Erol Taşdelen: İş Bankası Türk bankacılık tarihinin en yüksek karlılığını yaptı

2021 yıl sonu mali verilerini ve açıklayan TÜRKİYE İŞ BANKASI 13 milyar 468 milyon TL Net Karlılık ile Türk Bankacılık tarihinin en yüksek karlılığını açıklayan banka unvanına da sahip oldu. Son yıllarda piyasada faaliyet gösteren bankalara göre ters pozisyonda kalıp rakiplere göre daha düşük kar açıklayan banka uyguladığı stratejinin karşılığını 2021’de tam anlamı ile alarak kar rekoru sağladı. 2020 yılında 6 milyar 811 milyon TL Net kar açıklayan İŞBANK 2021 yılında karlılığını %97,7 artırarak 13 milyar 468 milyon TL’ye yükseltti. USD bazlı bilanço olarak da karlılığını 2020’deki 926 milyon USD’yi de % 11,8 artırarak 1 milyar 35 milyon USD’ye taşıyarak USD bazlı karda da zirvede oldu (*).

İŞBANK Özel Bankalar arasındaki Pazar Payında; Toplam Aktif büyüklükte; Toplam Kredilerde; TP – YP Kredi hacminde; Ticari Kredilerde;  Toplam Mevduatta; Şube ve ATM sayısında birinci durumda yer alıyor.

Bilanço büyümeye devam etti

İŞBANK’ın Toplam Varlıkları 2020 sonunda 593,9 milyar TL düzeyinden % 56 büyüyerek 926,6 milyar TL düzeyine çıktı.  2020 sonunda 80,7 milyar USD (*) Bilanço büyüklüğüne sahip olan banka Dolar bazında büyüklüğü 71,2 milyar USD  seviyesine geriledi. Toplam Varlıkları için 161,73 milyar TL’lik Finansal Varlıklar ise %101 aratarak 326 milyar TL seviyesine yükseldi.

Kredilerde büyüme devam etti

2020 sonunu 365,5 milyar TL Toplam Nakdi Kredi  %40,7 artarak 514,2 milyar TL seviyesine yükseldi. Kredilerin 493,4 milyar TL’lik kısmı Canlı Kredilerden oluşuyor. Kredilerdeki büyümeye karşılık; beklenen zarar karşılıkları da 23,3 milyar TL’den 28,3 milyar TL seviyesine yükseldi.  Bankanın 231,1 milyar TL olan Türk Parası Nakdi Kredileri % 24,3 artarak 287,3 milyar TL seviyesine çıktı. Bankanın 119,6 milyar TL olan Gayri Nakdi Kredileri ise %61,8 artarak 193,4 milyar TL hacme ulaşmış durumda. Dış Ticarete ağırlık veren banka Akreditif kredilerini de 19,5 milyar TL’den %119 artırarak 42,9 milyar TL seviyesine çıkardı.

Kredileri ilk 200 müşteride yoğunlaşma devam ediyor

Bankacılıkta tabana yaygın kredi oranı önemli olurken; İŞBANK’ın nakdi kredilerin % 31’i ilk 100 müşteride yoğunlaşmış durumda. Banka Nakdi kredilerin %39’lık kısmı ise ilk 200 müşteride yer alıyor. Bankanın Gayri Nakdi Kredilerde ise yoğunlaşma daha fazla. Gayri Nakdi Kredilerin %44’lik kısmı ilk 100 müşteride yer alırken; %57’lik kısmı ilk 200 müşteride bulunuyor.

Mevduat arttı

2020 sonunu 368,8 milyar TL mevduat seviyesinde kapatan banka 2021 sonunu %61,5 artış ile 595,6 milyar TL düzeyinde kapadı. Özkaynakları ise 67,7 milyar TL’den 86,8 milyar TL’ye yükselmiş durumda. Piyasada rakiplerine göre aktif rol almanın avantajını yaşayan banka bunu vadesiz mevduat artışı ile karşılığını alıyor. Zira; Toplam Mevduatın %47,9’luk kısmı Vadesiz Mevduatta oluşuyor ve bu oran ile bankalar arasında ilk sıraya yükselmiş durumda.

Gelirleri artış gösterdi

2020 yılında 25,2 milyar TL Net Faiz Geliri sağlayan banka 2021 yılında %22,6 artış ile 30,9 milyar TL Net Faiz Geliri sağladı. Net Ücret ve Komisyon Geliri ise 5,6 milyar TL’den 7,6 milyar TL seviyesine yükseldi. Banka 2020 yılındaki 3,3 milyar TL’lik Ticari İşlemler Zararı ise 2021 yılında 5,1 milyar TL zarara yükseldi. Ticari İşlemlerdeki zararın 4,4 milyar TL’lik Kambiyo zararı etkili oldu.

Karlılık rekoru geldi

Banka 2020 yılındaki 29,9 milyar TL’lik brüt karlılığını %26,2 artırarak 37,8 milyar TL’ye yükseltirken; 6,8 milyar TL’lik Net Karlılığını da %97,7 artarak 13,4 milyar TL seviyesine yükseltti. Net Karlılığın USD karşılığı ise bir yıl önceye göre 929 milyon USD’den %11,8 artırarak 2021’de 1 milyar 35 milyon USD seviyesine yükseltti. Bankanın Sermaye Yeterlilik Oranı ise %18,68’den %20,36’ya yükselmiş durumda. Bankanın Kümülatif, ortalama Özkaynak Karlılığı %10,9’dan 2021’de % 18,4’e yükselirken;  Ortalama Aktif Karlılığı ise %1,25’den %1,26 seviyesine yükseldi.

31 Şube 723 personel azaldı

2020 sonunu 1.205 şube ile kapatan banka 2021 yılında 31 şube azalarak şube ağını 1.174 şubeye düşürürken; 23.193 olan personel sayısını da 723 azaltarak 22.470’e düşürdüğü görüldü. Personel azalmaların Emeklilik ve kapanan şube lokasyonundan başka şubelere gitmek istemeyip bankadan ayrılan personelden kaynaklandığı tahmin ediliyor. Banka üst yönetime  2020 yılında 36,8 milyon TL ödeme yaparken 2021 yılında %27,4 artış ile 46,9 milyon TL ödeme yaptı. Aynı dönemde bankanın Genel Personel Giderleri ise % 22,6 arttı.

(*)  TCMB 2020 kapanış USD kuru : 7.3537 TL ; 2021 yılı : 13,009 TL üzerinden hesaplama yapılmıştır.

Erol TAŞDELEN – Ekonomist   www.bankavitrini.com