Covid-19 Hindistan’da kontrolden çıktı

Hindistan Türkiye’ye çok uzak diyebilirsiniz. Fakat, bu ülkede kontrolden çıkan Covid-19 epidemisinin küresel yankıları var. Bunlar Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.  Öncelikle, en az beş hastada Hint varyantı tespit edildi. Halen Hindistan’da türeyen 10 değişik mütant virüs 44 ülkeye yayıldı. Bunlar hızla yerli türlerin yerini aldıkları gibi, bazılarının aşılara dirençli olması da söz konusu. Son olarak, daha şimdiden tüm Güney Asya’ya yayılan Hint dalgası, küresel ekonomiyi de tökezletebilir.

Çarşamba günü itibarıyla, Hindistan’da vefat sayısı 250 bini aşarken, vaka sayısı da 24 milyona dayandı. Kırsal alanlarda test ve sağlık hizmeti eksikliği nedeniyle, gerçek rakamların rapor edilenden 10 misli daha yüksek olabileceği düşünülüyor. Hintli tıp uzmanları yeni dalganın ne zaman zirve yapacağını kestiremiyor. Çünkü, hastalık büyük kentlerden çıkıp köylere kadar yayıldı.

Bu hızlı yayılmada Başkan Modi’nin ülke çapında sokağa çıkma yasağı ilan etmekten kaçınmasının önemli rolü var. Modi, ayrıca, ülkede aşı kıtlığına rağmen aşı ihracatına devam ediyor.

Hint virüs türleri Amerikalar’a kadar yayılırken, Hintli zenginler özel uçaklarla ülkeden kaçarak, salgını diğerlerine de yayıyor. Bir örnek Seyşel ada devleti. Vatandaşların %67’nin aşılanmasına rağmen, yeni bir dalga başgösterdi. Aşılananlar hafif de olsa yeniden enfeksiyona yakalanabiliyor.

Dünya Sağlık Örgütü bir Hint virüs  (B.1.617) türünün global anlamda tehlikeli olduğunu ilan ederken, bazı türlerin birden fazla mütasyonu birleştirdiği de yazılıyor. Bu türlerin halen kullanımda olan aşılara dirençli çıkması yüksek olasılık.

Hastalık hızla Himalaya devletleri (Nepal, Butan), Pakistan ve Bangladeş’e de yayıldı. Asya’da Malezya, Tayvan, Vietnam, Singapur, hatta Japonya artan vakalar rapor ediyor. Ancak, bu yeni kümelerin ne kadarının Hindistan kaynaklı olduğu bilinmiyor.

Hindistan dünyanın 3 numaralı petrol tüketicisi. Artan işsizlik ve azalan talep, dünya enerji fiyatlarını olumsuz etkileyebilir. Daha büyük bir tehlike ise, hastalığın yayılması korkusuyla petrokimya, otomotif, ilaç, demir-çelik gibi üretim tesislerinin gönüllü tatile çıkması. Bu durumda, emtia fiyatlarında yükseliş hızlanabilir.

Dünyada kayıtlı 1.4 milyon uzun yol denizcisinden 240 bini Hintli. Ama artık kıtalararası nakliyat yapan dev tankerler hint limanlarına uğrayıp tayfa değişimi yapamıyor. Deniz kargo maliyetlerindeki yükseliş Çin’den ABD’ye uzanan Yİ-ÜFE patlamasında önemli rol oynuyor. Hindistan’dan dalga dalga küresel ekonominin bir çok boyutuna yayılan şok, küresel toparlanmayı yavaşlatabilir.

Eğer Hint türleri aşılara dirençliyse, bunların yayılmasının önlenmesi için yeniden uluslararası karantinalara gerek duyulacak. Bu durumda turizm ve ona hizmet veren iş kolları ve dünya ticareti de olumsuz etkilenebilir. En kötüsü ise, Hindistan ve Brezilya gibi toplam nüfusu 1.7 milyarı aşan iki dev salgınlarını bastıramadıkça, Covid-19’un geride bırakılması söz konusu olamaz.

Ankara’da Covid-19 ekonomik deprem yarattı!

Bloomberg Analiz: Covid-19’un intikamı global ivmeyi tehdit ediyor

FÖŞ yazdı: Gelişen Ülkeler’in kayıp 10 yılı—Türkiye dahil