YANLIŞ BİLİNENLER: Türkiye’ye ne kadar sıcak para giriyor? Yerleşikler DTH’ları artırıyor mu?
2 Şubat 2021Her hafta Perşembe günü yayınlanan verilerde TCMB yerleşiklerin döviz hesaplarını ve yabancı kurumsal yatırımcıların TL cinsi menkullerde net alım satımına dair verileir açıklıyor. Bunlar yanlış
değil, ama eksik. Önce resmi verilere bakalım, sonra QNB Finansbank’ın bu verilerini nasıl düzeltip toparladığını görelim.
BMD bültenlerinden aldım:
15 -22 Ocak haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 117,7milyon dolar hisse senedi satarken 33,4milyon dolar repo dâhil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS)
aldı. Bahsi geçen haftada TCMB’nin PPK toplantısında verdiği kararlılık mesajları, yurt içi piyasalarda ve döviz kurlarında olumlu fiyatlamalara neden oldu. 15-22 Ocak haftasında yabancı yatırımcı, kar realizasyonuna giderek hisse senedi satışı gerçekleştirdi. BIST100 Endeksi 15 -22 Ocak tarihleri arasında %1,18 değer kazandı. 2 yıllık gösterge tahvil faizinde ise 6 baz puan düşüş yaşandı.
Ve TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre 22 Ocak ile biten haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 246 milyon dolar artarak 150.008 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 517 milyon dolar artarak 86.099 milyon dolara yükseldi.
Şimdi de QNB Finansbank’ın altın fiyatı ve değişen Euro/dolar kur etkisinden arındırılmış hesaplarını
verelim, ve sıcak para hareketlerine de swap işlemlerini ekleyelim:
Swap kanalından girişler devam etti, yurtiçinde döviz talebi durdu
TCMB’nin açıkladığı son portföy verilerine göre 22 Ocak haftasında, yabancı yatırımcıların devlet ve şirket tahvili portföylerinde önemli değişiklik olmazken, hisse senedi portföylerinden 117 milyon dolarlık, devlet eurobond portföyünden de 139 milyon dolarlık çıkış olmuştur. Bu kanalların toplamında, ekim sonundan beri her hafta giriş gördükten sonra, ilk defa fon çıkışı yaşanmıştır. Bunun da büyük ölçüde global risk iştahındaki zayıflama ile ilgili olduğunu düşünüyoruz. Ekim sonundan beri bu kanallardan toplam giriş 9.4 milyar dolar seviyesindedir. Bunların yanında, BDDK’nın açıkladığı bankaların bilanço dışı döviz pozisyonu ve TCMB’nin swap miktarındaki değişimden, yurtdışı yerleşiklerin kısa vadeli swap pozisyonlarındaki değişimi hesaplıyoruz. Bu kanaldan geçen hafta 1.4 milyar dolarlık güçlü bir giriş olduğunu tahmin ediyoruz. Böylece Ekim sonundan itibaren bu kanaldan giriş 14.4 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır.
Sonuç itibariyle yabancıların portföylerinde Ekim sonundan itibaren toplam fon girişi (bono, hisse senedi, carry trade) 23.7 milyar dolar olmuştur. Yabancı yatırımcıların bono-hisse senedi portföylerinin toplamı 2020 başına göre 12.6 milyar dolar, carry trade portföyü de 8.9 milyar dolar daha düşüktür. Bu da halen yabancıların Türkiye’deki pozisyonlanmalarının nispeten düşük olduğunu ve daha fazla fon girişi için alan olduğunu düşündürmektedir.
Altın ve parite etkisinden arındırdıktan sonra, yurtiçi yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 22 Ocak haftasında 0.3 milyar dolar, önceki hafta da 0.2 milyar dolar gerilemiştir. Bu da bireyler tarafında döviz talebinin kesildiğine, hatta bir miktar satış olduğuna işaret etmektedir. Ancak şirketlerin 22 Ocak haftasındaki 0.3 milyar dolarlık DTH artışı ile toplam DTH yatay kalmıştır. Ekim sonundan itibaren toplam DTH artışı 11.5 milyar dolar olmuştur ve bunun 9.9 milyar dolarlık önemli kısmı bireylerin mevduatında gerçekleşmiştir.
Diğer taraftan, DTH artışının bir kısmının yastık altından efektif girişleri ile de ilgili olabileceğini düşünüyoruz. Bunun göstergesi olarak, TCMB’nin bilançosundaki efektif deposu Ekim sonundan itibaren 0.5 milyar dolar artış göstermiş ve 3.0 milyar dolara ulaşmıştır. Yurtiçi bankaların döviz pozisyonu da 22 Ocak haftasında 0.1 milyar dolar artışla 5.2 milyar dolar olmuştur. Bu artış tamamen kamu bankalarının döviz açık pozisyonunun 0.3 milyar dolara gerilemesi ile alakalıdır. Buna karşılık özel bankaların uzun pozisyonu 5.5 milyar dolar ile sabit kalmıştır. Ekim sonundan beri sektörün pozisyonunda 5.9 milyar dolarlık artış olmuştur ki bunun 4.9 milyar dolarlık kısmı kamu bankalarının açık pozisyon kapatmasından kaynaklanmıştır.
Sonuç olarak yabancı yatırımcıların Ekim sonundan beri toplam 23.7 milyar dolarlık fon girişine karşılık, yurtiçinde 11.5 milyar dolarlık DTH artışı ve 5.9 milyar dolarlık yurtiçi bankaların döviz pozisyon artışı olmuştur. Bunların dışında, fon girişlerinin bir kısmı da Hazine’nin döviz mevduatındaki 0.9 milyar dolarlık artış ve TCMB’nin yılın son iki ayı için açılanmış olan 3.2 milyar dolarlık (reeskont kredileri alışı ile ithalatçı kamu kurumlarına döviz satışı arasındaki fark) dövize yönlenmiş gözükmektedir.
Atilla Yeşilada
Tüm Yazarlar
