1 liranın üretim maliyeti ne kadar?

Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, madeni para üretim maliyetleri ve emisyon zararlarını TBMM gündemine taşıdı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması talebiyle sunduğu soru önergesinde, madeni paraların maliyeti ve devlet bütçesine etkisiyle ilgili kritik sorular yöneltti.

Son dönemde Amerika Birleşik Devletleri’nde de benzer bir tartışma yaşanmış, Başkan Donald J. Trump, madeni para üretiminin yüksek maliyetine dikkat çekerek yeni madeni para basımını durdurma yönünde talimat vermişti. Türkiye’de de benzer bir durumun yaşandığını belirten Dalgın, basılan madeni paraların maliyetinin, nominal değerlerinin üzerinde olduğunu vurguladı.

MADENİ PARA ÜRETİM MALİYETİ CİDDİ BİR YÜK

Dalgın, Türkiye’deki ekonomik kriz ve döviz kurlarındaki artışın madeni para üretim maliyetlerini doğrudan etkilediğini belirterek, bu durumun kamu kaynakları açısından ciddi bir mali yük oluşturduğuna dikkat çekti. Mevcut üretim politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini söyleyen Dalgın, konuya ilişkin şu soruları yöneltti:

-25 kuruş, 50 kuruş ve 1 TL olarak basılan madeni paraların üretim maliyeti ne kadardır?

-25 kuruş, 50 kuruş ve 1 TL, 2024 yılında kaçar adet basılmıştır?

-Söz konusu işlemlerden kaynaklanan emisyon zarara ne kadar olmuştur?

-2025 yılında 25 kuruş, 50 kuruş ve 1 TL madeni paralardan kaçar adet basılması planlanmaktadır?

1 TL’NIN ÜRETİM MALİYETİ 3 TL’YI AŞTI

Geçtiğimiz 2024 yılının Aralık ayında CHP Ankara Milletvekili Deniz Demir, 1 TL’lik madeni paranın üretim maliyetinin 3 TL’yi aştığını açıklamıştı.

DARPHANE’NIN TASARRUFU YETERLİ OLMADI

Demir, yazılı açıklamasında madeni paraların üretim süreçlerinde yaşanan değişiklikleri ve ekonomik etkilerini değerlendirdi. Demir, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün maliyetleri azaltmak için madeni paralarda gramaj düşürme yoluna gittiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:

“1 TL’lik madeni para, 8,2 gramdan 6,6 grama, 50 kuruş ise 6,8 gramdan 5,5 grama indirildi. Kullanılan bakır, çinko ve nikel oranları da değiştirildi. Bu önlemlerle yüzde 30 tasarruf sağlanmasına rağmen artan döviz kuru nedeniyle maliyetler düşmeyecek şekilde yükseldi.”