ABD bir borç fırtınasıyla karşı karşıya…

ABD’de kamu ve özel sektörde borç fırtınası hızla büyüyor. Borçlar birikirken ve borçlu güveni sarsılırken sorunlar da yüzeye çıkmaya başladı.

Fitch Ratings’in ABD kredi notunu düşürmesi ve Moody’s’in bu yaz 10 Amerikan bankasının notunu düşürmesi, hem ABD hükümet kredisi (siyasi kutuplaşma nedeniyle ABD’nin borç yükümlülüklerini yerine getirme yeteneğini zayıflatması) hem de bankacılık sektöründen kaynaklanan borç sorunlarını işaret ediyor (daha sıkı kredi koşulları ve Fed politikası kaynaklı yapısal baskılar).

Ancak borç piyasalarında ayrıntılı olarak da artan sorunlar ortaya çıkıyor, çünkü hem özel sektör hem de kamu sektörü, 2008 krizi sonrasında faiz oranlarının tarihi düşük seviyelerde olduğu önceki on yıldan farklı bir ortamla karşı karşıya. Düşük faizler borç alma hareketini desteklediyse, yükselen faiz oranları borç ödeme sorunlarının hızlanmasına neden oluyor.

Dengesizliği yanlış yöneten ve faiz oranları yükseldikçe hızla değer kaybeden bir tahvil portföyü ile yükü ağırlaşan Silicon Valley Bank’ın çöküşünde bu yıl genel resim tam anlamıyla sergilendi.

Olayın yarattığı sonuçlar nispeten sınırlıydı, ancak bu, uzmanların yüksek borç seviyelerinin yükselen faizler döneminde uyarı işaretlerini yakmasını engellemedi. Hedge fon efsanesi Ray Dalio ve ekonomist Nouriel Roubini gibi isimler, tam ölçekli bir borç krizi yaşanabileceği konusunda uyarıda bulunanlar arasında yer alıyor.

İşte ABD borç piyasalarında parlayan uyarı işaretlerini gösteren beş grafik:

1. Özel borç seviyeleri hızla artıyor ve bu yıl yeni rekorlar kırdı. Federal Reserve verilerine göre kredi kartı borcu ilk kez 1 trilyon doları aştı.

TransUnion verilerine göre kişisel teminatsız krediler de yeni bir rekor kırdı, 2023 yılında eşi benzeri görülmemiş 225 milyar doları aştı. Aynı durum, şirket borçları için de geçerli, Janus Henderson verilerine göre son bir yılda hacimler yüzde 6,2 artarak 7.8 trilyon doları aştı.

Kamu borç tablosu daha da kötü görünüyor. Ulusal borç bakiyesi bu yıl ilk kez 32 trilyon doları aştı ve Bank of America’ya göre önümüzdeki 10 yıl boyunca her gün 5 milyar dolar eklenme potansiyeli bulunuyor.

2. Şirket iflasları hızla artıyor. Şirketler, faiz oranları yükseldikçe borç yükleri altında ezilmeye başladı ve 2023 yılında ABD şirketlerindeki iflaslar geçen yılın toplamını şimdiden aştı. Moody’s Investors Service verilerine göre yılın ilk altı ayında 55 ABD şirketi borçlarını ödeyemedi – bu, 2022 yılında iflas eden 36 şirketten %53 daha fazla.

Bank of America stratejistleri, ABD’nin tam anlamıyla bir resesyona girmesi durumunda 1 trilyon dolarlık kurumsal borcun iflas edebileceği konusunda uyardı, ancak banka artık 2023 yılında resesyonun olası olmadığını düşünüyor.

3. Geç ödemeler birikiyor. Bireyler ve şirketler, kredi ödemelerini giderek daha fazla aksatıyorlar.

Ticari gayrimenkul sektöründe, ticari mülk sahiplerinin ödemelerini 30 gün veya daha fazla süreyle geciktirdiği veya ipoteklerini zaten ödeyemediği oran, Mortgage Bankers Association verilerine göre bu yılın ilk çeyreğinde %3’e yükseldi ve önceden var olan düşüş eğilimini tersine çevirdi. Bu, ticari ipotek tahvillerini güvence altına alan kredilerde gecikmelerin arttığı şekilde yansımakta ve bu yıl artış gösterdi.

Bu arada, tüm kişisel krediler için gecikme oranı Fed verilerine göre bu yılın ilk çeyreğinde %2,23’e yükseldi; bu, 2021’in ilk çeyreğindeki %1,7’deydi.

4. Bankalar, riski daha yüksek olan kredilerden kurtulmak istiyorlar, hatta bu varlıkları indirimle satmaları gerekebilir. JPMorgan, Goldman Sachs ve Capital One gibi Wall Street’teki bankalar, büyük ticari gayrimenkul varlıklarından kurtulmaya çalışanlar arasında yer alıyor, Bloomberg bu hafta bildirdi.

Aynı zamanda bankalar, finansal koşulların sıkılaştığı bir dönemde, genel olarak borç alım-satım faaliyetlerini de azaltıyorlar. Bu, ticari gayrimenkul sektörü için sorun teşkil ediyor, çünkü önümüzdeki yıllarda vadesi dolacak yaklaşık 1,5 trilyon dolarlık ticari gayrimenkul borcu var ve bu borçlar yeniden finanse edilmeli.

Mülk sahipleri, kredi faizlerinin yükseldiği ve mülk değerlemelerinin düştüğü bir dönemde mortgage kredilerini yenilemeye gittiğinde sorun yaşayabilirler. Bazı deneyimli yatırımcılara göre, ticari mortgage kredi varsayımlarında bir dalga gelebilir ve bankalar zaten bu yılın başında meydana gelen banka iflasları nedeniyle kısa bir bankacılık krizi tetikledikten sonra kredi verme faaliyetini sınırlamaya başlamıştı.

Morgan Stanley bu yılın başlarında kredi piyasasında sıkışmanın başladığını, bankaların kaydedilen kredi vermede tarihsel olarak en keskin düşüşü kaydettiklerini belirtti.

Business Insider