Avrupa TTF spot doğalgaz fiyatı eksiye geçti, İngiltere’de Sunak dönemi başlıyor!

Euro bölgesinde dün açıklanan büyümenin öncü göstergesi ve genel ekonomik gidişat hakkında önemli ipuçları sunan Ekim ayı PMI verisi, bloğun emin adımlarla resesyona doğru gittiğini gösterdi. Avrupa’nın büyüme motoru olan Almanya’da bileşik PMI 44,1 ile beklentileri karşılayamazken (50 altı daralma anlamına geliyor), pandemi döneminden bu yana en düşük seviyeye geriledi.

Öte yandan, İngiltere bileşik PMI endeksi 47,2 ile benzer bir şekilde beklentilerin altında kalırken, siyasi çalkantılar, artan faiz oranlarıyla ilgili endişeleri ve diğer tarafta Brexit’in lanetini âdeta sırtında hisseden Avrupa Birliği dışındaki şirketler, COVID-19 karantinası altında oldukları Ocak 2021’den bu yana en kötü ayını yaşadı. Gerek Avrupa’da, gerekse Avrupa dışında kalan fabrikaların, Rusya’nın Ukrayna işgalinden sonra artan enerji fiyatları ve hâlen daha tam anlamıyla iyileşmeyen tedarik zincirleri krizi ile sert bir şekilde etkilendiğini görüyoruz.

Bir önceki dönemin maliye bakanı olan Rishi Sunak, İngiliz siyasi tarihinin en çalkantılı dönemlerinden birinin ardından rakibi Boris Johnson’ın yarışı bırakmasına paralel İngiltere’nin en genç ve ilk Hint kökenli başbakanı olacak. Oxford Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Stanford Üniversitesi’ne giden ve Goldman Sachs’ta analist olarak çalışan Sunak, Hint milyarderi Narayana Murthy’nin kızı Akshata Murthy ile evlendi.

Çiçeği burnunda Başbakan Sunak’ın, Sterlin’i dolar karşısında Bitcoin’den daha oynak bir vaziyete bulduğunu da not etmek gerekiyor. Dün sabah saatlerinde Sunak’ın hızla ortodox politikalara geri döneceği beklentisi ile dolar karşısında değer kazanan ve oldukça önemli bir teknik seviye olan 1,1410 test eden GBPUSD paritesi (hatırlayın 1,1410 seviyesi aşağı yönlü geçilince Sterlin âdeta uçurumun kıyısından düşümüş ve 1,0382 ile tüm zamanların dibin test etmişti) PMI verilerinin yarattığı moral bozukluğu ile kazanımlarını koruyamayan 1,1275 seviyesine geri çekildi. GBPUSD paritesi ‘yoyo’ misali savrulmaya devam ederken, Başkan Sunak’ın İngiltere’nin mali itibarını geri kazandırmak için büyük bütçe kesintileri yapması bekleniyor. Bu inanışa paralel, 10 yıl vadeli İngiltere tahvilleri 30 baz puan gerileyerek son 1 ayın en düşük seviyesi olan %3,7’ye geri çekildi.

Avrupa’da açıklanan PMI verileri kadar enerji fiyatları cephesinde de önemli gelişmeler yaşanıyor. Kasım vadeli gösterge Avrupa gaz fiyatları (TTF) ön plana çıkarmış olduğumuz EUR 87 seviyesinin kıyısına kadar dün geriledi. Son 9 haftada yaşanan düşüş %70’den fazla! Haberi irdelediğimizde, kısa vadede mevsimsel normların çok üzerinde sıcaklıklar ve Ukrayna savaşı nedeniyle ülkelerin gaz depolarını ağzına kadar doldurması ile stok yapacak yer kalmayınca en kısa vadeli (spot) kontratlarda yaşanan düşüş ile fiyat negatif seviyelere geriledi! Hatırlanacağı üzere, bu sürecin bir benzeri pandemi döneminin başında petrolde cephesinde de yaşanmıştı. Not etmek gerekirse, Aralık vadeli kontrat da benzer bir şekilde Cuma gününe göre %10’a yakın gerileyerek son 4 ayın en düşük seviyesi olan 132,5 Euro/MWh’dan işlem görüyor.

FED’in 2 Kasım tarihinde düzenlenecek olağan FOMC toplantısında, üst üste dördüncü kez 75 baz puanlık faiz artırımını gerçekleştireceğine kesin gözü ile bakılırken, faiz artırımlarına rağmen, henüz enflasyonun ‘evcilleşmemesi’ FED’i de yakında zorlamaya başlayacağını düşünüyoruz. Dün ABD’de açıklanan ekim ayı imalat PMI endeksi de 49,9 ile büyüme ile daralmanın ayrıştığı 50 eşik değerinin altında kalırken, ekonomik aktivitenin ivme kaybetmeye başladığını görüyoruz. Bir noktada enflasyon ile büyüme arasında tercih yapmak durumunda kalacak olan FED’in, veriler hâlen çok da  kötüleşmeden yoluna devam edeceğini, lâkin artırım dozunun yavaşlaması hatta ne zaman biteceğine ilişkin olarak da haftaya ipuçları alacağımızı düşünüyoruz.

Dolar endeksi DXY, gerek Sunak sonrası Sterlin’in bir nebze de olsun toparlanması, gerekse Japonya’nın müdahalesi sonrası YEN’in de hafif de olsa değer kazanması sonrasında 112 seviyesinin hemen altına gerilerken, 2 ve 10 yıllık tahvil faizleri sırası ile %4,50 ve %4,21 yüksek seviyelerini koruyorlar. ABD faizleri ile ters korelasyona sahip kıymetli madenler cephesinde ise sessiz sedasız zayıf görünüm devam ediyor. Altın ve gümüş haftayı tamamladığı sırası ile 1,655 ve 19,20 dolar seviyelerinde salınırken, Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı 93 dolar seviyelerinde işlem görüyor. Bitcoin ise 19bin dolar seviyelerinde enerji toplamaya devam ediyor!

İçeride ise USDTRY kuru yavaş yavaş 18,60 seviyesinin üzerine yükselirken, TCMB’nin net döviz pozisyonu 21 Ekim itibarıyla eksi ~64,8 milyar dolar ile son dönemin en düşük düzeyine geriledi. Teyide muhtaç olsa da, kurun 18,60 seviyesi etrafında uzun süre sabit kalması, kamunun desteğinin arttığına işaret ediyor. Cuma günü açıklanan BDDK kararını da bu bağlamda değerlendirmek gerekiyor. Emlak sektörünün artık oldukça pahalı olmasına paralel borsaya yönelik isteğin korunacağından söz ediyorduk. Dün BİST100 endeksi 4bin endeks seviyesini test ederek rekor kırdı.

Dün moral bozan PMI verilerine rağmen Avrupa borsaları Sunak’ın morali ile günü yükselişle tamamlarken, Çin şirket hisselerinde yaşanan sert kayıplar da küresel risk iştahını etkileyemedi. Dün Çin’in en üst yönetim organının yeni kadrosu ve Xi’nin büyüme odaklı politikalarına paralel Hong Kong borsasının %7’ye yakın düşüş kaydederken, dolar para birimi Yuan karşısında 7,3 seviyesine yükselerek son 14 yılın zirvesini test etti (Yuan zayıfladı).

Kafalar oldukça karşılık olsa da, Sunak sonrası iyimserlik ile ABD endekslerinde son 2 günlük artış %4’e yaklaştı. Asya borsalarında bu sabah Çin kaynaklı satış baskısının hafiflediğini görüyoruz. Veri akışında içeride kapasite kullanımı ve reel sektör güveni takip edilecek. Dışarıda ise günün ilk yarısında Almanya’da IFO endeksi, ikinci yarısında ise ABD’de tüketici güveni ve konut fiyatları var bulunuyor.

iktisatbank.com