Toplu işten çıkarma tehlikesi çığ gibi büyüyor! Tahvil ve hisseler etkilenir mi?

Fed’in tarihi faiz artırım kampanyasına başlaması, ABD iş gücü piyasasının sakinleşeceği beklentilerine rağmen, bazı zayıflık belirtileri gösteriyor. Ancak, son veriler teknoloji şirketlerinin kitlesel işten çıkarmaları gündeme getirebileceğini gösteriyor.

MarketWatch’tan Joseph Adinolfi’nin haberine göre, yatırımcılar, Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) Mart 2022’de 1980’lerden bu yana en agresif faiz artırım kampanyasına başlamasından bu yana zayıflayan bir iş gücü piyasasının peşinde. Bu beklenti nihayet gerçekleşiyor gibi görünüyor.

Apollo Global Management’ın baş ekonomisti Torsten Slok, kitlesel işten çıkarmaların nihayet başladığına dair işaretler gözlemliyor ve bu durumun, piyasalar tarafından yakından takip edilen temel ekonomik veri serilerine yakın bir zamanda yansıyabileceği öngörüyor.

Slok, daha çok WARN Yasası olarak bilinen İşçi Düzenleme ve Yeniden Eğitim Bildirim Yasası (Worker Adjustment and Retraining Notification Act) uyarınca toplanan verilerin, işten çıkarmaların ve fabrika kapanışlarının önceden bildirimde bulunan şirketlerin sayısında bir artış gösterdiğini ifade ediyor.

Slok, artan işten çıkarmaların yakında haftalık işsizlik başvuruları verilerinde kendini göstereceğini tahmin etmek için basit bir istatistiksel model kullanıyor. Bu veriler, haftalık olarak işsizlik yardımına başvuran Amerikalıların sayısını takip ediyor. Slok, “İşsizliği tahmin etmek için WARN bildirimlerini kullanarak bir regresyon analizi yaptık. Sonuçlar, Ekim ayındaki ilk işsizlik başvurularının önümüzdeki haftalarda 250 bin ile 300 bin arasında bir seviyeye yükseleceğini gösteriyor” diyor.

Bu tür bir artışın Wall Street tarafından dikkate alınmaması zor gibi görünüyor. Son verilere göre, geçen hafta işsizlik yardımına başvuran Amerikalıların sayısı hafif bir artışla 207.000’e yükselmiş olsa da, bu rakam pandemi döneminin en düşük seviyelerine yakın bir seviyede bulunuyor.

TAHVİL VE HİSSELER ETKİLENİR Mİ?

Bu durum, Çalışma Bakanlığı’nın Eylül ayında 336.000 yeni iş eklediğini ve tahminleri aşarak 170.000 iş daha fazla olduğunu gösteren aylık verilerin hemen ardından ortaya çıkıyor. Ayrıca, ücret artışlarının hızının yavaşladığı, önceki aylara ait istihdam verilerinin ise yukarı yönlü revize edildiği gözlemleniyor.

Bu veriler, bazı ekonomistler tarafından, Fed’in enflasyonu kontrol altına alırken ekonomiyi ve iş gücü piyasasını ciddi bir şekilde bozmadan yumuşak bir iniş sağlama yeteneğini desteklediği şeklinde yorumlanıyor.

İşten çıkarmaların artmaya başladığına dair herhangi bir işaret, yatırımcıların ABD ekonomisinin nereye gittiğine dair beklentilerini etkileyebilir ve bu durum özellikle Hazine ve hisse senedi piyasaları gibi finansal piyasaları etkileyebilir.

S&P 500 Endeksi, 2023 yılında neredeyse yüzde 14 oranında artış kaydetti, ancak Hazine getirilerinin hızla yükselmesiyle bu büyük sermayeli gösterge, Temmuz sonundaki en yüksek seviyesinden geriledi. Benzer şekilde, Dow Jones Endeksi de yıl başından bu yana yüzde 2,5 oranında artış gösterdi.

TEHLİKE BÜYÜYOR!

Tarihsel veriler, işten çıkarmaların başladıktan sonra hızla arttığını gösteriyor. Bu olguya dayanarak eski Fed ekonomisti Claudia Sahm tarafından geliştirilen Sahm Kuralı adlı basit bir kural, işsizlik oranının 12 ayın en düşük seviyesinden 50 baz puan yükselmesi durumunda tetiklendiğini ve politika yapıcıların ekonomiyi ve çalışanları desteklemek için daha hızlı ve agresif önlemler almasına yardımcı olduğu bir erken gösterge işlevi gördüğünü açıklar.

Çoğu büyük işveren, yaklaşan toplu işten çıkarmaları 1980’lerin sonlarına dayanan WARN Yasası gereği çalışanlara ve eyalet hükümetlerine 60 ila 90 gün önceden bildirmek zorundadır. Torsten Slok tarafından sunulan veriler, Cleveland Federal Rezerv Bankası’nın tahminlerine dayanmaktadır.