Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Üslûp…’
17 Şubat 2023Karadayı diye bir dizi oynamıştı hatırlar mısınız? Çetin Tekindor’un oynadığı karakterin oğluyla bir sokak sahnesi vardı orada. Aralarında şöyle bir diyalog geçiyordu:
– Mahir, oradan değil, buradan gidelim.
+ Yolu neden uzattık baba?
– Kasap İrfan var ya, şimdi onun dükkanının önünden geçmek olmaz. Borç aldı benden. Epey de oldu, belli ki darda. Şimdi kendimizi gösterir gibi, yakışık almaz.
Bu nedir biliyor musunuz? Elbette Anadolu insanının ince tarafıdır. Ama bundan da önemlisi hem olaydaki yaklaşım, hem oğluna yaptığı açıklama biçimiyle üslûptur. Birine yardım etmiş olabilirsiniz; ama bunu nasıl yaptığınız çok önemlidir.
Bilhassa eski mahallelerde her şeyin bir yolu yordamı vardı. Mesela o semtte birinin ihtiyacı varsa, mahalleli organize edilir, ya ihtiyacı giderilir ya da ihtiyacını görecek oranda bir para, herkesin gücü oranında yaptığı katkıyla toplanırdı.
Ardından o semtte sözü geçen, üslûbuyla örnek bir büyük, münasip bir dille, incitmeden, yardımın kimden geldiğini belli etmeden emaneti teslim ederdi. Böylece o kişi hem mağduriyetini giderir; hem de kırılmadan bir ailenin parçası olduğunu düşünürdü. Başka bir zamanda, başka bir olayda da katkı veren tarafta olurdu.
Biz ne zaman böyle insanlar olmaktan vazgeçip, düğünde çığırtkanlar tutup, gelinin amcasından, damadın teyzesinden kıvamında ucuzlaşarak, farklılaştık?
Niye bir şey yaparken, illa gözünü çıkartıyoruz? Neden sınırlarımızı çizemiyoruz? Neden üslûbumuzu bilemiyoruz? Bakıyorum biri dara düştüğünde halen düşünmeden koşan insanlarız. Fakat ne vakit bunu bir reklam aracı haline getirecek kadar biz olmaktan çıktık? İşte onu çözemiyorum.
Şayet bir toplumda birliktelik varsa, önemlidir. Eğer o birliktelik iyi günde kötü günde değişmiyorsa kıymetlidir. Lakin asıl kıymetli olan sadaka kutularının sokaklarda kurulduğu, herkesin geçerken para attığı, ihtiyaç sahibinin de ihtiyacı kadar aldığı kültürdedir.
Çırağın ustasına saygısındadır. Yöneticinin Millet’e eğik boynundadır. Acısını, sevincini vakur biçimde yaşayan, birbirine sarılan, sevgi dolu insanlar anlaşılıyor ki halen çoğunluğu oluşturuyor da, bunu neden nezaketsiz bir biçimde ortaya koyuyor?
Bir ülkenin ekonomik sorunları olabilir. İyi günü, kötü günü birlikte aşabilir. Sıkıntıda bir dost el, omuzlara konabilir. Hesapsız dostlukların ülkesinde bu özelliklerimizi halen kaybetmemiş olmamız çok önemli.
Peki ya nezaket? Onu ne yapacağız? Çünkü bir eylemin içinde nezaket, üslûp yoksa, orada önce ucuzlaşma, sonra göstermelik bir rekabet, ardından caka satma ve son olarak da tartışma başlar.
Yapmayın. Bu üslûbu memleketten çalmayın. Bilmem anlatabildim mi?
Tüm Yazarlar
