Döviz
Para nereden kaçıyor? Nereye gidiyor?
21 Şubat haftasında TCMB’nin swap hariç net rezervlerindeki 5,7 milyar $’lık azalış, yurtdışı yerleşiklerin 180 milyon $’lık DİBS alımı ve DTH’lardaki 3,7 milyar $’lık artış öne çıkıyor.
21 Şubat haftasında TCMB’nin swap hariç net rezervlerindeki 5,7 milyar $’lık azalış, yurtdışı yerleşiklerin 180 milyon $’lık DİBS alımı ve DTH’lardaki 3,7 milyar $’lık artış öne çıkıyor. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:
➢ Parite etkisinden arındırılmış DTH bireysellerin 1,042 milyon $ ve kurumsalların 2,662 milyon $ alımları ile yaklaşık 3,704 milyon $ artış gösterdi. Bununla beraber, 29 Mart haftasından bu yana bakıldığında döviz mevduatlar 21,3 milyar $ gerilerken, bunun 12,3 milyar $’ı bireysellerden, 8,9 milyar $’ı ise kurumsallardan kaynaklandı.
➢ KKM haftalık 40,2 milyar TL (1,2 milyar $) çıkışla 879 milyar TL’ye geriledi. KKM hesaplarında Ağustos 2023’te ulaşılan tepe noktadan çözülme 2,5 trilyon TL’ye (112,1 milyar $’a) ulaşmış durumdadır.
➢ DTH + KKM’nin toplam mevduat içerisindeki payı ise %40,4’ten %40,7’ye artış göstermiştir. DTH ve KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki payı Ağustos 2023’te %68,4 seviyesindeydi.
➢ TL mevduatlar haftalık 7 milyar TL azalış göstererek yaklaşık 12,7 trilyon TL seviyesine düşmüştür.
➢ Yabancı para krediler haftalık yatay kalırken, Mart sonundan bu yana %30’luk artışla 40,1 milyar $ gelişim göstererek 174,8 milyar $’a ulaştı. Yıllıklandırılmış 13-haftalık ortalama kredi büyümesine baktığımızda ise, ticari krediler %30,4’ten %29,8’e gerilerken, tüketici kredileri ise %48,7’den %41,4’ye azalış gösterdi.
➢ Yurtdışı yerleşiklerin 21 Şubat ile biten haftada DİBS’te 180 milyon $’lık alımlarıyla stok değer yaklaşık 19,5 milyar $ olurken, hisse senetlerinde ise 74 milyon $’lık alım gerçekleşti ve stok değeri 32,2 milyar $ oldu.
➢ 21 Şubat haftasında brüt rezervler 173,2 milyar $’dan 170 milyar $’a azalış gösterdi. Aynı haftada net rezervler ise 78,2 milyar $’dan 6,2 milyar $ azalış göstererek 72 milyar $’a azalış gösterdi. Swap hariç net rezervler de 5,7 milyar $ azalış göstererek 65,7 milyar $’a ulaştı. Böylece, sene başından beri swap hariç net rezervlerdeki artış tutarı 22 milyar $’a ulaşmış oldu. Swap hariç net rezervlerin Mart sonundaki -65,5 milyar $ seviyesinden görülen artış ise 131,2 milyar $’a ulaşmış durumdadır.
➢ TCMB’nin analitik bilançosuna göre, 26 Şubat itibariyle brüt rezervlerde 2,6 milyar $, net rezervlerde 4,6 milyar $, swap hariç net rezervlerde ise 5,3 milyar $ civarında azalış görülmektedir. Böylece Swap hariç rezervlerde son 3 haftalık düşüş kabaca 11 milyar $ civarına ulaşmıştır.
➢ Toplam Para Piyasası Fonu (PPF) büyüklüğü 21 Şubat itibariyle haftalık 27 milyar TL artışla 2,0 trilyon TL’ye ulaşmıştır. Para Piyasası Şemsiye Fonlarının büyüklüğü 16 milyar TL, Serbest Şemsiye Fonu altındaki PPF büyüklüğü ise 11 milyar TL artmıştır. Döviz mevduatlarının 3,7 milyar $ artış gösterdiği haftada serbest döviz fonlarının aktif değeri de yaklaşık 78 milyon $’lık artış göstermiştir. 2024 yılı başından bu yana döviz mevduatları (parite etkisinden arındırılmış) 11,7 milyar $ gerilerken, serbest döviz fonlarının aktif değeri 20,2 milyar $ artmıştır. Yatırım fonlarını da dahil ederek hesapladığımız dolarizasyon oranı, geçen hafta %40,8’den %41,1’e yükselmiştir. Bu oran 2024 yılı başında kabaca %59 idi.
Kaynak: Gedik Yatırım
