ABD’den Türkiye’ye İsveç ve Finlandiya’nın NATO Üyeliklerini Onaylama Çağrısı

Beyaz Saray’da düzenlenen günlük basın toplantısında İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri ve henüz iki ülkenin NATO’ya katılım sürecini onaylamamış olan Türkiye’nin tutumu gündeme geldi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre bir soru üzerine Türkiye’yi güvenilir bir müttefik olarak gördüklerini belirtti, müttefiklerin iki ülkenin NATO’ya katılımına ilişkin onay süreçlerini en kısa sürede tamamlama çağrısında bulundu.

Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre’e , İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine ilişkin süreç bağlamında, “ABD Başkanı Joe Biden’ın Türkiye’yi güvenilir bir NATO müttefiki olarak görüp görmediği” sorusu yöneltildi.

Sözcü Karine Jean-Pierre, Türkiye’yi güvenilir bir müttefik olarak gördüklerini belirterek söze girdi.

İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurularının güçlü destekçisi olduklarını ve üyelik başvurularını onaylamak üzere hızla harekete geçmek için Senato ile çalıştıklarını vurgulayan Jean-Pierre, iki ülkenin NATO üyeliklerinin müttefikler tarafından hızla onaylanmasından duydukları memnuniyeti dile getirdi.

Karine Jean-Pierre, ‘’Geri kalan müttefiklerin de onay süreçlerini en kısa sürede tamamlama çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

Türkiye ile bu iki ülke arasında devam eden görüşmeler ve olası anlaşma konusunda yorum yapmamayı tercih eden Beyaz Saray sözcüsü, bu konudaki soruları Türk hükümetine yönlendirdi.

Sözcü Jean-Pierre, iki ülkenin NATO üyeliklerini henüz onaylamamış olan müttefiklere de onay sürecini en kısa sürede tamamlamaları çağrısında bulundu.

NATO’nun 30 üyesinden 28’i Rusya’nın Ukrayna işgalinden sonra NATO üyeliği başvurusunda bulunan İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılımına kendi parlamentolarında onay vermiş durumda. Macaristan Şubat ayında onaylayacağını açıklamıştı

Türkiye ve Macaristan henüz onay sürecini tamamlamamış olan iki NATO üyesi. Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Şubat ayında Meclis toplandığında İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerini onaylayacaklarını belirtmişti.

Finlandiya ve İsveç Çavuşoğlu’nun ABD ziyaretini yakından izliyor

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Dünya Ekonomik Forumu toplantılarının yapıldığı İsviçre’nin Davos kasabasında Reuters’a konuştu.

Haavisto, Türkiye ile uzman düzeyinde yapılan görüşmelerin iyi gittiğini ancak konuyla ilgili hala hararetli tartışma gördüklerini söyledi.

Finlandiyalı Bakan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ABD ziyaretine ve Türkiye’nin F-16 talebiyle iki ülkenin NATO üyeliğine onay süreci arasındaki bağlantı kuran değerlendirmelere değindi.

Finlandiya Dışişleri Bakanı, “ABD tüm sorunları çözemez ancak Türkiye ve ABD planladıkları askeri paket üzerinde anlaşabilirse, bu paket konusunda yeşil ışık olursa, bunun İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yardımcı olmasını umuyoruz” ifadelerini kullandı.

Reuters’a konuşan İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom da, Ankara’nın meşru güvenlik taleplerinin olduğunu, bunların karşılandığını ve artık iki ülkenin NATO üyelik başvurularının onaylanmasının vaktinin geldiğini belirtti.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Dünya Ekonomik Forumu toplantılarının yapıldığı İsviçre’nin Davos kasabasında yaptığı açıklamada, Türkiye ve Macaristan’ın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurularını onaylayacağından emin olduğunu söyledi.

“Anlaşmazlıklara rağmen ortaklığımız ve ortak çıkarlarımız sürüyor”

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, günlük basın toplantısında müttefik Türkiye ile zaman zaman anlaşmazlıklar yaşandığını ancak bunların iki ülkenin ortaklığını azaltmadığını ve iki ülkenin ortak çıkarlara sahip olduğu gerçeğini gölgelemediğini söyledi. Price “Bir ittifakın ortakları olarak korunduğunu görmek istediğimiz temel değerler de var” diye konuştu.

“Bunun normalleşme zamanı olduğuna inanmıyoruz”

Türkiye’nin Suriye’de Esat rejimiyle normalleşme süreci sorulduğunda Price, “Biz bunun normalleşme zamanı olduğuna inanmıyoruz. Şimdi ülkelerin Suriye rejimiyle ilişkilerini ilerletme arayışına girmesi için doğru zaman değil. Bunu anlamak için Esat rejiminin son 12 yıldır kendi halkına uyguladığı şiddete bakmak yeterli. ABD, Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararında belirtilen hedefleri takip etmenin gerekliliğine inanıyor” dedi.

Türkiye’nin F-16 satın alma talebi ve bazı Kongre üyelerinin buna karşı çıkması sorulduğunda Price, hükümetin Kongre’deki ortaklarına Türkiye’ye F-16 verilmesi ve Türkiye’nin mevcut F-16 filosunu koruması konusunda desteğini bildirdiklerini söyledi. Ancak bazı Kongre üyelerinin bir kez daha buna muhalefetlerini bir dizi unsuru sıralayarak dile getirdiklerini kaydetti.

Türkiye’nin F-16 alması konusundaki muhalefetin bu Kongre üyelerine sorulması gerektiğini belirten Price, “Biz kendi önceliklerimiz konusunda Türkler’le çalışmaya devam edeceğiz. Bunlar Ukrayna’daki savaş ve Türkiye’nin burada oynadığı yapıcı rol, Doğu ve Batı arasında bir köprü görevi görmesi, Rusya’yı Ukrayna halkına karşı bu vahşi savaştan caydırmak için aracı olması. Gıda güvenliği, ortak terörle mücadele takvimimiz gibi konularda birlikte çalışmaya devam edeceğiz” dedi.

“Türkiye, İsveç ve Finlandiya’yı uzlaşmaya teşvik ediyoruz”

Price, Türkiye, Finlandiya ve İsveç’i, bu iki ülkenin NATO’ya hızla üye olmaları konusunda bir yol bulmak için teşvik ettiklerini, bu konuda NATO ittifakı içinde de büyük destek olduğunu söyledi. Price, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine ABD Kongresi’nde de büyük destek olduğunu belirtti. Sözcü Price, Türkiye, Finlandiya ve İsveç’i yapıcı diyaloğa girmeleri konusunda teşvik etmeye devam edeceklerini söyledi.

Price, “Türkiye ile çok yapıcı bir ilişkimiz var. Türkiye’nin dönemimizin en zor sorunlarıyla mücadelede oynadığı yardımcı rol için minnettarız. Buna Rusya’nın Ukrayna’daki saldırganlığı dahil. Türkiye’nin yapıcı rolü olmadan Karadeniz tahıl girişimi özellikle bu ölçekte mümkün olmazdı desek herhalde abartmış olmayız” dedi.

“Sivil toplumun baskılanması konusunda kaygılarımızı aktarıyoruz”

Price ortak değerlere ve çıkarlara rağmen anlaşmazlıklar konusunda da konuşmaya devam ettiklerini kaydetti ve sivil toplumun yargı aracılığıyla taciz edilmesi; basın, siyaset ve iş dünyasının liderlerinin terörizmin desteklenmesi gibi geniş iddialarla yargılanmadan önce uzun sürelerle gözaltında tutulması gibi konulardaki derin kaygılarını dile getirdiklerini kaydetti.

Price, “Türk halkı dünyanın diğer yerlerindeki halklar gibi insan haklarını ve temel özgürlüklerini, misilleme kaygısı olmadan icra etme hakkına sahip. İfade özgürlüğü ve barışçı toplanma hakkı Türkiye’nin anayasasında ve uluslararası hukuk karşısındaki yükümlülükleri ve taahhütleri arasında da yer alıyor” diye konuştu.

Price, “Türkiye’yi ifade özgürlüğü, özgür ve adil yargılama, yargı bağımsızlığı ve diğer insan hakları ile temel özgürlüklere saygı duymaya ve bunları güvence altına almaya, hükümeti kovuşturmalara son vermeye ve Türk halkının hak ve özgürlüklerine saygı duymaya çağırıyoruz” dedi. Price, “Türk müttefiklerimiz bizim duruşumuzu ve mesajlarımızı biliyor. Özel olarak verdiğimiz mesajlarla kamuoyu önünde verdiğimiz mesajlar aynı” diye konuştu.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın geçtiğimiz günlerde Suriye’ye bir askeri operasyonun her an başlayabileceğine dair açıklaması sorulduğundaysa Price, bu konuda kaygılarını açıkça ifade ettiklerini ancak Türkiye’nin güvenliğine yönelik meşru kaygılarla karşı karşıya olduğunu söyledi.

Türkiye’nin topraklarında diğer tüm NATO müttefiklerinden daha fazla terör saldırısı yaşandığını hatırlatan Price, ancak hem kamuoyu önünde hem de özel görüşmelerde uluslararası toplumun Suriye’de IŞİD’le mücadele konusunda sağladığı ilerlemeyi geriletecek tek taraflı hamleler görmek istemediklerini de ifade ettiklerini kaydetti.

VoA