HABER ANALİZ: Gelişmekte Olan Piyasalarda  Görünüm çok bozuk, para kaçışı hızlanıyor

Cuma günü ABD’de tahvil getirilerinin bir miktar gerilemesiyle biraz nefes alan Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan piyasalar, 12 haftadır tökezliyor. Çin’den yoğun para kaçışı gözlenirken, yerel para cinsinden tahvillere de hiç ilgi kalmadı. Eğer Orta Doğu savaşı uzar ve yayılırsa, ya da ABD’de tahvil getirileri %5’in üzerinde kalmakta israr ederse, bir kaç  istisna dışında gelişmekte olan piyasalardan para kaçışı hızlanır.

Mehmet Şimşek’in katılımcıların son derece başarılı bulduğu konferans performansına rağmen niye sıcak para cezbetmekte güçlük çektiğini aşağıdaki haber-analizi okumadan kavrayamayız. Daha özel olarak, seçimden sonra hızla Borsa’ya  giren yabancı fonların niye haftalardır pozisyonlarını sattıklarını da.

 

Şimdi, gelişmekte olan piyasalarda geride bıraktığımız haftayı gözden geçirelim:

 

Çoğu Latin Amerika para birimi Cuma günü, ABD verilerinin enflasyon baskılarının azaldığını göstermesinin ardından bölgenin diğer mali  varlıkları gibi  haftalık kazanca yöneldi. Ancak Brezilya’nın para birimi ve hisse senedi endeksi, ülkenin cumhurbaşkanının mali açığı silmenin 2024’te bir öncelik olmayacağını söylemesinin ardından düşüşe geçti.

Meksika pesosu, Kolombiya pesosu ve Peru sol’u zayıf ABD doları karşısında %0,2 ile %0,7 arasında değer kazandı.

Brezilya’nın Bovespa hisse senedi endeksi yüzde 1,3 düştü ve bu durum, MSCI’nın yüzde 0,9 düşen Latin Amerika hisse senedi göstergesi üzerinde baskı yarattı. Genel olarak, Güney Amerika hisse senetlerini ve para birimlerini takip eden endekslerin her ikisi de yaklaşık %1’lik haftalık kazanç yolunda ilerliyor.

Gelişmekte olan Asya para birimlerinin ve hisse senetlerinin çoğu Cuma günü, ABD tahvil getirilerinin enflasyonun yavaşladığına dair işaretler üzerine düşmesiyle yükseldi; bu da ABD merkez bankasının faiz artırımlarını bitirdiğine dair piyasa beklentilerinin altını çizdi.

 

Ancak hafta çok kötü geçti

ABD faiz oranlarının daha uzun süre yüksek kalacağına dair endişeler Perşembe günü gelişmekte olan piyasaların çoğunda satış dalgasına neden oldu ve hisse senetleri Cuma günü geçici olarak toparlansa da, 11 ayın en düşük seviyesine geriledi.

 

Gelişmekte olan piyasalardaki hisse senetleri, yatırımcıların ABD ekonomisinin dirençli olduğuna dair işaretler nedeniyle yüksek borçlanma maliyetlerini fiyatlamasıyla, en son geçen Kasım ayında görülen en düşük seviyelere yakın seyrediyor.

ABD ekonomisiyle ilgili  beklentiler doları destekledi ve gelişmekte olan ülke para birimlerinden oluşan bir sepet Perşembe akşamı %0,2 düşüşle neredeyse bir haftanın en düşük seviyesine geriledi.

 

Avrupa ve Çin’de ekonomik durgunluk gelişmekte olan ülkelerin cazibesini azaltıyor

SP rayting kuruluşuna göre, ABD ve Avrupa’daki gelişmiş ekonomilerin 2024 yılında trendin altında büyümesi öngörülüyor. Bu, bu pazarlara ihracat yapan ülkeler için kötü bir haber olsa da, özellikle elektronik sektörü için ticaretin dibe vurduğuna ve toparlanmaya başladığına dair bazı göstergeler var.

ABD’deki yüksek faiz oranları sermayeyi gelişmekte olan piyasalardan uzaklaştırıyor ve değişken enerji fiyatları Orta Avrupa üçlüsü,  Türkiye, Tayland, Filipinler ve Vietnam gibi enerji ithalatçısı ülkelerin cari açıkları üzerinde baskı oluşturuyor. Bu durum söz konusu ülkelerde enflasyondaki düşüş sürecini sekteye uğratabilir, Türkiye’de ise enflasyon baskısını katlayabilir.

Yurt içi talep ve güçlü bölgesel istihdam rakamları, Güneydoğu Asya ekonomilerini küresel yavaşlamanın en kötüsünden koruyacaktır, Meksika ve diğer ABD-Çin’e ihracat yapan gelişmekte olan ülkeler için ekonomik görünüm daha iyimser.

Küresel ekonomideki zayıflığın devam ettiği göz önüne alındığında, gelişen piyasa borsa endeksleri Hamas saldırısından yaklaşık 12 hafta önce zaten düzeltmeye geçmişti.

Ham petrol fiyatları yükselip, ABD doları, 16 yıllık zirve yapan tahvil getirileri ivmesiyle yükseldikçe, gelişmekte olan piyasa mali varlıklarının prim yapması kolay değil. Örneğin, halen fonların sevgilisi olan Hindistan Merkez Bankası RBI da Hamas-İsrail savaşı ve savaşın Batı Asya bölgesine yayılma potansiyeli sonrasında enflasyonun daha dikkatli izlenmesi gerekeceğini belirtti.

Gelişmekte Olan Piyasa tahvilleri aşırı pahalı

 

ABD devlet tahvillerinde Mayıs ayından bu yana yaşanan satış, dünyanın en büyük ekonomisinin borçlanma maliyetlerinin ortalama %5’e yükselmesine neden oldu. Bloomberg’e göre gelişmekte olan ülkelerde, yerel para birimindeki devlet tahvili getirileri bu hıza yetişemedi ve %5 getiri civarında fiyatlanıyor, bu da gelişmekte olan piyasalarda beklenen klasik “risk priminin” tamamen ortadan kalkması anlamına geliyor.

Anormallik, yatırımcıların daha riskli ülkelere yatırım yaparak ekstra bir getiri bekleyemeyeceği anlamına geliyor; aslında bunun yerine ABD’de  kaldıkları için ödüllendiriliyorlar.  Türkiye’de  Gaye Erkan’ın başa gelmesinde  bu yana nerdeyse iki misline yükselen devlet tahvili getirisine rağmen yurtdışından hiç talep gelmemesi de kısmen bu iştahsızlığa bağlanabilir.

 

Ambrosia Capital SGMK analisti Richard Segal, “Sıfır veya negatif getiri olduğunda ekstra risk alma ve gelişen piyasa tahvillerine yatırım yapma konusunda çok az iştah var” dedi. Tuhaflığın yatırımcıların “Fed’in parasal sıkılaştırma sürecini” yanlış  fiyatlaması nedeniyle ortaya çıktığını söyledi. Yani, Fed’in yıl sonunda faiz indireceğini düşünüp gelişmekte olan piyasalarda tahvil alanlar büyük zararlar yazıyor.

 

Bu ortamda Hazine ve yüksek kaliteli Türk şirketlerinin de dış piyasalarda işi çok zor

 

Financial Times’ta yer alan bir haberde, JPMorgan’ın verilerine göre, gelişmekte olan piyasalardan yapılan devlet tahvili ihraçları bu ay yaklaşık 2 milyar dolara geriledi. Halbuki ihraçlar yılın büyük bölümünde  çift haneli rakamlarda seyrediyordu. Şirketler  de  fahiş borçlanma maliyetlerine karşı direniyor. ABD’de şirket tahvili ihracı Ekim ayları özelinde son on yılın en yavaş temposuna geriledi.

 

Euro-tahvil getirileri yükseliyor

Derecelendirme kuruluşu SP  kurumsal tahvil temerrütlerinin küresel bazda 118’e yükseldiğini belirtti; bu sayı, 2022’nin bu noktasındaki toplamın neredeyse iki katı ve yılın bu zamanı için olağan ortalama olan 101’in oldukça üzerinde. Avrupa toplamı 2008’den bu yana ikinci en yüksek seviye.

Bu durum devam ederse, Türkiye önümüzdeki 12 ay içinde vadesi gelecek $212 milyar dış borcun bir kısmını yeniden borçlanamaz, TCMB hesabından ödemek zorunda kalabilir.