Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Aynı nakarat…’
29 Nisan 2025Mehmet Şimşek ve onun nezdinde ekonomi yönetimi IMF – Dünya Bankası toplantılarından yine aynı nakarat ile döndü. Bunu kendileri mi bizzat söylüyor; danışmanlar mı yapıyor; yoksa embedded medyanın işi mi, dozunu tam tahmin edemiyorum.
Ama yine bir toplantı ve milyarca dolar söylemiyle geri dönüldü. Neredeyse iki senedir görev başında olan Şimşek, bilmem kaç tur attı ve eli boş döndü. Doğudan batıya dolaştı, sıfır çekti. Körfez ülkelerini defaten gitti, hep milyarca dolar havada uçuştu, ama gelen ne?
Bir miktar Dünya Bankası ya da Avrupa Kalkınma kaynaklı, yenilenebilir enerji, deprem gibi adrese teslim paralar ya da carry trade diye tarif edilen girişinden çok çıkışı problem yaratan kısa vadeli vur kaç kaynağı.
Onun dışında elde avuçta ne var? Sürekli trilyonlarca dolar, milyarca dolar yöneten insanlarla bir araya geldiğine yönelik haberler yapılıyor, sonuç sıfıra sıfır elde var sıfır.
Büyüyen bütçe açıkları, artan döviz ihtiyacı, kuru bastırmak için kullanılan kaynaklar, KKM’den çıkıyoruz söyleminin karşısına konulan sabit kur yüksek faizli isim değiştirmiş KKM, daha yüksek faiz ödemeleri ve hayatın gerçeğiyle ilgisini koparmış verilerle fakirleşen bir halk ve reel sektör.
Gaye Erkan, Merkez Bankası Başkanı iken ne demişti? Sümenin altında trilyonlarca dolarlık kaynak var, biz bekletiyorduk değil mi? Nerede o kaynak? Giderken onları da mı yanında götürdü?
Mesela son toplantıda dile getirilen 41 milyar dolarlık 3 yıla yayılacak proje finansmanına bakalım. Öncelikle koltuğumuzun altında projeler var ve biz de gidip bunları mı anlattık da karşılığında kaynak kullanıyoruz?
Tıpkı Körfez’den proje kaynaklı 50 küsur milyar dolar haberlerine benzeyen söylemlerle, yine algı yöneterek durum kurtarmaya çalışan bir tavır. Çok üzücü…
Paranın söylentisiyle kur tutma hayali peşinde koşup, gerçek olmayan rakamlarla insanların satın alma gücünü eriten ve borçluluğu arttırırken, uygulamalarıyla ekonomiyi kayıt dışına iten bu yaklaşımın, program diye anlatılan temenniler manzumesinin sonuç vermediğini bir türlü göremiyorlar.
Türkiye’nin oysa startup ekosisteminden fintech merkezi olmaya, yeşil ekonomiden yenilenebilir kaynakların dünyadaki laboratuvarı sıfatını üstlenmeye, tarım üssü olmaktan Avrupa ile yapay zekâ çalışması yapmaya kadar önünde yeni ekonominin de getirdiği bir dizi fırsat var.
Peki biz neyin peşinde koşuyoruz? ABD tarifeleriyle Çin’den sekecek siparişlerin. Sanki pandemi sonrasında bu hayalperest tutum hayat buldu da, yine aynı oyunu bize oynatıyorlar. Tüm bu gereksiz yaklaşımlar yerine, verilerimizle yüzleşip, doğru düzgün planlı bir ekonomi programı oluştursaydık, şimdiye kadar çoktan rahata kavuşmuştuk.
Fakat yok. Halen kimsenin inanmadığı rakamlar üzerinden ekonomi anlatıp, hayalleri olmakla hayalperestliği karıştıran bir çizgide, temenniler üzerinden bir algı yönetimiyle ekonomiyi düzelteceklerine inanıyorlar. Olan ise vatandaştan reel sektöre Türkiye’ye oluyor.
Not: Ankara’da katılacağım bir zirve nedeniyle 2 günlüğüne izninizi rica ediyorum. 02 Mayıs Cuma günü yeni yazımızda görüşmek üzere…
Tüm Yazarlar
