Çetin Ünsalan: Fitch’in kararı ne anlatıyor?

Biz ekonomideki başarımızı (!) anlatıp, kendimizle gereksiz övünüp, dünyadaki gelişmelerin başarıyı gölgelediğini anlatırken, para beklediğimiz kesimlerin baktığı çekilen fotoğraf aslında tüm gerçeği çıplaklığıyla ortaya koyuyor.

Öncelikle bu anlatımın sadece vatandaşa yönelik olduğunun altını çizmek gerekir. Çünkü mesela son olarak 19 Eylül’de yatırımcılarla buluşacak olan Mehmet Şimşek, gidip bunları orada ifade edemez. Ederse de eli boş döner.

Eli boş derken, zaten bugün gelecek ve işimize görecek bir finansmandan söz etmemiz mümkün değil. Sadece geleceğe dair ekonomik güven verip, vermeyeceğimiz ve yarın gelmesi muhtemel kaynağı yönetmek söz edebiliriz.

Nitekim Fitch’in son not açıklaması da bunu gösteriyor. Elbette görünümün negatiften durağana çevrilmiş olması önemli. Zaten güzide medyamız da bunun üzerinde duruyor. Fakat bu aslında ‘dün tamamen yanlış yoldaydınız, bugün bir U dönüşü yaparak istikamete girdiniz, ama yıpranmış arabanızla yolu tamamlayıp, tamamlamayacağınız belli değil’ mesajından başka bir şey değil.

Zira halen yatırım verilen not, yatırım yapılabilir seviyenin iki kademe altında bulunuyor. Bu da bize kısa vadede sağlıklı finansman ve doğrudan yatırım gelmeyeceğini açıkça söylüyor. Yani sınıfta kalmış bir öğrenciye verilen kurtarma sınavından farklı bir durum yok. Lakin sorun şu ki, o öğrenci sınava çalıştıklarıyla değil, aklında kalanlarla girmeye konusunda kararları.

Fitch gibi uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının sözlerini değerli bulmayabilirsiniz. Hatta kötü niyetli olduklarını da düşünebilirsiniz. Zaman zaman siyasi davrandıklarını biliyoruz. Lakin burada daha önce hak etmediğimiz puanları verirken de siyasi davrandığı günler de olduğunu unutmamak lazım. Yani kazanın doğurduğuna inanıyorsanız, öldüğüne de inanacaksınız.

Yine de günün sonunda kredi derecelendirme kuruluşlarının ortaya koyduğu fotoğrafa karşı sizin ne düşündüğünüz önem teşkil etmiyor. Keza bu yapılanmalar notu sizin talebinizle, finansı ya da doğrudan yatırımları etkileyecek çevrelere yönelik açıklıyorlar. Yani mesele sizinle değil, sizin için geçerli bir durumdan ibaret.

Burada niyet aramanızın anlamı yok. Günün sonunda, ülkenize yatırım yapacak insanlar, dönüp öyle ya da böyle kredibilitesine inandıkları bu fotoğrafa bakıyorlar ve yatırım kararlarını da böyle belirliyorlar.

Sizin gidip kendinizi anlatmanız, sadece bir savunmadan ibarettir. İkna olmadılar mı ya da siz onları inandırıcı bulmayıp, bir dönem olduğu gibi tersleyerek ve hatta ‘parasını verdiğimiz kurumlar’ diye tanımlayarak yok mu sayacaksınız? Bu da mümkün, ama sonuçta para bulamayınca da dış güç söylemi geliştirmeyeceksiniz.

Zira parası neden veriyorsunuz? ‘Gel beni denetle ve ekonomik durumumu duyur ve dünyadaki yatırımcılar adına yatırım yapılır ya da yapılmaz bir ülke olduğumu tarafsızca tespit et’ talebiyle ortaya çıkan sizsiziniz. Bundan sonra ister inanın, ister inanmayın, sorun size aittir.

Fitch’in açıklamasında sadece görünüm ya da not uyarısı yoktu. Diyor ki, dünkü vahim ve iktisat dışı yoldan dönmeye çalışıyorsunuz. Bunu görüyorum. Ama bu konuda samimiyetiniz henüz rüştünü ispatlamadı.

Ayrıca ekonomik göstergeleriniz de, ekonomik yapınız da bu alanda çok büyük açmazlarınız olduğunu anlatıyor. Şimdi tüm bunlar ortadayken karşınızda iki seçenek var. Ya ekonomiyi gerçekten yönetmeye karar verirsiniz ya da iç politika malzemesi yapıp, seçim meydanlarında konuşmaya devam edersiniz. Tercihiniz de kaderinizi belirler.

[email protected]