Kişi başına düşen gelir 2001’deki seviyesine geri döndü

Türkiye, kişi başına düşen gelirde dünya sıralamasında sürekli bir gerileme yaşıyor. IMF’nin verilerine göre ülkeler arasındaki refah ve gelişmişlik farkını ölçmek için kullanılan kişi başına düşen gelir göstergesine göre, Türkiye 2022’de dünya sıralamasında 78. sırada yer aldı. Bu durum, 1980 yılında 2.133 dolarlık kişi başına düşen gelirle 55. sıraya yükseldiği tarihten oldukça farklı.

1990’da kişi başına düşen gelirin 3.738 dolarla 49. sıraya yükseldiği dönemde, 2000 yılında 67. sıraya gerileyen Türkiye, AKP döneminde uzun süre boyunca 60’lı sıralarda seyretti. 2013 yılında kişi başına düşen gelirin 12 bin doları aşarak en yüksek seviyeye ulaştığı dönemde bile, Türkiye sadece 66. sırada yer bulabildi.

Ancak 2018’de başkanlık sistemine geçişin ardından Türkiye’nin dünya sıralamasındaki yeri hızla geriledi. 2013’ten 2021’e kadar Türkiye’de dolar bazında kişi başına düşen gelir gerileyerek 10 bin doların altına indi. Sonuç olarak, 2020’de 75. sırada, 2021’de 77. sırada ve 2022’de ise 78. sırada yer aldı.

Türkiye, son kez büyük bir ekonomik krizin yaşandığı 2001 yılında 78. sırada bulunuyordu. İktidarın enflasyonu düşürme ve istikrarlı büyümeyi hedeflemesine rağmen, kişi başına düşen gelirde dünya sıralamasındaki yerinin değişmeyeceği öngörülüyor. IMF’nin tahminlerine göre, Türkiye bu yılı 13.383 dolarlık kişi başına düşen gelirle 69. sırada tamamlayacak. 2025’te kişi başına düşen gelirin 15.898 dolara ve 2028’de 17.332 dolara çıkması bekleniyor, ancak Türkiye’nin dünya sıralamasındaki payı sırasıyla 67. ve 68. sıralarda kalacak.

Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, kendi blog sitesinde “Orta Sınıfın Çöküşünün Başlangıcı” başlıklı yazısında Türkiye’de orta sınıfın çöküşünün 2021’de başladığını belirtiyor ve gelir dağılımındaki bozulmaların 2022 ve 2023’te daha da arttığını vurguluyor. Eğilmez’e göre, ülkenin toplam ortalama kişi başına geliri 2013’ten 2021’e kadar 12.495 dolardan 9.528 dolara düştü. Özellikle en düşük üç gelir grubundaki düşüşler, orta gelir grubunu daha da aşağı çekti.