FÖŞ-YORUM: Fed Trump’ın düşük faiz talebini ciddiye almadı, faizler  uzun süre sabit kalacak

Fed Çarşamba akşamı beklendiği gibi faizleri sabit tutarken, topu Trump’a attı.  Fed çok uzun süre faiz indirmez. Eğer Trump Çin başta bir çok ülkeye ek gümrük vergisi salmaya başlarsa, Fed’in yılın ikinci yarısında faizleri artırması ihtimalini göz önünde bulundurun.  Wall Street ne bu ihtimali, ne de Deep Seek ve dün de Ali Baba’nın satışa çıkardığı Qwen 2.5 Yapay Zeka uygulamasının Muhteşem Yedili’ye vereceği hasarı da hesaba katıyor.  Çok değil, bir ay içinde riskli varlıklarda panik atakları başlayabilir.

 

Bakalım FOMC ne yapmış, Powell ne demiş:

 

Bloomberg’e göre, FOMC toplantısı ardından sahne alan Başkan Jerome Powell, yetkililerin faiz oranlarını düşürmek için acele etmediklerini belirterek, merkez bankasının geçen yılki bir dizi faiz indiriminin ardından enflasyonda daha fazla ilerleme görmek için durakladığını da sözlerine ekledi. Çarşamba günü konuşan Powell, “Politika duruşumuzu ayarlamak için acele etmemize gerek yok” diyerek, ekonominin güçlü kalmaya devam ettiğini ve faiz oranlarının artık ekonomiyi eskisi kadar kısıtlamadığını kaydetti. FOMC, 2024’ün son aylarında faiz oranlarını tam yüzde puan düşürdükten sonra oybirliğiyle federal fon oranının %4,25-%4,5 aralığında tutulması yönünde oy kullandı.

Fed tutanakları, üyelerin resmi olarak çeşitli gümrük tarifesi senaryolarını tahminlerine dahil ettiğini gösteriyor.  Basın toplantısının ardından Trump Truth Social’da “Jay Powell ve Fed, Enflasyonla ilgili yarattıkları sorunu durdurmayı başaramadığı için, bunu enerji üretimi, düzenleme, uluslararası ticaret ve imalatta değişiklikler yoluyla yapacağım” şeklinde bir paylaşım yaparak, Fed’i tacize devam etti.

 

Güçlü ekonomik büyüme ve sağlam işgücü piyasası, yetkililerin faiz oranlarını yeniden ayarlamadan önce enflasyonun soğuduğuna dair daha fazla kanıt beklemesine olanak tanıyor. Bu aynı zamanda FOMC’e, Trump’ın göç, tarifeler ve vergilere ilişkin politikalarının ekonomiyi nasıl etkileyebileceğini değerlendirmeleri için de zaman tanıyor.

 

Powell, “Komite hangi politikaları uygulayacağını görmek için bekleme modunda” dedi. “Ekonomiye etkilerinin ne olacağına dair makul bir değerlendirme yapmaya başlamadan önce Trump  politikalarının açıkça ifade edildiğini görmeliyiz.”

Fed’in Mart ayındaki bir sonraki toplantısında faiz indirimi potansiyeli sorulduğunda Powell, politika yapıcıların borçlanma maliyetlerini düşürmek için acele etmediklerini yineledi. Fed’in enflasyonda daha fazla ilerleme kaydedileceğine işaret eden “bir dizi veri” görmek istediğini vurguladı. Son haftalarda diğer yetkililerin yorumlarıyla birlikte değerlendirildiğinde bu açıklamalar Fed’in bir süre daha beklemede kalabileceğine işaret ediyor.

 

Trump Eleştirisi

Fed’in son kararı Trump’ın göreve başlamasından sadece bir hafta sonra geldi. Merkez bankasını sık sık eleştiren Trump, faiz oranlarını Powell’dan daha iyi anladığını zaten öne sürdü. Fed başkanı gazetecilere başkanla temas halinde olmadığını söyledi ve Trump’ın faiz oranlarına ilişkin son sözleri hakkında yorum yapmayı reddetti.

Trump, basın toplantısının ardından  kendi sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı paylaşımda, “Jay Powell ve Fed,  kendi yarattıkları enflasyon  sorununu durdurmayı başaramadığı için, bunu enerji üretimi, düzenleme, uluslararası ticaret ve imalatta yerlileşme yoluyla yapacağım” dedi. Faiz oranları veya Çarşamba günkü karar hakkında doğrudan yorum yapmadı.

Toplantı sonrasında yapılan açıklamada guvernörler, enflasyonun “bir miktar yüksek” kaldığını yineleyip yüzde 2 hedefine doğru ilerleme kaydettiğini belirten bir atıfı kaldırdılar; Powell, bu değişikliğin politika sinyali gönderme anlamına gelmediğini söyledi. Yani, metnin bu kısmı yakında faizlerin yükseltileceği anlamını taşımıyor.

 

Fed yetkilileri, enflasyonun %2 hedefine düşmesini sağlamak için bir süre daha yüksek faizleri sürdürmek istiyor,  ancak şu anda kilit soru, faiz oranlarının mevcut durumda aktiviteyi ne kadar kısıtladığı ve Trump’ın icraatının ekonomik performansı nasıl etkileyeceği. Powell, ilk soruya henüz nötr faiz oranının oldukça üstünde oldukları şeklinde cevap vermişti.

Geçtiğimiz ay Fed yetkilileri, 2025 yılının tamamı için yalnızca iki faiz indirimi beklediklerinin sinyalini vermişti.

 

Enflasyon Verileri

O günden bu yana yayınlanan veriler, TÜFE’nin Aralık ayında beklenenden daha az arttığını gösterdi. Bu ve diğer veriler, ekonomistleri, Cuma günü açıklanacak rakamların, gıda ve enerjiyi hariç tutan çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin geçen ay sadece %0,2 arttığını göstereceğini tahmin etmeye yöneltti.

FOMC, Trump’ın tarife tehditlerinin genel görünüme etkisi hususunda da anlaşamıyor.   Bazı ekonomistler bunların enflasyonist olacağı uyarısında bulunurken, Fed Guvernörü Christopher Waller da dahil olmak üzere diğerleri enflasyon üzerindeki etkinin genellikle küçük ve kısa ömürlü olacağını savunuyor.

 

Powell, artık bazı Fed yetkililerinin olası Trump politikalarını ekonomik tahminlerine dahil etmeye başladıklarını söyledi. Bu toplantının tutanakları, “neredeyse tüm” katılımcıların, ticaret ve göç politikasındaki potansiyel değişiklikler nedeniyle enflasyon görünümüne yönelik yukarı yönlü risklerin arttığını belirttiklerini gösterdi.

 

Trump, ek gümrük vergileri hususunda düğmeye basmak için ekonomi takımının içindeki tartışmanın bitmesini bekliyor.  Yeni Hazine Bakanı Bessett, tüm dünya için vergilerin her ay %2.5’luk kademelerle %20’a çıkartılmasını savunurken, şahinler   tek seferde yüksek oranda vergi salarak, ticari partnerlerine korku salmak niyetinde. Ek olarak, bazı kabine üyeleri dumping uygulanan veya stratejik olarak önem taşıyan işkollarında ek gümrük vergisini savunuyor.

Capital Economics’e göre, Trump yönetiminin gümrük vergisi planlarının büyük bölümünü hayata geçirmesi halinde enflasyon oranı %3-%4 aralığına tırmanabilir.  Salı günü yazdığı raporda, HSBC portföy yönetimi stratejisti İbrahim Aksoy, ABD ekonomisinin yakında enflasyon üretebilecek güçte olduğunu yazdı:

“ABD’de Aralık’ta bir önceki aya göre %0.6 artması beklenen dayanıklı mal siparişlerinin %2.2 düştüğü açıklandı. Diğer yandan, Kasım’daki daralma %1.2’den %2.0’a revize edildi. Dayanıklı mal siparişlerine, trendi anlamak açısından büyük montanlı olan ulaştırma araçları siparişleri hariç olarak bakmak daha doğru görünüyor. Bu açıdan bakıldığında dayanıklı mal siparişleri bir önceki aya göre beklendiği gibi %0.3 arttı.

Diğer yandan, Conference Board tüketici güven endeksi Ocak ayı için 105.7 olarak açıklanması beklenirken 104.1 olarak açıklandı. Aralık verisi ise 104.7’den 109.5’e revize edildi.

Dayanıklı mal siparişleri verisine ulaştırma araçları hariç bakıldığında ve tüketici güven endeksinde Aralık için yapılan revizyon dikkate alındığında ABD’de ekonomik aktivitede zayıflıktan söz etmek zor görünüyor”.

24 Ocak günü yayınlanan S&P Markit öncü bileşik PMI ise  A/A gerilese de, ekonomik aktivitenin hala güçlü bir tempoda seyrettiğini bulguluyor. Trump’ın seçilmesinde sonra küresel ticaret belirsizliğinin gölgesi altında gerileyen iş dünyası güveni coşarken, PMI girdi ve nihai fiyat baskılarının da yeniden güçlendiğini kaydetti.

 

Bu şartlar altında, Fed’in en azından yılın ilk yarısında faizleri sabit tutmasını bekliyorum.  Trump’ın hem gümrük vergisi tehditlerini yerine getirmesi, hem de Kongre onayıyla vergi indirimlerini başlatmasının net etkisi ise hızlanan enflasyon ve potansiyelin üstüne taşan büyüme olarak tezahür eder.  Ben de bir çok fon yöneticisi gibi,   Fed’in yılın ikinci yarısında yeniden parasal sıkılaştırmaya geçmesi olasılığını oldukça yüksek olarak değerlendiriyorum.

Wall Street ve ABD tahvil pazarı Fed kararına çok zayıf bir tepki verdi.  Bu doğal, çünkü şu anda DeepSeek depremi ve bilanço sezonu fiyatlanıyor.  Fakat, mali tabloların açıklanmasını müteakip, Trump-Fed gerginliği fiyatlanmaya başlayacak. Trump’ın gümrük vergisi planları da netlik kazanacak.  Riskli varlıkların yılın daha ilk çeyreğinde “Trump tantrum”, yani ekonomi icraatı yüzünden sinir kirizi geçirmesi yüksek olasılık.