Borsanın küçük yatırımcıları yüzde 97 ile büyük çoğunluğu oluşturuyor

Borsada pay senedi yatırımcılarının toplam sayısı haziran sonundan 22 Eylül’e kadar net 3.2 milyon artarak yaklaşık 8 milyona yükseldi. Bu süreçte pay senedi piyasa değeri de 10.4 trilyon lira oldu.

Borsa İstanbul’daki yatırımcı akını, son aylarda gerçekleştirilen halka arzların büyük ilgi görmesiyle tetiklendi.

Borsada 37 halka arz tamamlandı. 60 şirket daha halka arz için sırada beklerken diğer yandan söz konusu halka arzlar, aileler arasında, komşu sohbetlerinde ve esnaf çevrelerinde en çok konuşulan konuların başında geliyor.

Yatırımcıların BIST’e olan bu ilgisi, diğer finansal araçların zarar yazdığı bir döneme denk geldi. Yatırımcılar, birikimlerini korumak ve reel kazanç elde etmek amacıyla halka arz edilen yeni hisselerin cazip getirisine yönlendi.

Halka arz trendinin devam etmesi bekleniyor. 2023 itibarıyla pay senedi yatırımcı sayısı 7 milyon 706 bin 168’e yükseldi ve bu büyümede halka arzların etkisi büyük oldu. Pay senedi yatırımcılarının çoğunluğu 1 milyon liranın altında portföye sahip küçük yatırımcılardan oluşuyor.

Her yaş grubundan yatırımcının BIST’te işlem yaptığı görülüyor, bu da yatırımcı kitlesinin geniş bir yelpazeye yayıldığını gösteriyor. Yatırımcılar arasında 15 yaşın altından 75 yaşın üzerine kadar farklı yaş gruplarında yatırımcılar bulunuyor.

Naki Bakır’ın “BIST’e üç ayda 3,2 milyon yeni pay senedi yatırımcısı” başlıklı yazısında yer alan verilere göre Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 22 Eylül 2023 itibarıyla BIST’te toplam pay senedi yatırımcı sayısını 7 milyon 706 bin 168’e, pay senedi piyasa değerini de 10 trilyon 440 milyar lira olarak açıkladı. Pay senedi yatırımcı sayısı ve portföyündeki büyümede bu yıl 22 Eylül itibarıyla 37’ye ulaşan ve son aylarda sayısı artan halka arzlar etkili oldu.

Naki Bakır’ın Dünya’da yayımlanan söz konusu yazısının devamında ise şu ifadeler yer aldı:

“Ancak halka arzlara yönelik eğilim, seçimlerin ardından haziran ayında göreve gelen yeni ekonomi yönetiminin açıkladığı kur ve fiyat istikrarına yönelik ‘sıkı para’ esaslı yeni politika çerçevesi, Merkez Bankası’nın enflasyon tahminlerinde yaptığı yukarı yönlü radikal revizyonlar ve diğer finansal yatırım araçlarının neredeyse tümünün kaybettirdiği bir sürece girilmesi üzerine özellikle temmuz ayında tetiklendi.

SON ÜÇ AYDAKİ SEYİR

Haziran ayında 120 bine yakın azalarak 4,5 milyon dolayına gerileyen toplam pay senedi yatırımcı sayısı temmuz ayında 600 binden fazla artarak 5 milyonu aştı, ağustos ayında yaklaşık 1,2 milyonluk artışla 6,3 milyona, eylül ayının ilk 22 gününde ise 1,5 milyona yakın artışla 7,7 milyona ulaştı.

Böylece, pay senedi yatırımcı sayısında anılan dönemdeki artış 3,2 milyona ulaştı. Haziran sonunda 6,5 trilyon lira olan pay senedi piyasa değeri de halka arzlara toplu yönelişin dopingiyle temmuz sonunda 8,3 trilyon liraya, ağustos sonunda 9,6 trilyon liraya, 22 Eylül itibariyle 10 trilyon liranın oldukça üzerinde bir hacme ulaştı.

Finansal yatırım araçlarının getirisinin enflasyonun altında kalarak reel olarak kaybettirdiği süreçte, birikimlerini korumak ve reel kazanç elde etmek isteyen yatırımcıların arayışları ile örtüşen halka arz edilen yeni hisselerin kazanç oranı, yatırımcıların bu alana yönelmesinde etkili oldu.

Yatırımcı başına sınırlı birim miktarlarda alınabilmekle birlikte arz edilen payların cazip getirisi ile aile bütçesine sağladığı katkı, başta küçük yatırımcılar olmak üzere her kesimden ve her yaş grubundan kişileri halka arzlara yöneltti.

HALKA ARZLAR DEVAM EDECEK

DÜNYA Gazetesi’nde geçen hafta yayımlanan Birol Bozkurt imzalı haberde yer alan bilgilere göre bu yıl tamamlanan 37 halka arzın toplam büyüklüğü 51,9 milyar liraya ulaşırken, 60 şirketin daha halka arz için sırada olduğu belirlendi. Sermaye Piyasası Kurulu’na halka arz başvurusu yapmış ve sırada bekleyenler arasında n11, Rönesans Enerji, Tavuk Dünyası, Kızılay İçecek, Golda Gıda, Altınkılıç, Penti gibi kuruluşlar da yer alıyor.”

BORSANIN YÜZDE 97’Sİ KÜÇÜK YATIRIMCILARDAN OLUŞUYOR

Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) ağustos ayına ait verilerine göre, Borsa İstanbul’daki (BIST) pay senedi yatırımcılarının büyük bir çoğunluğu küçük yatırımcılardan oluşuyor. Ağustos sonu itibarıyla BIST’te bulunan 6.3 milyon pay senedi yatırımcısının portföy dağılımına bakıldığında, 1.001-5.000 TL arasında portföyü olan yatırımcılar en büyük bölümü oluşturuyor ve bu kategori 1.2 milyon kişiden oluşuyor.

5.000 TL’nin altında portföye sahip olanların sayısı 2 milyonu aşıyor. Portföy dilimlerine göre dağılım şu şekildedir:

5.001-10.000 TL arası portföy: Yaklaşık 938 bin yatırımcı

10.001-20.000 TL arası portföy: 622 bin yatırımcı

20.001-50.000 TL arası portföy: 742 bin yatırımcı

50.001-100.000 TL arası portföy: 507 bin yatırımcı

100.001-250.000 TL arası portföy: 555 bin yatırımcı

250.001-500.000 TL arası portföy: 297 bin yatırımcı

500.001-1 milyon TL arası portföy: 188 bin yatırımcı

Bu verilere göre, 1 milyon liranın altında portföye sahip olan yatırımcılar toplam yatırımcı sayısının yüzde 96.8’ini oluşturuyor. Başka ifadeyle bir deyişle, BIST’teki yatırımcıların yüzde 97’si küçük yatırımcılar.

Buna karşılık, büyük portföye sahip mega yatırımcıların sayısı 200 binin altında ve toplam portföyün yüzde 89.7’sini ellerinde bulunduruyorlar. Yaş gruplarına göre dağılıma bakıldığında ise 30-34 yaş grubunun 928 bin kişi ile en büyük grup olduğu görülüyor.

Her yaş diliminden yatırımcının BIST’te işlem yaptığı belirtiliyor. Özellikle 15 yaşın altında 41 bin, 75 yaşın üzerinde ise 100 bine yakın yatırımcının bulunduğu dikkat çekiyor.

Başka bir yaş dağılımına göre, 2.6 milyon kişi ile pay senedi yatırımcılarının yarıya yakını 35 yaşın altında bulunuyor. 35-39 yaş grubunda 880 bin, 40-44 yaş grubunda 807 bin, 45-49 yaş aralığında 635 bin yatırımcı bulunuyor.

BIST’teki yatırımcı kitlesi, geniş bir yaş ve gelir aralığına yayılmış durumda ve küçük yatırımcılar büyük bir çoğunluğu oluşturuyor.

PARA ANALİZ