Dünya Ekonomisi
Suudi Arabistan ekonomisi petrol kesintilerinin etkisiyle pandemiden bu yana en sert oranda daraldı
Bu daralma, küresel ekonomilere felaket getiren koronavirüs pandemisinin etkili olduğu 2020'dekinden bu yana son üç yıldır yaşanan en büyük daralma ve 2021'in başlangıcından bu yana ilk üretim düşüşü.
Suudi Arabistan ekonomisi, petrol fiyatlarını artırmak için petrol üretimini kesmesinin ardından 2020’den bu yana en büyük daralmayı yaşadı.
Genel İstatistikler Kurumu tarafından sunulan ön verilere göre, üçüncü çeyrekte gayri safi yurtiçi hasıla, bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,5 daraldı ve bu daralma, petrol ekonomisinde %17’lik bir düşüşle tetiklendi. Aynı dönemde petrol dışı ekonomisindeki büyüme de yavaşladı.
Bu daralma, küresel ekonomilere felaket getiren koronavirüs pandemisinin etkili olduğu 2020’dekinden bu yana son üç yıldır yaşanan en büyük daralma ve 2021’in başlangıcından bu yana ilk üretim düşüşü.
Dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı, Temmuz ayında tek taraflı bir petrol üretim kesintisi uygulayarak günlük üretimini 9 milyon varile düşürdü. Krallık, son on yılın ortalamasının neredeyse 1 milyon varil altında üretim yapmakta ve bu seviyelerde en azından bu yıl sonuna kadar kalması muhtemel.
Geçen yıl, Suudi Arabistan’da ekonomik büyüme yüzde 9’a yaklaştı ve bu, G20 ülkeleri arasında en hızlı büyüme oranıydı. Bu büyümeyi, rekor seviyede ham petrol üretimi ve Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının enerji piyasalarını sarsması destekledi. Böylece, Suudi Arabistan’ın gayri safi yurtiçi hasılası ilk kez 1 trilyon doları aştı.
Abu Dhabi Commercial Bank PJSC’nin baş ekonomisti Monica Malik’e göre, petrol sektöründeki daralmanın üçüncü çeyrekte muhtemelen en sert dönemi olacak ve bu yıl Suudi ekonomisi yüzde 0,8 daralacak.
“Petrol sektöründeki daralmanın yıllık bazda dördüncü çeyrekte daha sınırlı olmasını bekliyoruz ve üretimin genel olarak sabit kalmasını bekliyoruz,” dedi.
Dünya Bankası, Suudi Arabistan ekonomisinin 2023 yılında yaklaşık olarak yüzde 1 daralacağını tahmin ediyor.
İstihdamın ana kaynağı olan ve ekonomiyi çeşitlendirmek için milyonlarca dolar yatırım yapan Veliaht Prens Mohammed bin Salman’ın anahtar sektörü olan gayri petrol büyümesi, ön verilere göre yüzde 3,6 seviyesinde. Dönemsel olarak, petrol dışı sektörlerde büyüme hızı, 2020’nin sonundan bu yana en düşük ivme olarak yüzde 0,1 arttı. Genel GSYİH ise çeyreklik bazda yaklaşık yüzde 4 düştü.
Monica Malik, “gayri petrol verileri ivme kaybının işaretlerini taşıyor,” dedi, “ancak yüksek hükümet harcamaları arka planda görülüyor ve üçüncü çeyrek verilerini destekleyecek.”
Suudi ekonomisini petrol satışlarına bağımlılığından uzaklaştırmak, 2016’da başlatılan Veliaht Prens Mohammed’in 2030 Vizyonu planının önemli bir parçası. Hükümet, turizm ve imalat gibi yeni sektörleri teşvik etmeyi amaçlayan projelere hız verirken 2026’ya kadar açıklar kaydedeceğini belirtti. Ancak Bloomberg Ekonomi’ye göre, geçen yıl petrol ve kimya gibi yakından ilişkili ürünler, ihracatın yaklaşık yüzde 90’ını oluşturdu.
Maliye Bakanı Mohammed Al-Jadaan, geçen hafta krallığın önde gelen finans konferansında, başlıca endişesinin gayri petrol büyümesini artırmak olduğunu söyledi. Ayrıca bu sektörde büyümenin yıl sonuna kadar ortalama yüzde 6 olmasını beklediğini ekledi.
Bloomberg
