Erol Taşdelen: Bankaların net karlılığı 11 ayda yüzde 417 arttı
30 Aralık 2022BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU – BDDK Bankacılık sektörü 2022 Kasım ayı mali verileri açıkladı. 2021 Kasım ayında 75 milyar TL Net Karlılık açıklayan sektör; 2022 Kasım’da karlılığını %417 artırarak 389 milyar TL Net Karlılık açıkladı.
2021 Kasım aylık bazda 9,2 milyar TL Net kar yapan sektör, 2022 Kasım ayında ise 5,8 kat artış ile 53,1 milyar TL Net Karlılığı yakaladı.
2021 yıl sonunu 9,2 trilyon Aktif Büyüklük ile kapatan sektör yılın on ayında %50 büyüme ile 13,8 trilyon bilanço büyüklüğüne ulaştı. 2021 sonunda 4,9 trilyon TL olan Nakdi Krediler ise %48 artış ile 7,3 trilyon TL seviyesine yükselirken; Takipteki Krediler 2 milyar TL artışla 162 milyar TL seviyesini korudu. Buna karşılık ön izleme, yakın izlemede, takip edilip; yapılandırılan kredilerden oluşan Sorunlu Krediler ise Haziran ayında 860 milyar TL’yi ( 46 milyar USD ) geçmesi Sektörün yumuşak karnı olarak kendini gösteriyor. 2022 ilk on bir ayında Beklenen Zarar Karşılıkları da 258 milyar TL’den 344 milyar TL’ye yükselirken son 1 ayda 11 milyar TL artmış durumda.
2021 sonunda 5,3 trilyon TL olan Mevduat toplamı da %60 artış ile 2022’de 8 trilyon 507 milyar TL seviyesine ulaştı. Bankalarda bulunan Mevduatın %35’ine denk gelen 3 trilyon TL ise vadesiz mevduattan oluşuyor. Vadesiz oluşturulmasında her ne kadar Ekim sonuna doğru TCMB’nin uyarısı ile azalsa da Ticari kredilerin %25-30’luk kısmının kredi vadesince vadesizde tutma koşulu konmasının etkisi büyük oldu. Ayrıca bazı bankalar günlük bağladıkları otomatik vadeli alt limitini de artırması vadesiz yaratmada etkili oldu. Zira, BDDK’nın belirlediği bu yönde bir limiti bulunmuyor. Bazı bankalar 1.000 TL üzerini günlük otomatik vadeli/fon yaparken bazı bankalar bu alt limiti 10.000 TL’ye kadar çıkardı.
Karlılık % 417 arttı
Bankacılık sektörü bilanço büyümesinden daha fazla karlılık artışı yaptı. 2021 ilk on bir ayında 222 milyar TL Net Faiz Gelir sağlayan sektör; 2022 yılında 658 milyar TL seviyesine ulaşarak %196 artış gerçekleştirdi. Bunda KKM hesaplarında faizlerin sabitlenmesinin önemli katkısı oldu. Zira, bankalardaki tasarruf mevduatlarının üçte biri KKM’ye dönerek Kasım sonunda 1 trilyon 463 milyar TL seviyesine ulaşmış durumda. Halen bankalar KKM’leri %12 faiz ile vadeli bağlıyorlar ki bu da faiz giderlerini önemli ölçüde düşürmüş net faiz gelirlerini artırıyor demektir. Bankaların yüksek faiz ile önceden aldıkları ve elinde bulunan Devlet Tahvilleri ise faizlerin düşmesi nedeni ile karlılıkta önemli katkısı oldu. Bankalar 2021 ilk on bir ayında 141 milyar TL Faiz Dışı Gelir elde ederken; 2022 aynı dönemde bu gelirini %91 artırarak 269 milyar TL seviyesine yükseltti. Bunda kredi faizlerin düşmesi nedeni ile kredi koşullarında dış ticaret paketi, sigorta, masrafsızlık paketi gibi komisyon gelirleri artıracak koşulların krediye bağlanmasının da etkisi büyük oldu.
Erol TAŞDELEN – Ekonomist, Bankacılık Uzmanı www.bankavitrini.com
Tüm Yazarlar
