Dünya Ekonomisi
Erdoğan: “Başkenti Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin zamanı geldi”-Türkiye arabulucu olabilir mi?
Türkiye'nin gerilimi düşürmek adına göreve hazır olduğu açıklamasını değerlendiren İsrail'in Ankara Büyükelçisi Lillian, "Önceliğimiz saldırılara karşılık vermek" dedi; Hamas'ın Türkiye'deki varlığına da dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul’da bir etkinlikte yaptığı konuşmada Türkiye’nin, İsrail-Hamas arasındaki çatışmanın durması için diplomatik çabasını sürdüreceğini belirtirken bölgede bağımsız bir Filistin devletinin zamanının geldiği mesajını da verdi.
Konuşmasında Hamas’ın İsrail’e saldırısıyla başlayan ve yüzlerce kişinin yaşamını yitirdiği çatışmalara da değinen Erdoğan, “Bölgemizdeki sorunların temelinde Filistin meselesi bulunuyor. Mesele çözülmedikçe bölge barışa hasret kalacaktır. İki devletli çözümün muhafazası önemlidir. 67 sınırları temelinde başkenti Kudüs olan Filistin devleti ertelenemez ihtiyaçtır” dedi.
Cumhurbaşkanı, “sükunetin tekrar tesisi için diplomasi çalışmalarını devam ettirmekte kararlıyız” ifadelerini kullandı.
Çatışmaların başlamasından bu yana Dışişleri Bakanı Hakan Fidan bölgedeki bazı ülkelerin dışişleri bakanları ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’la telefonda görüştü.
Türkiye çatışmaların durması için arabulucu olamaya hazır olduğunun mesajını veriyor.
Ankara arabuluculuk yapabilir mi?
Bölgedeki son gelişmeler, Ankara’nın arabulucu olarak devreye girmesini sağlayabilir mi sorusunu da beraberinde getirdi. Ankara’nın Hamas ile temasa geçtiğine dair henüz bir haber yok.
İsrail’in Türkiye Büyükelçisi Irit Lillian, 8 Ekim’de Milliyet gazetesine verdiği demeçte, bu olasılıkla ilgili bir soruya yanıt verirken, “Türkiye’nin Hamas ile herhangi bir ilişkisi olduğunu düşünmüyorum. Türkiye barışçıl bir ülkedir. Bölgedeki güçler arasında barış, huzur ve daha iyi anlaşılma arayışında. Neden Hamas adına müdahale etsinler ki?” dedi.
Büyükelçi Lillian, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bölgede barış ve istikrar arayan bir lider olduğunu ve bu kapsamda elinden geleni yapacağına inandığını da kaydetti.
İsrail’in Ankara Büyükelçisi: Arabuluculuk için erken
Lillian, İsrail’in önceliğinin saldırıya karşılık vermek olduğunu vurguladı.
Büyükelçi, “Arabuluculuk farklı bir zaman diliminde gündeme gelir. Şu anda maalesef ölüleri sayıyoruz, yaraları sarmaya çalışıyoruz. Kaçırılan vatandaşlarımızın sayısının ne olduğunu bile bilmiyoruz” dedi.
“Kaçırılan tüm insanların evlerine döndüğünü görmek istiyoruz ve bölgeye sessizlik ve sükunetin geri gelmesini istiyoruz” diyen Lillian, “Bundan sonra arabuluculuk ve bu arabuluculukta kimlerin rol alacağı hakkında konuşabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
İsrail Mısır’dan arabuluculuk talep etti
ABD’nin The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, Mısırlı yetkililer, Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin serbest bırakılmasını sağlamak üzere İsrail’in Mısır’dan arabuluculuk yapmasını talep ettiğini söyledi.
İsrail Dışişleri Bakanı konuyla ilgili yorum talebine yanıt vermezken, üst düzey bir Hamas yetkilisi ve Mısırlı yetkililer, The Wall Street Journal’a yaptıkları açıklamada, Hamas’ın elinde rehine bulunduran bazı mensuplarıyla iletişiminin koptuğunu, rehin alanlar arasında sivillerin de olduğunu, bunun da ne kadar kişinin rehin alındığı konusunda net bir rakam vermeyi zorlaştırdığını belirtti.
İsrail-Türkiye normalleşme süreci nasıl etkilenir?
Bölgedeki son gerilimin, Türkiye-İsrail normalleşme süreci açısından büyük önem verilen bir dönemde yaşanması dikkat çekici. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Eylül ayında New York’ta bir araya geldiği İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, ertelenen Türkiye ziyaretini Ekim ya da Kasım ayında yapmasının planlandığı kaydedilmişti.
Netanyahu’nun ziyareti öncesi özellikle enerji alanındaki işbirliği olasılıklarını görüşmek üzere Türkiye-İsrail arasında bakan düzeyinde temasların gerçekleştirilmesi de öngörülüyordu.
Ancak yaşanan son gelişmelerin bu temasların ertelenmesine neden olabileceği değerlendirmeleri yapılıyor. Türkiye-İsrail normalleşmesinin geleceğinin ise çatışma ortamının nasıl evrileceğine göre şekilleneceği yorumları öne çıkıyor.
VoA, BBC Türkçe, DW Türkçe, Wall Street Journal
