Freedom House: Türkiye özgürlüklerin en fazla gerilediği ilk 10 ülke arasında

Türkiye, Freedom House 2025 Dünya Özgürlükler Raporu’na göre, son 10 yılda özgürlüklerin en fazla gerilediği ilk 10 ülke arasında yer aldı. 2018 yılında ”Özgür olmayan ülkeler” kategorisine dahil edilen Türkiye, 2025 raporunda da aynı kategoride kaldı. Ülkenin özgürlük puanı, 100 üzerinden 33’e gerilerken, internet özgürlüğü puanı ise 100 üzerinden 31 oldu. Siyasi haklar alanında daha önce 40 olan puan, 17’ye düşerken; sivil haklar ve özgürlükler puanı da 16 seviyesine geriledi.

8 Aralık’ta HTŞ’nin Şam’a girmesiyle yönetimden devrilen ve ülkeyi terk eden Beşar Esad’ın ardından Suriye, özgürlükler alanında önemli bir kazanım elde etti ve puanını artıran ülkeler arasında yer aldı. Raporda, Esad’ın sadece bir hafta içinde yönetimi bırakarak ülkeden kaçmasının, ”İç savaşın 13 yıl sonra Beşar Esad’ın aniden düşmesinin, dünyaya despotik yönetimlerin çoğu zaman göründüğünden daha kırılgan olduğunu hatırlattığı” vurgulandı. Küresel özgürlüklerin 19 yıl aralıksız gerilediği ifade edilen 2025 raporunda, dünya genelinde sadece 34 ülkede hak ve özgürlüklerde iyileşme sağlandığı belirtilirken, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 60 ülkede ise siyasi haklar ve sivil özgürlüklerde gerileme yaşandığına dikkat çekildi.

Freedom House 2025 Dünya Özgürlük Raporu’na göre, dünya nüfusunun büyük bir kısmı ”kısmen özgür” ya da ”özgür olmayan” ülkelerde yaşıyor. Dünyanın yalnızca yüzde 20’si özgür ülkelerde yaşam şansına sahipken, 195 ülkenin yüzde 40’ı ”kısmen özgür”, yüzde 40’ı ise ”özgür olmayan” ülkelerdeki yurttaşlardan oluşuyor.

Rapor, giderek yaygınlaşan otoriter rejimlere dikkat çekerken, 2024 yılında seçim yapılan otoriter ülkelerin çoğunda muhalif adayların seçimlere katılımının engellendiği, seçim sonuçlarının manipüle edildiği, oy verme işlemlerinin zorlaştırıldığı ve seçim merkezlerinin saldırılarla baskı altına alındığına vurgu yapıyor.

Raporda, dünya genelinde özgürlüklerin gerilemesinin, seçimle göreve gelen liderlerin otokratlaşarak baskıya yönelmesinin bir sonucu olduğu vurgulanıyor. Özellikle “kısmen özgür” ve “özgür olmayan” ülkelerde, medya üzerinde artan baskılar dikkat çekiyor. Gazetecilere yönelik zulüm, dava açma, ceza verme, suikast, tutuklama gibi çeşitli saldırılar giderek artmakta. Bu durumun güncel örneklerinden biri, Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk-yeol’un yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya kaldığı dönemde, sıkıyönetim ilan etmesi, parlamentoyu kapatma girişiminde bulunması ve muhalefeti yasaklama çabalarıdır. Ayrıca, Sırbistan, Slovakya ve İsrail’deki benzer gelişmelere de raporda dikkat çekiliyor.

karar.com