RAPOR: ‘Çimentonun Konut Maliyetine Etkisi Sadece yüzde 4,5…’

Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) Prof. Dr. İsmail Özgür Yaman ve Dr. Aslı Akçamete Güngör’ün hazırladığı “Çimento ve Hazır Beton Fiyatlarının Konut Yapım Maliyetine Etkisi Raporu” açıklandı. Rapora göre, çimento fiyatlarının konut maliyetine etkisi 2022 yılında lüks inşaatlarda ortalama %2,8, 1. sınıf inşaatlarda %4,5 ve 2. sınıf inşaatlarda %6,8 olarak hesaplandı.

Konut sektörünün geleceğine ışık tutması amacıyla Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) Prof. Dr. İsmail Özgür Yaman ve Dr. Aslı Akçamete Güngör tarafından hazırlanan “Çimento ve Hazır Beton Fiyatlarının Konut Yapım Maliyetine Etkisi Raporu” kamuoyu ile paylaşıldı.

Türkiye’de en yaygın kullanılan 1. Sınıf inşaatlar dikkate alındığında 2022 yılı itibarıyla çimentonun konut yapım maliyetine etkisi %3,6 ile %5,4 arasında değişiyor. Bu oran 2019 yılında %2,7 ile %3,2 arasında hesaplanmıştı.

Çimento sektörünün çatı örgütü TÜRKÇİMENTO’nun talebiyle hazırlanan rapora göre, çimento fiyatlarının konut maliyetine etkisi 2022 itibarıyla lüks inşaatlarda ortalama %2,8; 1. sınıf inşaatlarda %4,5 ve 2. sınıf inşaatlarda %6,8 olarak hesaplandı. Bu oranlar 2019 yılında lüks inşaatlarda %1,85, 1. Sınıf inşaatlarda %2,95, 2.sınıf inşaatlarda ise %4.40’dı.

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Özgür Yaman rapora ilişkin “Çalışmalarımıza göre. yeni konut fiyat endeksi, yeni olmayan konut endeksinden sadece %9 oranında daha fazla. Bu durum konut fiyat endeksini etkileyen temel parametrelerin malzeme ve işçilik maliyetleri değil; finansman, arsa ve konut faizi gibi makroekonomik parametreler olduğunu göstermektedir” değerlendirmesini yaptı.

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Aslı Akçamete Güngör ise “Raporda sadece çimento ve beton değil, bunların dışındaki yapı malzemelerindeki fiyat artışlarının konut maliyetine olan etkisine de dikkat çekmeyi amaçladık” dedi.

KONUTLARIN YAPIM MALİYETİ NASIL HESAPLANIR?

Raporda yer alan değerlendirmelerde çimento ve beton dışındaki yapı malzemelerindeki fiyat artışlarının konut maliyetine olan etkisine de dikkat çekildi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından her yıl yayınlanan İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatlarına göre son 6 yıl içinde konut yapımında kullanılan çeşitli yapı malzemeleri birim fiyatları arasındaki en yüksek artışın %495 seviyelerinde olduğu belirtilirken en az artışın %158 ile çimentoda gerçekleştiği ifade edildi.

ODTÜ’nün raporunda, konutların yapım maliyetinin farklı kalemlerin birleşiminden oluştuğuna dikkat çekilerek, şu açıklamaya yer verildi:

“Arazi temini ile ilgili maliyetler, finansman maliyetleri, pazarlama ve satış maliyetleri, müteahhit kâr oranları gibi maliyetler bir yapının inşasında kullanılan malzeme fiyatları ve işçilik harcamaları dışında hesaplanması gereken ve konutun maliyetine etki eden belli başlı faktörlerdir. Dolayısıyla, inşaat maliyetleri yalnızca hammadde/malzeme kullanımı maliyetine indirgenemez. Üretim, montaj, kalıp, iskele, ekipman ve işçilik gibi yapım maliyetlerinin yanı sıra, inşaat süresince karşılanacak diğer genel giderler hesaplamalara dahil edilir.”

Rapor kapsamında özellikle en yüksek beton kullanım oranları ve ulusal standartlardan daha yüksek çimento dozajı dikkate alınarak beton ve çimentonun konut maliyetine etkisinin hesaplandığı belirtildi.

Tablo.1: Betonun Konut Yapım Maliyetine Etkisinin Yıllara Göre Değişimi (2019-2022)

Tablo.2: Çimentonun Konut Yapım Maliyetine Etkisinin Yıllara Göre Değişimi (2019-2022)