Suudi Arabistan Ekonomi Zirvesi: İsrail-Hamas savaşı şiddetlenirken, küresel finans devleri karamsar

İsrail ile Hamas arasında binlerce insanı öldüren şiddetli bir çatışma sürerken, Wall Street’in önde gelen isimleri, Suudi Arabistan’da yapılan ekonomi zirvesinde küresel ekonomi hakkında kötümser bir ton sergilediler.

Yıllık etkinlik, katılımcılar tarafından genellikle Suudi Arabistan’ın en büyük şirketlerinden bazılarıyla tanışmak ve krallığın ekonomisini petrolden arındırmaya çalıştığı bir dönemde 778 milyar dolarlık Servet Fonuyla ilişkiler kurmak için kullanılıyor.

Ancak İslamcı grup Hamas ile İsrail arasında daha geniş bir çatışmaya dönüşen ihtilaf, dünya liderleri ve şirket patronlarının İsviçre Alpleri’nde her yıl düzenlenen toplantıya gönderme yapan “Çölde Davos” adlı etkinliği gölgede bıraktı.

JPMorgan Chase İcra Kurulu Başkanı Jamie Dimon, Suudi Arabistan’ı İsrail ile resmi ilişkiler kurması için ABD öncülüğündeki girişimden vazgeçmemeye teşvik etti. Dimon, Riyad’daki Geleceğe Yatırım Girişimi’ne (FII) yaptığı konuşmada, “İsrail’de yaşananlara rağmen hepinizi bu çabayı sürdürmeye çağırıyorum.” dedi. “Orta Doğu halkı için Suudi Arabistan’ın liderliğiyle oraya ulaşmanın tek yolu bu.”

Riyad’ın düşüncelerine aşina olan iki kaynak, Suudi Arabistan’ın İsrail ile ilişkileri normalleştirmeye yönelik ABD destekli planlarını rafa kaldırdığını söyleyerek, dış politikasının hızla yeniden düşünüleceğinin sinyalini verdi.

Dünya Bankası Başkanı Ajay Banga, Orta Doğu’daki çatışma nedeniyle artan jeopolitik gerilimlerin dünya ekonomisine yönelik en büyük tehdidi oluşturduğunu söyledi. “Dünyada ve jeopolitikte,  yakın zamanda İsrail ve Gazze’de yaşananlarda görtüldüğü gibi o kadar çok şey oluyor ki. Günün sonunda, tüm bunları bir araya getirdiğinizde, bunun ekonomi üzerindeki olumsuz etkisini düşünüyorum”.

Dünyanın önde gelen finansörleri  Orta Doğu’da çatışma üzerinde çok az dursa ve bunun yerine yapay zeka gibi konular hakkında konuşsa da, savaşın ekonomik etkileri rekor düzeydeki borçlarla birleşince kasvetli bir zemin oluşturdu.

BlackRock Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su, Laurence Fink “Bunlar çözülmezse hiç şüphe yok, bu muhtemelen daha fazla küresel terörizm anlamına gelir, bu da daha fazla güvensizlik anlamına gelir, bu da toplumun korkuya kapılacağı anlamına gelir… ve… ekonomilerimizde daralmalar görürüz” dedi.

Fink, FII’deki bir panelde JPMorgan’dan Dimon, Goldman Sachs’tan David Solomon ve Citi’den Jane Fraser dahil olmak üzere banka CEO’ları tarafından kuşatıldı. İşyerindeki kadınların sorunları yanı sıra artan faiz oranlarının etkileri de dahil olmak çeşitli konular masaya yatırıldı.

Bridgewater Associates hedge fonunun kurucusu Ray Dalio, karamsar olduğunu söyledi. Dalio, “Eğer zaman ufkunu dikkate alırsanız, global para politikalarında sıkılşatırmanın dünya üzerinde daha büyük etkileri olacaktır” dedi. “Ve ülkeler  arasında direnç farklarına baktığınızda bu konuda iyimser olmak zor.”

HSBC Grubu CEO’su Noel Quinn de ağır devlet borçlarının tehlikeleri konusunda uyardı. “Mali açıklar konusunda bir dönüm noktasından endişe duyuyorum” dedi. “Geldiğinde, hızlı gelecek ve bence dünyada bir devrilme noktası yaşanabilir.  ve En azından, sert darbe alabilecek birçok ekonomi var.”

AMANSIZ SALDIRI

Bu sözler, İsrail ordusunun Hamas’ı dağıtmak için “amansız saldırılara” hazırlandığını söylemesinin ardından geldi. Eski ABD Başkanı Barack Obama, “insani maliyetleri göz ardı eden herhangi bir İsrail askeri stratejisinin sonuçta geri tepebileceği” uyarısında bulundu.

Bölgesel güç merkezi Suudi Arabistan’ın devasa bir ekonomik dönüşüm planına yüz milyarlarca dolar akıtması eşiğinde, çatışma Orta Doğu’nun istikrarını bozabilir.

Ancak finans şefleri çoğunlukla iş odaklıydı.

Geçen yıl Suudi Arabistan’ın spordan oyuna ve havacılığa kadar birçok şirkete milyarlarca dolar harcadığına tanık olduk. Bu yıl, Saudi Telecom Corp İspanyol Telefonica’nın yaklaşık %10 hissesini satın aldı. Suudi Arabistan’ın  Kamu Yatırımları Bakanı Yasser al-Rumayyan, “Bugünün dünyası belirsiz görünse de, iş dünyasının geleceğine ilham verme ve daha istikrarlı ve dayanıklı bir dünya düzeni yaratmak için toplumlarımızı geleceğe hazırlama görevimizi sürdürüyoruz.”

Goldman Sachs’tan Solomon daha fazla sınır-ötesi satın alma ve birleşme yapma potansiyeline değindi. “Zamanla küresel işletmelerin rekabetçi doğasında ölçek büyük önem taşıyor” dedi.

Blackstone Group’un kurucu ortağı, başkanı ve CEO’su Stephen Schwarzman, salgının ardından artık genellikle boş olan ofis binalarındaki yatırımcılara yönelik tehdidi işaret etti. Schwarzman, “Diyelim ki ofis binalarında %30 kullanılmayan alan var, bu da bu ofis binalarının ekonomik varlıklar olarak ayakta kalamayacağı anlamına geliyor. Yani bunun sonu çok kötü olacak” dedi.

Bu yılki Geleceğe Yatırım Girişimi’ne katılmak için 5.000’den fazla kişi kaydoldu ve yalnızca birkaç kişi güncel olaylar nedeniyle programdan çekildi.

Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Salman, yatırım ve ticaret ittifaklarını güvence altına almak, eski bölgesel düşmanlarla diyalog kurmak ve ABD Başkanı Joe Biden yönetimiyle yaşanan gerginliklerin ortasında Doğulu ortaklara yönelmek için krallığın profilini yükseltmeye çalıştı.

Bu yılki forumun amacı doğuya doğru değişimi göstermek. FII Enstitüsü CEO’su Richard Attias, Reuters’e yaptığı açıklamada Asya’dan 70 konuşmacının olacağını ve bunların 40’ının Çinli olacağını söyledi.

Suudi Arabistan, yeni endüstriler yaratarak ekonomiyi petrolden arındırmayı, vatandaşlar için iş yaratmayı ve yabancı sermayeyi ve yetenekleri çekmeyi amaçlayan iddialı bir ekonomik dönüşüm planının (Vizyon 2030) yarısına ulaştı.

FII kısmen bunu finanse etmek için yatırım çekmeyi hedefliyor; bu yılın ikinci çeyreğinde toplam yabancı yatırım akışının azalması nedeniyle göz korkutucu bir görev.

Kaynak:  As Israel-Hamas war rages, global finance chiefs in Saudi sound gloomy note