Türkiye’nin büyüme oranına rağmen kişi başına gelir dünyanın ortalamasının gerisinde

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye’nin son 22 yılda yıllık ortalama %5,3 reel büyüme kaydettiğini ve milli gelirin 2002’de 230 milyar dolardan 2023’te 1 trilyon 322 milyar dolara yükseldiğini açıkladı. Ancak bu büyümeye rağmen Türkiye’nin kişi başına milli gelir sıralamasında gerilediği ve dünya ortalamasının altında kaldığı görülüyor.

Kişi Başına Milli Gelirde Gerileme

2002 yılında 3.600 dolar olan kişi başına milli gelir, 2023’te 15.463 dolara ulaştı. Ancak, 10 yıl önce dünya ortalamasının 1.500 dolar üzerinde olan Türkiye, bugün ortalamanın 500 dolar gerisinde. Küresel ekonomideki sıralamasında da düşüş yaşandı.

Doların Satın Alma Gücüne Göre Hesaplama

Doların satın alma gücü dikkate alındığında, 2002’de 1 dolar, bugünün yaklaşık 1,77 dolarına eşdeğerdi. Bu da doların satın alma gücünde %77’lik bir artışa ve yıllık ortalama %2,5 enflasyona yol açtı. Bu verilerle hesaplandığında, Türkiye’nin 2023’te açıkladığı 1 trilyon 322 milyar dolarlık milli geliri, 2002 yılı koşullarında yaklaşık 746 milyar dolara eşdeğer. Benzer şekilde, 15.463 dolarlık kişi başına milli gelir, 2002 yılındaki dolar enflasyonu ile hesaplandığında yaklaşık 8.736 dolara denk geliyor. Bu da %76,58’lik bir reel değer kaybına işaret ediyor.

Türkiye’nin Küresel Sıralamadaki Yeri

IMF, Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler verilerine göre, Türkiye kişi başına milli gelir sıralamasında 192 ülke içinde 64. sırada. Türkiye, Karadağ, Saint Lucia ve Sırbistan gibi ülkelerin önünde yer alsa da, Palau, Kosta Rika, Küba, Bulgaristan ve Curaçao’nun gerisinde bulunuyor.

ABD ile kıyaslandığında, Türkiye’nin kişi başına milli geliri, ABD’nin en yoksul eyaleti Mississippi’nin dörtte biri kadar. 2023 itibarıyla Türkiye’de 13.110 dolar olan kişi başına milli gelir, Mississippi’de 53.872 dolar seviyesinde.

AB ve ABD ile Karşılaştırma

Avrupa Birliği’nde 2024 yılı itibarıyla Bulgaristan’ın kişi başına milli geliri 15.773 Euro, Lüksemburg’da ise 125.043 Euro. ABD’de ise kişi başına düşen gelir 80.023 dolar seviyesinde. Türkiye ise bu rakamların oldukça gerisinde yer alıyor.

Türkiye’nin ekonomik büyüme oranı yüksek olsa da, kişi başına milli gelir açısından küresel sıralamada gerilemesi, ülkenin ekonomik refahı konusunda tartışmalara neden oluyor.

cumhuriyet.com.tr