ihracatına göz yummakla suçluyor. Rahip Brunson olayı hala akıllarda.
FÖŞ’ün yorumları bu videoda:
