Tim Ash:  Mehmet Şimşek ve ekibi Marakeş  Toplantılarının yıldızıydı

Yeni Ekonomi Yönetimi ekibi, geçtiğimiz hafta Marakeş’te düzenlenen IMF toplantılarında tüm oyuncuların gündemindeydi. Gerçekten de, Ukrayna’daki uluslararası kriz, sayısız ekonomik zorluklar  ve savaşın neredeyse hiç bitmeyen tamtamları arasında  yegane iyi haberlerden biri Türkiye hikayesiydi.  Hamas ve İsrail arasındaki savaş, ABD’nin siyasi işlevsizliği, çok sayıda gelişmekte olan ülkedeki borç krizleri, küreselleşmenin geri adım atması, iklim değişikliği, Dünya Bankası ve IMF’de reform ihtiyacı, enflasyonla mücadele için daha yüksek ABD ve küresel faiz oranları (daha uzun süre daha yüksek) ve sonuçta daha düşük küresel büyüme ve  global ticarette daralma gibi başlıkların sürekli korku yarattığı toplantı gündeminde Mehmet Şimşek ve ekibi ferahlatıcı bir bahar rüzgarı oldu.

Bakan Şimşek, TCMB Başkanı Erkan ve yardımcıları Akçay, Karahan ve diğerleri mükemmel bir performans sergilerken, yönetimde “ortodoksluğa” (geleneksel yöntemlere)  dönüş konusunda oldukça ikna edici bir mesaj verdiler. Sanırım bir düzine veya daha fazla yatırımcı toplantısı yapmış olmalılar ve bu süreçte muhtemelen birkaç yüz uluslararası yatırımcıyla tanışmışlar.

Mesaj netti; sorunun enflasyon olduğu, harekete geçtikleri ve ek aksiyon almaya kararlı oldukları, ancak devraldıkları makro finansal simya göz önüne alındığında problemin karmaşık olduğu ve çözmek için zamana ihtiyaçları olacağı.  Miras aldıkları makro-ihtiyati karışım zehirlidir ve tamiri zaman alacaktır, ancak bu arada, enflasyonu dizginlemek ve cari dengede iyileştirmeler sağlamak mümkün. Politika faizindeki artışın sürdüğüne dikkat çektiler ve daha fazlasını yapmaya hazır olduklarının sinyalini verdiler.

Ancak seçim sonrası devalüasyon ve GSYİH’nın %9’una ulaşma yolunda ilerleyen bütçe açığını dizginlemek için gerekli olan vergi artışlarından kaynaklanan ek maliyetler  nedeniyle enflasyonun uzun süre daha yüksek olması bekleniyor. Beklentiler, enflasyonun 2024 Mayıs’a kadar %70-75’e yükseleceği, ancak daha sonra baz etkisiyle belirgin bir şekilde düşeceği yönünde. Ayrıca Mart ayındaki yerel seçimlerden sonra politikanın daha da sıkılaştırılacağı ve enflasyonun 2024 yılı sonuna kadar yüzde 30’a düşürülme şansının olacağı da varsayılıyor.

Toplantılardan sonra konuştuğum yatırımcılar istisnasız ekipten etkilenmişlerdi; bu kişilerin Türkiye ekonomisinin A+ ekibi olduğuna hiç şüphe yok. Yine de endişe, belki de sorunların A+ takımı için bile çok büyük olmasıydı.

Endişeler temelinde döviz kuruna odaklanıyor. Yetkililerin hâlâ büyük bir cari açık, Orta Doğu risklerinin yol açtığı yüksek enerji fiyatları ve ayrıca rekabetçiliği baltalamaya devam eden enflasyon baskıları çerçevesi içinde bitmeyen döviz kuru-enflasyon sarmalını nasıl durduracağı soru işareti. Avrupa’daki zayıf talep koşulları ihracatı zorlarken,  TCMB’nin döviz rezervlerini çok daha fazla artırması gerektiği düşünülüyor.

TCMB’den gelen mesaj, politika yapıcı olarak kendilerine duyulan güvenin ve ilk eylemlerinin onlara kredibilite primi kazandırdığı yönünde. Bu kredibilite enflasyon beklentilerini yumuşatabilir. Bu yumuşamaya paralel, altın ithalatı azalacak görüşündeler. Altın ithalatının piyasa yöntemleriyle  dizginlenmesi, cari açığın kolaylıkla yarıya indirilmesine yol açabilir. Aynı zamanda enflasyonu aşağı yönde baskılayarak reel döviz kurunun değerlenmesine  yol açar. Mehmet Şimşek ekibinde kurda reel değerlenmeye izin verme isteği de var. Şirketlere şu mesaj veriliyor:  Rekabet gücünü korumalarına yardımcı olmak için  sürekli devalüasyonlara izin verildiği günler artık geride kaldı. Sanayinin rekabetçiliğe yeniden odaklanması ve üretkenlik iyileştirmeleriyle ilerlemesi gerekiyor.

Ekibin ne süre görevde kalacağı  ile ilgili soru yatırımcılar tarafından sürekli olarak endişe konusu olarak dile getiriliyordu. Ekip, görevlerinin kalıcı olduğuna güveniyor.  Toplum ve siyasi liderlikteki sorunun boyutuna ilişkin beklentileri iyi yönetmiş görünüyorlar.  Türk toplumunun, bankacılık sektörünün, hatta medyanın bile takımın arkasında olduğunu düşünmek sevindirici. Bir numaralı zorluğun büyüme değil enflasyon olduğu ve enflasyon ejderhasını öldürmek için zor politika seçimleri ve acı verici bir dönemin yaşanması gerekeceğine dair genel kabul başlıyor.

Verimliliğin artırılması açısından Şimşek’in AB’nin katılım sürecine hız  verilmesi yönünde mesajının önemli olduğunu düşünüyorum. Kimse Türkiye’nin yakın gelecekte AB’ye katılmasından bahsetmiyor, ancak yeni bir Gümrük Birliği anlaşması gibi daha iyi ticari ilişkilere yol açacak gelişmeler Avrupa’dan daha fazla ticaret, yatırım ve finansmanı teşvik edecek.

Bu takımın başarılı olacağına inanıyorum.

Kaynak:  Marrakesh – the Turks were the talk of the town