Dr Ozan Bingöl: Hazine gaz sızdırıyor

• Devletin konut abonelerinin doğalgaz faturalarını sübvanse tutarını anlamak için bakılması gereken yer 2021 yılında BOTAŞ’a görev zararı yani yeni adıyla görevlendirme gideri olarak bütçeden Ne Kadar Ödendiğine ilişkin verilerdir.
• Devletin yaptığı tüm harcamaların bütçede yer alması gerekmektedir. Devletin kamu iktisadi teşebbüslerine aldığı ürünleri yüksek fiyattan alması veya sattığı ürünleri piyasa fiyatının altında satması yönünde bir talimat vermesi durumunda ilgili kuruluşlara bu işlemden doğan zararlarını ödemek zorundadır. Bu ödeme bütçede “görevlendirme gideri” kalemi altında izleniyor.
• Merkezi yönetim bütçelerinde 2021 yılına kadar BOTAŞ’a ödenmiş bir görevlendirme gideri verisi ile karşılaşmadım. 2021 yılında BOTAŞ’a ödenen görevlendirme gideri tutarı toplamı 19 milyar TL olarak yer almaktadır. 2022 yılında da BOTAŞ’a görevlendirme gideri adı altında ödemelerin devam ettiği ve yılın ilk 4 ayında yapılan ödeme toplamının ise 5 milyar lira olduğu görülmektedir.
• Oysa 2021 yılında Hazine’den BOTAŞ’a 50 milyar 260 milyon lira, 2022 yılının ilk 4 ayında ise 58 milyar 160 milyon borç verilmiştir. Yani 400 liralık bir doğalgaz faturasının 300 lirasını devletin karşıladığı iddia ediliyordu. Anlaşılan o ki doğalgazdaki sübvansiyon karşılıksız değil borç verme ile karşılanmış. Anladığımız kadarıyla bugün bu durumdan kısmen vazgeçilmiş görünüyor. Şayet tamamından vazgeçerlerse gelecek zamları düşünemiyorum bile. İşte o zaman gerçekten aç ve sefil dolaşabiliriz.

2013 yılında fiyatı 103 kuruş olan bir metreküp doğalgazın uzun süre yatay bir seyir izlediğini ancak 2018 yılından itibaren hızlı bir artış trendine girerek 4.5 kata yakın artış gösterdiğini söyleyen Bingöl, “Sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgaz fiyat artışları daha da dramatik bir şekilde gerçekleşmiştir. Sanayide doğalgaz fiyat artışları 2013 yılına göre 17 katın üzerindedir. Sanayideki artış elektrik üretimi dahil dalga dalga tüm mal ve hizmet fiyatlarına da yayılmaktadır.”