Gelişen piyasalarda jeo-politik risk ve Çin paniği başladı

Gelişmekte olan piyasa yatırımcıları, Pazartesi günü Arjantinli seçmenlerin sağcı bir popüliste yönelmeleri, Çin’de şiddetlenen emlak krizi ve hükümetin Rusya merkez bankasına yönelik nadir eleştirisine kadar uzanan, büyüyen bir dizi zorlukla karşı karşıya kaldı. BİST-100 ve döviz henüz bu depremden etkilenmedi. Fakat, Gelişen Piyasalardan para kaçmaya başlaması halinde, Mehmet Şimşek’in ekonomiyi sıcak parayla düze çıkartma planının yeniden tasarlanması gerekecek. Ek olarak, 9 haftadır aralıksız Türk hisseleri alan yabancı yatırımcıların da ihtiyat maksadıyla alımları durdurması ve pozisyonlarını azaltması Borsa’da sert satışlara neden olabilir.

Gelişen Piyasalar bugün açıklanacak Çin verileri ve Karadeniz’de süregelen gerginliği takip edecek. Çin ekonomisinde yeni zafiyet belirtileri ve/ya ABD gösterge 10 yıllık devlet tahvili faizinin yükselişini sürdürmesi, uzun soluklu bir sarsıntıya neden olabilir.

Pazartesi itibarıyla MSCI’ın Gelişen Piyasalar hisse endeksi beş haftanın en düşük, para birimi endeksi ise dolara karşı Mart ayından bu yana en düşük seviyesinden işlem gördü. Arjantin menkul kıymetleri, popülist bir çaylak politikacının beklenmedik bir birinci tur galibiyeti elde etmesinin ardından Pazartesi günü daha fazla kayıp yaşayacak gibi görünüyordu. Arjantin hisse senetlerine yatırım yapan bir ABD borsa yatırım fonu New York piyasa öncesi işlemlerde düşerken, ülkenin dolar tahvilleri gerileyerek, tüm gelişmekte olan piyasalarda satışlara yol açtı.

Latin Amerika’da artan siyasi riskler, Çin ekonomisindeki sarsıntıyla zaten bozulmuş olan hissiyatı kötüleştiriyor. Gelişmekte olan piyasalar, Fed ve AMB faiz artış döngüsü sona yaklaşırken daha kolay mali koşulları dört gözle beklerken, Çin emlak sektöründeki krizin bölgesel tahvil pazarına bulaşma riskleri ve geçen haftaki hayal kırıklığı yaratan ekonomik verilerle yükseldi. Emlak ve arazi geliştirme şirketlerinin (geliştiricilerin) borç temerrütü belasının artık varlık yönetimine de sıçradığını gösteren raporlar, traderlara hafta sonunda uykusuz geceler yaşattı.

Çin hisseleri:  Ekonomik teşvik “sözde” kaldı, emlak krizi, ABD yatırım kısıtlamaları ve ekonomik verilerle dövülen Çin hisse senetleri ayı pazarında

Analistler, Çin hisse senetlerinin, derinleşen bir emlak krizi, artan jeopolitik karşı rüzgarlar ve zayıf bir ekonomik görünümün üçlü darbesi arasında yakın zamanda bunalımdan çıkamayabileceğini söylüyor. Pekin’in teşvik araçları sınırlıyken, para yöneticileri iyimser kalmakta zorlanıyor.

Geçen hafta, emlak devi Country Garden’ın likidite stresine dalmasının ardından, Biden’ın ABD’nin Çin’deki yüksek teknoloji yatırımlarına kısıtlama getiren başkanlık kararnamesi ve zayıf ekonomik veriler arasında panik piyasanın her köşesine yayıldı.

Matthews Asia’da Hong Kong merkezli bir fon yöneticisi olan Sherwood Zhang, “Çin piyasası zor bir noktada” dedi. “Sadece daha gerilemesi riskinin sınırlı olduğunu söyleyebilirim.”

En büyük şirketleri takip eden CSI 300 Endeksi, geçen hafta yüzde 3,4 düşerek beş ayın en kötü performansını kaydetti. Yurt içi ve yurt dışında işlem gören 700’ün üzerinde şirketi takip eden MSCI Çin Endeksi ise bu yıl elde ettiği tüm kazanımları geri vererek Aralık ayından bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Stock Connect verilerine göre, küresel yatırımcılar geçen hafta 26 milyar yuan (3,6 milyar ABD doları) değerinde hisse senedi satarak hızlı bir geri çekilme yaptı ve yalnızca Cuma günü çıkış 12,3 milyar yuan’ı geçerek Ekim ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Aralarında Kenneth Ho’nun da bulunduğu Goldman Sachs analistleri, Cuma günü müşterilere bir notta, “Çin mali varlıklarında artan stres, daha geniş emlak sektörü risklerine ilişkin endişelerin altını çiziyor” dedi. Emlak sektörünü istikrara kavuşturmak için talebi canlandırmak ve tüketici güvenini iyileştirmek için daha fazla kamu teşvikine ve ek likidite önlemine ihtiyaç duyulacağını yazdı rapor.

Pekin’den şu ana kadar hisse rallisi başlatmak için kilit katalizör olarak görülen yeni teşviklerin açıklanmaması yatırımcıları sinirlendiriyor. Singapur’daki First Plus Asset Management hisse senedi birim başkanı Jiang Zhang, “Çeşitli zorluklar göz önüne alındığında, ek teşvike ilişkin beklentilerimiz oldukça düşük” dedi. “Pekin, borç yükünü artırma konusundaki isteksizliği nedeniyle finansman eksikliği ile karşı karşıya ve emlak sektörünü desteklemeye yönelik klasik taktiğin istenen etkiyi yaratması pek olası değil.”

Matthews Asia’dan Zhang, Pekin’in şimdiye kadar büyüme yanlısı vaatlerinin “sözde kaldığını” söyledi. “Bence hükümet panik modunda değil, kesinlikle kriz modunda değil” dedi. Yetkili, yatırımcıların piyasaya girmeden önce Xi Jinping hükümetinin siyasi hedefler yerine ekonomik büyümeye odaklandığından emin olmaları gerektiğini de sözlerine ekledi.

Arazi geliştirme – emlak sektörü zorda

Hanehalkı servetinin çoğunluğunun biriktiği Çin’in devasa emlak sektörü, tüm ekonomiyi bataklığa çekebilecek bir endişe alanı olarak yeniden ortaya çıktı.
Emlak ve Arazi Geliştirme şirketi Country Garden, hafta sonu Çin anakarasında işlem gören yuan tahvillerinin en az 10’unun işlemlerini askıya aldığını duyurdu. Reuters’e göre geçen hafta şirket, ABD doları cinsinden iki tahvilin kupon ödemelerini kaçırdı.

Goldman Sachs analizine göre, Country Garden’ın ABD doları tahvilleri, Çin’in temerrüte düşen yüksek getirili ABD doları cinsinden tahvillerinin yarısından biraz daha azını oluşturuyor.

Goldman analistleri, “[Junk notuna sahip] emlak ve arazi geliştiricilerin çoğunluğunun temerrüde düştüğü göz önüne alındığında, artan stresin offshore tahvil piyasası üzerinde daha geniş bir etkiye sahip olmasından kaygılı değiliz” dedi.

“Artan stresin, çoğu devlete ait işletmeler [KİT’ler] olan yatırım notuna sahip arazi geliştiricilere yayılıp yayılmayacağından ise emin değiliz.”

Finans basınında ise en yoğun tartışma Çin’in 1980ler sonunda Japonya benzeri bir “bilanço resesyonuna” düşüp düşmeyeceği hakkında. Türkiye tam seksi bir hikaye geliştirirken, Gelişen Piyasalar’ın amiral gemisi Çin’in bir yatırım mecraı olarak cazibesini yitirmesi oldukça kaygı verici.

Bloomberg, South China Morning Post, CNBC