Kaya Özyürek: Fed’in Hamlesi Ne Anlama Geliyor?

Bu ayın 14’ü ve 15’inde toplanan FOMC (Federal Open Market Committee) geçtiğimiz hafta Çarşamba günü politika değişikliğine gitti. Bu politika değişikliğine göre, Ocak ayından itibaren tapering’in hızı arttırılacak. Peki bu hamle ne anlama geliyor ve neden bu karar alındı?

Tapering, Fed’in varlık alım programındaki varlık alım miktarının belirli bir zaman aralığı dahilinde azaltılması anlamına geliyor. Piyasa yapıcılardan bir süredir aylık 120 milyar Dolar’lık tahvil alan Fed, Kasım ayında Aralık ayından başlayarak her ay varlık alımlarını 15 milyar Dolar azaltacağını açıklamıştı. Bu programın uygulanması dahilinde Fed’in QE (Quantitative Easing) programı Temmuz ayında sonlanacaktı. Ancak enflasyon verilerindeki yukarı yönlü baskı, Fed’i 2022’nin Ocak ayından itibaren varlık alımlarında 30 milyar Dolar’lık bir azaltıma gitmesini sağladı. Böylelike tapering, 2022’nin Mart ayında bitmiş olacak.

Aşağıda ilgili paragrafı görebilirsiniz:

• “Complete the increase in System Open Market Account (SOMA) holdings of Treasury securities by $60 billion and of agency mortgage-backed securities (MBS) by $30 billion, as indicated in the monthly purchase plans released in mid- December.
• Increase the SOMA holdings of Treasury securities by $40 billion and of agency MBS by $20 billion, during the monthly purchase period beginning in mid-January.”

Kaynak: https://www.federalreserve.gov/newsevents/pressreleases/monetary20211215a1.htm

Fed 2 ayda bir işsizlik, enflasyon, büyüme ve faiz patikasına yönelik tahminleri içeren SEP (Summary of Economic Projections) adında bir tahmin raporu yayınlar. Bu rapor, Fed’in olası politika hamlelerine ilişkin bir izlenim vermesinden ötürü önemlidir.

Aşağıda Eylül ayında yayınlanan SEP’de ilgili verileri görebilirsiniz.

Kaynak: https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/fomcprojtabl20210922.pdf

En üstteki tablodan da görüldüğü üzere 2022, 2023 ve 2024 yılları içinde enflasyon tahmini, Fed’in uzun vadeli enflasyon hedefi olan %2 oranının üzerinde seyretmekte. 2023 yılında ise işsizlik oranı, “doğal işsizlik oranı” olarak da adlandırılan %4 hedefinin aşağısına gelmekte. Figure 2 adlı tabloda FOMC üyelerinin Eylül ayındaki faiz tahminlerini görmektesiniz. Eylül ayında üyelerin yarısı 2022 yılında faiz artışı beklerken diğer yarısı ise faizlerde bir değişiklik beklememekteydi. Şimdi bu ay son yayınlanan SEP’e bakalım.

Kaynak : https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/fomcprojtabl20211215.pdf

Aralık ayında, 2022 ve 2023 yılları için olan enflasyon beklentileri uzun vadeli %2 enflasyon hedefinin daha da üzerine çıkmış ve 2022 yılı için de her bir üyenin en az 1 faiz artışı beklediği görülmektedir: 2022 yılı için medyan faiz oranı tahmini %0.3’den %0.6’ya yükselmiş, 2023 yılı için ise %0.6’dan %1’e yükselmiştir.

Geçtiğimiz birkaç ay öncesine kadar, Amerika’daki yüksek enflasyonun “geçici” olduğuna dair açıklamalarda bulunuluyordu. Fed başkanı Jerome Powell, son FOMC toplantı öncesi bu “geçici” söyleminin artık geçerli olmadığına yönelik bir açıklama yaptı. 2008 krizinin ardından Fed, bilindiği üzere QE programları son erdikten bir süre geçtikten sonra faiz arttırımına başlamıştı. Tapering politikasında bu değişiklikle beraber, Fed’in 2022 yılı için de faizlerde bir artışa gitmesinin önü açılmış oldu. Bunu son basın toplantısında başkan Powell’ın tapering’in sonlanmasından önce faiz arttırılmayacağına yönelik sözlerinden de görebilmekteyiz.

Fed’in tapering politikasında bir değişikliğe gitmesi piyasalar tarafından beklendiği için piyasalarda büyük bir hareketlilik yaşanmadı. Özellikle 10 yıllık Amerikan tahvil faizleri %1.5 dolaylarında işlem görmekte, 10 yıllık enflasyon beklentileri ise 2.4% dolaylarında seyretmekte. Fakat önümüzdeki aylarda enflasyon beklentilerinin yükselmesi, bu durumu değiştirebilir.