Devlet Harcaması, Vergi Toplama ve Devlet Borçlanması Üzerine Bir Değerlendirme II
17 Mayıs 2023Devlet Harcaması, Vergi Toplama ve Devlet Borçlanması Üzerine Bir Değerlendirme II
Fed
Federal Reserve Act‘in 14. bölümünün 2. maddesinin b fıkrasında;
Amerika Birleşik Devletleri’nin doğrudan yükümlülükleri olan veya anapara ve faiz bakımından Amerika Birleşik Devletleri tarafından tamamen garanti edilen herhangi bir tahvil, senet veya diğer yükümlülükler, vadelerine bakılmaksızın ancak açık piyasada alınıp satılabilir.
denmektedir.
Bu maddenin Fed’in ilk kuruluşundan bu yana değişimini Garbade‘den okuyabilirsiniz.
Demek ki, Fed devlet tahvillerini doğrudan Hazineden satın alamıyor. Peki olan nedir? İkinci piyasada primary dealer‘dan almaktadır.
Fed, primary dealer’dan tahvil aldığında bankacılık sisteminde mevduat yaratmaktadır. Fed aynı tahvili bankadan alırsa mevduat yaratmaz. Tahville rezerv banka bilançosunda yer değişir.
MMT ve benzeri görüşler ise Fed’in doğrudan hazineden tahvil almasını istiyor. Şaşırmayın dünyada bunu pratikte uygulayan bir merkez bankası var.
“Kanada Merkez Bankası’nın kendisi genellikle yeni ihraç edilen tahvillerin bir kısmını ve her ihale sırasında ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli sayıda Hazine bonosu satın alır.” Kaynak
Görüldüğü üzere Fed’in bilançosunun varlık kısımı değişmemiştir. Yükümlülük kısmında hazine hesabında Hazinenin varlıkları artmıştır.
Hazine bu parayı harcadığında bu hesap azalacak ve rezervler dolayısıyla mevduatlar artacaktır.
Gördüğünüz gibi Fed ile hazine arasındaki ilişkiden ortaya çıkan hazine mevduatı tekrar mevduata dönüştü.
Burada şunu düşünmek gerekiyor. Devletin yükümlülüğü olan parayı neden bankalar yaratıyor ve devletin para yaratımındaki rolü sürekli sınırlanıyor.
Doç.Dr. Engin YILMAZ
Bazı Kaynaklar:
https://fiscaldata.treasury.gov/americas-finance-guide/national-debt/
https://fiscaldata.treasury.gov/americas-finance-guide/federal-spending/
https://fiscaldata.treasury.gov/americas-finance-guide/government-revenue/
https://www.patreon.com/posts/its-not-debt-its-82328456
https://profstevekeen.substack.com/p/how-to-make-money-5e4