IMF:  Jeo-politik risk varlık fiyatlarını  nasıl etkiliyor?

Küresel Jeopolitik Riskler ve Ekonomik-Finansal İstikrara Etkileri

Küresel jeopolitik riskler yüksek seviyede kalmaya devam ediyor ve bu durumun ekonomik ve finansal istikrar üzerindeki potansiyel etkilerine dair endişeleri artırıyor.

🚨 Şokların Ekonomiye Etkisi

Savaşlar, diplomatik gerilimler veya terörizm gibi şoklar:

Sınır ötesi ticaret ve yatırımları sekteye uğratabilir.

Varlık fiyatlarında düşüş, finansal kurumlarda baskı ve özel sektöre verilen kredilerde azalma yaratabilir.

Bu durum, ekonomik faaliyeti yavaşlatır ve finansal istikrarı tehdit eder.

📉 Piyasalar Neden Hassas?

Bu tür risklerin:

Benzersiz doğası

Nadir görülmesi

Süre ve kapsamının belirsizliği → Yatırımcıların fiyatlamasını zorlaştırır.

Sonuç olarak, jeopolitik şoklar gerçekleştiğinde piyasalar sert tepki verebilir.

📊 Küresel Finansal İstikrar Raporu’ndan Bulgular

Jeopolitik risk olayları sırasında:

Hisse senedi fiyatlarında ciddi düşüşler yaşanır. Ortalama aylık düşüş %1 civarında. Gelişmekte olan ekonomilerde bu düşüş ortalama %2.5’e kadar çıkar.

💥 En Sert Etki: Uluslararası Askeri Çatışmalar

Özellikle uluslararası askeri çatışmalar, gelişen piyasaları en çok etkileyen olay türü. Bu durumlarda hisse getirileri aylık ortalama %5 düşer – diğer olay türlerinin iki katı.

🏦 Kamu Sektörüne Yansıması

Yavaşlayan ekonomik büyüme ve artan kamu harcamaları → devlet risk primlerinde (CDS) artışa yol açar. Jeopolitik olaylardan sonra, Gelişmiş ekonomilerde CDS primleri ortalama 30 baz puan artar. Gelişen piyasalarda bu artış 45 baz puana kadar çıkar. Bazı durumlarda bu primler dört katına kadar yükselebilir.

🌐 Sınır Ötesi Bulaşma Etkisi

Jeopolitik riskler ticaret ve finansal bağlantılar yoluyla diğer ekonomilere de sıçrayabilir. Örneğin, ana ticaret ortağının askeri bir çatışmaya girmesi, diğer ülkenin hisse senetlerinde ortalama %2.5 değer kaybına neden olur.

Aynı şekilde, devlet risk primleri de artar, özellikle:

Yüksek kamu borcu

Düşük döviz rezervi

Zayıf kurumlara sahip ülkelerde bu etki iki kat daha güçlü olur.

❓ Belirsizlik ve Varlık Fiyatları

Yüksek belirsizlik, piyasa tepkilerinin en önemli nedenlerinden biridir. Jeopolitik şoklar genellikle birkaç ay süren makroekonomik belirsizlik yaratır. Yatırımcılar bu risklerin farkındadır ve şoka karşı daha savunmasız olan hisseler için ekstra getiri talep eder.

🧨 Finansal Sistem Üzerindeki Zincirleme Etkiler

Ani varlık fiyatı düşüşleri:

Bankalar ve banka dışı finansal kurumları etkileyebilir.

Bankalar kredi verme iştahını azaltır.

Yatırım fonları düşük getiri ve yüksek yatırımcı çıkışı riski ile karşı karşıya kalır. → Bu etkiler geniş finansal sistem ve reel ekonomi üzerinde baskı oluşturur.

Kaynak:  IMF blog, How rising geo-political risks  affect asset prices