Dünya Ekonomisi
Putin ile Erdoğan’ın görüştüğü Soçi Zirvesi’nden çıkan sonuç nedir: Kazanan Katar mı?
Haftalar öncesinden bir araya gelmesi duyurulan Putin ve Erdoğan görüşmesi nihayetinde gerçekleşti. Başlarda görüşmenin Türkiye’de olacağı dillendirilse de Rusya’nın tatil bölgesi Soçi’de iki lider bir araya geldi.
PARAANALİZ.COM-ÖZEL
“Soçi Zirvesi” aslında haftalar önce “Putin’in Türkiye” ziyareti şekilde duyurulmuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Türkiye’ye davet etmişti. Basına da ara ara yansıyan davete Putin kesin bir yanıt vermemiş, bir süre böyle gitmişti. Nihayetinde Erdoğan’ın daveti buluşmaya döndü. Putin, Erdoğan’ı Moskova’ya davet etmiş olsaydı, “ayağına çağırdı” şeklinde de yorumlanabilirdi.
Putin hem kendisini hem de Erdoğan’ı küçük düşürmemek adına Soçi’de buluşma ayarladığını duyurdu. Böylelikle kimse kimsenin ayağına gitmemiş olacaktı ve öyle de oldu. Tuhaf biçimde buluşma “Soçi Zirvesi” adını aldı. Yine günlerce buluşmanın ne zaman ve nerede yapılacağı da sık sık basına yansıdı fakat iki liderin ne konuşacağını kimse tam olarak tutturamadı. Bir şekilde zirvenin konusunu “Karadeniz Tahıl Koridoru” ile “Alternatif Tahıl Koridoru” oldu. Öte yandan Türkiye zaten “Karadeniz Tahıl Koridoru”nun sürmesini istiyor ve bunu sık sık gündeme taşıyordu. Aynı şekilde Putin de Karadeniz girişiminden yana olduğu sıklıkla dile getiriyor şartlarını sıralıyordu.
“Karadeniz Tahıl Koridoru” hakkında iki liderin açıklamaları Soçi Zirvesi öncesinde zaten hep gündemdeydi. Zirve öncesi Rus basınında Türkiye tarafının, Moskova’ya “Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması”nın sürdürülmesini talep edeceği de yer aldı. Bunu özel haber yapan Rus basını bir yana Türkiye basının da özel kulis haber mahiyetinde duyurması da hayli ilginç olarak karşımızda.
Soçi Zirvesi yaklaşık 3 saat sürdü. Bu sürede basına yansıyan sadece daha dünyanın bildiği şeylerdi. Şöyle ki:
Türkiye, anlaşmadan dönen Rusya’nın, Karadeniz Tahıl Koridoru’nun sürdürmesini istedi. Bunu da görüşme sonrası Erdoğan şöyle dile getirdi:
“Üzerinde durduğumuz konulardan biri de tahıl girişiminin canlandırılması. (Karadeniz Tahıl Koridoru’nun) Eksikler giderilerek girişim devam etmeli. Rusya’nın girişimin yeniden başlama konusundaki beklentileri tüm tarafların malumudur. Biz de bu talepleri ifade ettik, ediyoruz. Bu konudaki görüşlerimizi sevgili dostum ile de paylaştım. Yeni öneri paketinden sonuç alacağımıza inanıyoruz.”
Erdoğan’ın ‘Karadeniz Tahıl Koridoru’nu telaffuz etmemesi de dikkat çekiyor. Ancak çok dikkatli bir okur bunu fark edebilir. Erdoğan’ın bu konuşması Türk basınına düştüğünde kimse bir şey anlamamış ve daha çok Putin’in açıklamaları gündeme gelmişti. Neyse ki Erdoğan’ın ifadelerini birkaç paragrafla internet sitesinden duyuran Cumhurbaşkanlığı Ofisi “(Karadeniz Tahıl Koridoru’nun) Eksikler giderilerek girişim devam etmeli…” şeklinde yer vermesiyle mesele anlaşılmış oldu.
Basının bir ilgisini çekende Erdoğan’ın Putin’e bir futbolcuyu sorması oldu.
Rusya lideri Putin de bilinen açıklamalarını yineledi:
“Karadeniz Tahıl Girişimi’nin sona ermesinden de bahsettik. Biz dedik ki, bizi bu karara zorladılar. Özellikle şunun altını çizmek istiyorum anlaşmasının sona ermesi küresel gıda pazarını çok fazla etkilemedi. Dağıtım kısmında sorun var. Bunun da Karadeniz Tahıl Girişimi ile bir alakası yoktu. Batı bizi aldatıyordu. Yüzde 70’i gelişmiş ülkelere ulaştı ve fakir ülkelere çok azı ulaştı. Ben ilkesel tutumumu tekrar dile getirmek istiyorum. Biz tahıl anlaşmasını canlandırmaya hazırız tabii eğer Rus tahıl ürünlerinin ihracatı ile ilgili yaptırımlar kaldırılırsa. Ben Sayın Erdoğan’a da bunu ilettim.”
Putin’in şartları nelerdi?
Rusya’nın tarım ürünlerine yönelik yaptırımların kaldırılması çağrısını yineleyen Putin “Batı, Rus tarım ve gübre ürünlerinin ihracatını engelliyor” dedi. Rusya’nın taleplerinin yerine getirilmesi durumunda anlaşmayı canlandırmaya hazır olduğunu belirten Putin’in zaten bunu defalarca söylediği biliniyor.
O halde Soçi Zirvesi’nin kazananı hangi ülke?
Bu sorunun yanıtı da Putin’in şu açıklamasında:
“Rusya, en yoksul ülkelere Türkiye üzerinden 1 milyon ton tahılı özel fiyattan tahıl sevk etmeye hazır, Katar’ın da yardımını bekliyoruz.”
Bu arada Katar’ın adı da Soçi Zirvesi öncesi dillendirilmiş bu ülkenin yardımıyla yeni bir tahıl koridorunun açılacağı iddia edilmişti. Şu an iddia Putin’in ağzından gerçeğe dönüştü.
Zirvenin asıl kazananı Katar oldu ve mali gücüyle bölgenin aktörlerinden biri olabilir mi?
İster istemez akıllara şu soruda geliyor:
Yoksa Soçi Zirvesi Katar adına mı gerçekleşti?
PARA ANALİZ
