İş Bankası Analliz: Merkezi bütçe yıla açıkla başladı

Merkezi yönetim bütçe açığı Ocak ayında 32,2 milyar TL oldu.

Ocak ayında merkezi yönetim bütçesi 32,2 milyar TL açık verdi. Söz konusu gelişmede personel giderleri ve cari transferlerdeki hızlı yükseliş paralelinde bütçe harcamalarının yıllık bazda %120,1 artarak 321,3 milyar TL düzeyine ulaşması etkili oldu. Bu dönemde bütçe gelirleri ise yıllık bazda %64,2 genişleyerek 289,1 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Ocak ayında faiz dışı denge de 10,9 milyar TL açık verdi.

Vergi gelirleri yıllık bazda %71,5 arttı.

Ocak ayında vergi gelirleri yıllık bazda %71,5 yükselerek 252,8 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde, yüksek enflasyon ve döviz kuru gelişmelerinin etkisiyle dâhilde ve ithalde alınan katma değer vergisi (KDV) kalemlerinin hızlı artış sergilemesi vergi gelirlerini destekledi. Her iki vergi kalemi toplamda 39,7 milyar TL artarak bütçe gelirlerindeki yükselişe 22,5 puan katkı sağladı. Özel tüketim vergisi de motorlu taşıtlar kaleminin yıllık bazda 3,5 katına yükselmesi paralelinde %101,7 artışla bütçe gelirlerini 12,8 puan artırdı.
Öte yandan, kurumlar vergisi gelirlerinin yıllık bazda 5,3 milyar TL gerilediği görüldü. Ocak ayında faiz gelirlerinin yıllık bazda (%44,3) hızlı azalmasının etkisiyle faizler, paylar ve cezalar kaleminde %11,3 gerileme kaydedildi. 2023 yılı bütçe hedeflerine göre bütçe ve vergi gelirlerinin sırasıyla %49,2 ve %46,4 artması bekleniyor.

Bütçe harcamalarında görevlendirme giderleri öne çıktı.

Ocak ayında faiz dışı bütçe giderleri içerisinde %48,8 paya sahip olan cari transferler kalemi yıllık bazda %128,2 ile enflasyonun üzerinde artarak 146,4 milyar TL düzeyine yükseldi. Söz konusu artışta BOTAŞ’a aktarılan 16 milyar TL’nin etkisiyle yıllık bazda yaklaşık on katına yükselen görevlendirme giderleri etkili oldu. Bu dönemde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderlerindeki 26,1 milyar TL’lik yükseliş de bütçe giderlerini 17,9 puan yukarı çekti. Ocak ayında savunma ile diğer mal ve hizmet alım giderleri yıllık bazda 14 milyar TL artış kaydederken, gayrimenkul sermaye üretim giderleri yıllık bazda %122,4 yükselişle 9,1 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Döviz kurlarının nispeten yatay bir seyir izlediği Ocak ayında KKM hesaplarına ilişkin giderler 1,5 milyar TL ile sınırlı düzeyde kaydedildi. Bu dönemde faiz
giderleri yıllık bazda %50,1 artarak 21,4 milyar TL seviyesine ulaştı.

Beklentiler…

Merkezi yönetim bütçesi, bütçe harcamalarındaki hızlı artış paralelinde 2023 yılına yüksek açık vererek başladı. Yıl genelinde ekonomik aktivitenin yanı sıra küresel enerji fiyatlarının ve döviz kurlarının seyri bütçe dengesi üzerinde etkili olmaya devam edecek.

İşBankası