Diplomasi ÖZEL: Ukrayna’nın acı kışı, Çin’in gün batımı

Uluslararası ilişkiler uzmanı ve mentorum Soli Özel’le ikinci global diplomasi yayınımızı takdim ederim. Kadir Has Üniversitesi öğretim görevlisi Soli Özel, aslında kariyerinin önemli bölümünü dünyanın prestijli üniversitelerinde uluslararası ilişkiler öğreterek geçiriyor. Ek olarak, onu Politikyol’da yazdığı makalelerden de hatırlarsınız.

Bu söyleşiye Ukrayna Savaşı’yla başladık. Özel, Putin’in çok sıkışırsa taktik nükleer silah kullanabileceğinden endişe ifade etti. Bu durumda, Rus devlet aygıtı Putin’i frenler mi, yoksa Çin mi arabulucu olarak devreye girer, üstünde konuştuğumuz ama çözüm bulamadığımız sorular.

Eğer Putin nükleer opsiyona başvurursa, ABD başta Batı ittifakının işi çok zor. Mukabele etmek şart, ama 3cü Dünya Savaşı’nı başlatmadan misilleme nasıl yapılacak?

Putin’in stratejisi Avrupa’da Ukrayna yanlısı koalisyonu kışın acı soğuğuyla dağıtmak. Ukrayna halkının direnci ise sürekli bombalanan kentler, elektrik ve ısısız geçecek bir kışla sınanacak. ABD’de Kasım ara seçimlerinde Cumhuriyetçiler Kongre’nin  2 kanadını da kazanırsa, Putin’in zafer şansı doğabilir.

EĞER 2023 Mart’ta da cephede “pata” yani yenişemezlik hali sürerse, diplomasi devreye girebilir. Savaş bitmez, ama belki  ateşkes imzalanabilir.

Putin’in Kasım sonunda tahıl koridoru antlaşmasından çekilmesi de söz konusu. Erdoğan-Putin ilişkisi Batı’nın yakın takibinde. Eğer Rusya Türkiye üzerinden yaptırımları delmeye yeltenirse,  can yakıcı yaptırımlar bize de uygulanacak.

Çin, Komünist Parti Büyük Kongresi’nde Xi Jinping’in tüm yetkiyi ele geçirmesiyle otoriter bir devletten totaliterliğe dönüştü. Yani artık ortak akılla yönetilmiyor. Xi Jinping’in gittikçe zorlaşan siyasi iklimde, Çin için doğru tercihleri  seçmesi  kolay olmayacak. Beijing, Tayvan’ın ilhakı gibi dış politika önceliklerinde iyice şahinleşecek. Ekonomide ise serbest piyasa döneminden devlet güdümlü kapitalizme geçiş hızlanacak.

Ama, Çin’in Yeni Ekonomik Modeli halka refah sağlayabilir mi?  Bilmiyoruz,   Xi Jinping’in başlattığı “saati geri çevirme” deneyinin dünyada eşi-benzeri yok.

Soli Özel ile “Size ÖZEL diplomasi analizi”

Erda Gerçek’le piyasalarda GERÇEK