Murat Yetkin: Erdoğan kazandı ama artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak

AK Parti lideri Recep Tayyip Erdoğan üçüncü defa cumhurbaşkanı seçildi. 28 Mayıs’ta seçimin ilk defa yapılan ikinci turunda Erdoğan oyların yüzde 52,14’ünü alırken, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 47,84’te kaldı. Küsurat sonuçlar kesinleştikçe değişecektir ama Erdoğan kazandı.

Erdoğan’ın üçüncü defa aday olmaması gerekiyordu; oldu. Devlet imkânlarını AK Parti seçim kampanyasında kullanmaması gerekiyordu; sonuna dek kullandı. Rakibinin propaganda kampanyasını engellememesi gerekiyordu; engelledi. Seçimin serbest olması yetmiyordu, adil koşullarda yapılması gerekiyordu; yapılmadı. Ama rakipleri bu koşullara rağmen Erdoğan’ı alt edebilecekleri inancıyla seçime girdiler. Erdoğan iktidarda olmasının bütün avantajlarını demokratik Anayasal ve yasal sınırları da ihlal etmekten çekinmeyerek kullandı ve kazandı.

İktidar değişmedi. Ama Erdoğan’ın stratejik ortağı MHP lideri Devlet Bahçeli’nin de seçimi kazanma konuşmasında, sonuna “İnşallah Türkiye değişmez” ifadesini ekleyerek söylediği üzere “Önümüzdeki güçlerde çok şey değişecektir, her şey değişecektir”.

Kazandı ama yönetmesi zorlaşacak

Erdoğan kazandı ama artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı daha kendisi -şimdiye kadarki en sert- balkon konuşmasını yapmadan önce ortağı tarafından ilan edildi.
İktidar ortağı olmasaydı belki de 7 Haziran 2015 seçim gecesi yaptığı gibi “Bu seçim olmadı, yenisine bakalım” diyecekti. Bu bakış bir başka Türk milliyetçisi, Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ’ın Erdoğan’ın “Pirus Zaferi” kazandığını söylemesiyle paraleldi.

27 milyon küsur seçmen Erdoğan’ın devam etmesini isterken 25 milyon küsur seçmen gitmesini istemiştir ama “kalsın” diyenlerin önemli bir kısmı her şeyin yolunda gittiği inancıyla değil, özellikle ekonomideki kötü gidişi yine Erdoğan’ın düzelteceği inancıyla ona oy verdi. Seçmenin bölünmesi ideolojik ve sosyolojik değil, tamamen siyasidir; Türk milliyetçisi ve Kürt seçmenler her iki safta da önemli rol oynadı. Keza hem Erdoğan hem Kılıçdaroğlu destekçileri arasında her ekonomik sınıf ve katmandan seçmen vardı.

Erdoğan kazandı ama yönetmesi artık daha da zorlaşacak.

En zor ve acil sorun, kendisinin de söylediği üzere ekonomik krizden çıkış.

İç politikada görünüm

Ekonomik krizden çıkışta Erdoğan’ın önündeki açmazlar arasında, hızla uygulanmasına ihtiyaç duyulan kemer sıkma politikalarını 10 ay sonra yapılacak yerel seçimler nedeniyle uygulayamayacak olması gerekiyor. Bir yandan döviz kuru, faiz ve enflasyon üçgeni, diğer yandan seçim ekonomisini bir şekilde sürdürmek için gerekli kaynaklar Körfez ülkeleri ve Rusya’dan gelen destekle ne kadar bulunabilir? Bunu göreceğiz.

Hem İstanbul’da evinin önünde hem de Ankara’da Cumhurbaşkanlığı önünde yaptığı konuşmalarda hedefi Mart 2024 yerel seçimi olarak belirlemesi boşuna değil. Erdoğan kazandı ama özellikle İstanbul ve Ankara büyükşehir belediyelerini CHP’nin elinden alamazsa işinin daha da zorlaşacağını biliyor. O nedenle her iki konuşmasında da Kılıçdaroğlu’nu CHP içinde en zayıf gördüğü yerinden vurmaya odaklandı. Yani Millet İttifakında yer alıp Kılıçdaroğlu’na verebilecekleri katkının çok üzerinde milletvekilliğini CHP listesinden alan partilerin varlığından.

Dün akşam istifa etmeyeceğini, mücadeleye devam edeceğini söyledi ama bir yandan CHP içindeki tepkilerle başa çıkmak zorunda; neticede Kurultay sonsuza dek ertelenemez. Diğer yandan Mart 2024’te İstanbul ve Ankara başta olmak üzere önemli büyükşehir belediyelerini kaybetmemek zorunda. Bunu sadece CHP oylarıyla yapması mümkün değil; o halde ittifaklar siyasetini sürdürmek zorunda. Ama nasıl ve kimlerle? Kılıçdaroğlu’nun işi daha da zorlaşacak. Nitekim stratejik ortağı İYİ Parti lideri Meral Akşener seçim sonrası konuşmasında “Kılıçdaroğlu istedi, destekledik” diyerek ittifak içi ilk hamlesini yenilgiden sorumlu tutarak yaptı.

Sert siyasete devam

Yazının tamamı burada.