World Economic Forum:  Yüksek enflasyon kalıcı olabilir

ABD’de Ekim manşet ve çekirdek TÜFE’nin gerilemesi ve beklentilerin altında kalması ile, Fed’in yakında faiz artırımlarını yavaşlatacağı algısı yeniden hortladı. Bu umutla coşan fon yöneticileri, Perşembe ve Cuma seanslarında S&P500 ve diğer Wall Street hisse endekslerinde pandemiden çıkış günlerin andıran coşkulu bir ralli başlattılaır.   World Economic Forum’da yayınlanan “Inflation’s paradigm shift, explained” (Enflasyonda yeni çağ) başlıklı inceleme ise bu algının çok yanlış olabileceğine vurgu yapıyor.

Fed’in tek bir enflasyon verisinden cesaret alarak, 2023-2024 parasal sıkılaştırma planlarını yumuşama yönünde revize edeceği beklentisi çok hatalı. Bir kaç gün içinde S&P500 başta global riskli varlık pazarlarında satışların yeniden başlaması beklenir. Ek olarak, altında ve ABD tahvillerinde süregelen ralliler için de çok erken. Dolar Endeksi’nin en geç 2 ay içinde yeniden 115’e yükselmesi, 2023’de ise 120-125 dirençlerini sınaması en olası senaryo.

WEF’ın incelemesinde ortaya koyduğu tez, son 30 yıla tezat olarak, bu kez enflasyonun kolay kolay Fed-AMB hedefi olan %2’ye gerilemeyeceğini öne sürüyor. Hatta, ekonomik konjünktürün yapısından  değil, dünya çapında gözlenen yeni trendlerden dolayı enflasyon çok uzun yıllar yüksek kalabilir. BofA’nın yeni raporuna göre, dünya ekonomisi uzun yıllar %2 değil, %5 civarında enflasyon üretecek bir faza (paradigmaya) geçti. IMF’nin Ekim raporunda da 2023’te enflasyonun gerileyeceği, FAKAT  2024 sonunda dahi %4.1’de kalacağı sonucuna varıldı. Swiss Re’in raporunda ise “artık yaygınlaşan ve katılaşan enflasyonla mücadele için derin resesyonları tetikleyecek sertlikte sıkı para politikaıs gerekecek” deniliyor. Bu senaryoda, Dünya Bankası ve IMF gibi kuruluşların sık sık işaret ettiği bir tehlike ortaya çıkar. Türkiye’nin de dahil olduğu Gelişmekte Olan Ülkeler’de bir dizi ödemeler dengesi krizleri patlak verir, yani Hazineler ve çok döviz borçlu şirketler temerrüte düşer.

WEF NİYE  enflasyonda yeni çağa geçildiğini öne sürüyor? Sıralayalım:

Tedarik zincirlerinde darboğazlar kolay bitmez:  Çin’in sıfır Covid politikasından vazgeçeceği duyumları enerji ve emtialarda sert bir ralliye sebep oldu. Halbuki, hafta içinde Çin’de yeni vakalar son altı ayın zirvesine yaklaşırken, nüfus eski aşılara dirençli Omicron varyantlarına karşı tamamen korumasız.

Çin’den kaynaklanan tek enflasyonist tehlike bu değil. ABD-Çin arasındaki gerginlik yüzünden, çok uluslu şirketler tedarik zincirlerini üretim merkezlerinin yakınına ve müttefik ülkelere çekerken, fiyatlar kalıcı olarak yükseliyor.

Enerjide boğa pazarı bitmemiş olabilir. Nitekim, Aralık’ta yürürlüğe girecek, AB’nin Rus petrolü taşıyan tankerlere sigorta sattırmama yaptırımı Brent’te yeni bir ralliyi körükleyebilir.

Manşet enflasyonu yükseltecek bu gelişme, etkileri gittikçe belirginleşen küresel ısınmanın tarım ürenleri  üzerindeki olumsuz etkisiyle birleşerek, manşet enflasyonda yeni zirvelere neden olabilir.

Biz ekleyelim, Twitter, Metaverse ve kripto dünyasında yaşanan şoklar, yeni teknolojilerin  bir süre ekonomiyi yeniden yapılandırma gücünü yitirdiğin anlamını taşıyabilir. Bir başka deyişle, dezenflasyonun en temel nedenlerinden biri yeni teknoloji ürün ve hizmetlerinde  fiyatların yükselmesi enflasyonda katılığa katkıda bulunur.

Son olarak da, gittikçe yaşlanan dünya nüfusu, işgücü artışını yavaşlattığı gibi, emekli nüfusun tasarrufu azaltması talep enflasyonuna ivme verebilir.

Yazar:  FÖŞ

Cüneyt Akman – FÖŞ:    ABD seçimleri sonrası Doların akıbeti ve Türk borsalarına etkisi

Ve sonunda: ABD TÜFE enflasyonu beklenenin altında geldi, ibre aralıkta 50 baz puan artışa döndü

Yapı Kredi Yatırım’dan strateji:  S&P500’de yıl sonu rallisi, Fed 1Ç2023’de fren yapar