FÖŞ-ANALİZ:  Trump ilk gününde dünyayı salladı

İstanbul’da saat 05:40 ve naçiz kulunuz FÖŞ, 04:00’ten bu yana Trump’ı takip ediyor.  Piyasalar büyük ölçüde Trump’ın ilk gününde Çin, Meksika ve Kanada’ya %25 ek gümrük vergisi salmayı ötelemesi yüzünden sakin.  Ama bu sukunet uzun sürmez. Trump Dünya Sağlık Örgütü ve Paris İklim Antlaşmasından çekilerek ABD’nin kurduğu küresel rejimi kendi elleriyle yıkmaya kararlı olduğunu gösterdi.  Yakında, Trump’ın NATO’yu da eleştirmeye/tehdit etmeye başlamasını bekliyorum, çünkü bir kaç saat içinde fikir değiştirerek 1 Şubat’ta Kanada ve Meksika’ya %25 vergi salmayı gözden geçireceğini söylerken, AB’ye de tehditler savurdu. Bir başka deyişle, Trump’ın dost-düşman ayrımı geleneksel ABD devlet politikasıyla örtüşmüyor.

İşte Trump’ın görevde ilk gününde dünyaya verdiği zarar: CNBC, FT ve Bloomberg’den tercüme edip yorumladım:

Başkanlık görevine başlamasından sadece birkaç saat sonra bir dizi idari kararnameyi imzalayan Donald Trump, ABD’nin 1 Şubat’tan itibaren Meksika ve Kanada’dan yapılan ithalatlara yüzde 25’lik gümrük vergisi uygulayabileceğini söyledi.  Trump, “Meksika ve Kanada için yüzde 25’lik bir oran düşünüyoruz çünkü çok sayıda göçmen ve öldürücü yan etkileri olan  fentanilin adlı uyuşturucunun ülkemize girmesine izin veriyorlar” dedi.  Gazetecilere, “Ek tarifeleri  Şubat ayında başlatacağımızı düşünüyorum” dedi.

Trump, Çin ithalatına yönelik olası gümrük vergileri için bir tarih belirlemeyeceğini ve bunun daha fazla tartışmaya konu olacağını söyledi. Ancak basın toplantılarında tüm ithalatçılara yönelik gümrük vergilerinin dikkate alındığını söyledi ki, bu da gelişen piyasalarda belirsizliği tırmandıracak.  Trump’ın Çin’e vergiyi ötelemesinin nedeni bir kaç gün önce Xi Jinping’le yaptığı telefon görüşmesi olabilir.  Belki de, Xi Jinping gümrük vergilerinin ötelenmesi karşılığında TikTok’u Amerikalı yatırımcılara satmayı teklif etti.  Çünkü, Trump TikTok yasağını da 75 gün erteledi.

Trump,  doğal gaz ihracatına izin verdi

Donald Trump, sıvılaştırılmış doğal gaz terminalleri için lisanslamanın yeniden başlatılması emrini vererek, Biden dönemi moratoryumuna son verdi.  Trump, ABD Enerji Bakanlığı’na izin başvurularını “mümkün olduğu kadar hızlı” incelemeye başlaması talimatını verdi. Talimat, “Amerikan’ın zengin enerji kaynaklarından aldığı gücün derhal serbest bırakılmasını” amaçlayan geniş kapsamlı bir fosil yakıt yanlısı politikalar paketinin parçası.

Trump, ABD’nin Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilmesi talimatını imzaladı

Başkan Donald Trump, küresel sağlık finansmanında büyük bir gerilemeye işaret edecek bir hareketle, ABD’nin Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilmesini emreden bir başkanlık emrini imzaladı.

Trump, imzalamadan önce kararnameyi “tarihi bir karar” olarak nitelendirdi. Merkezi Cenevre’de bulunan küresel sağlık kurumu, finansman konusunda büyük ölçüde ABD’ye güveniyor ve yıllık bütçesinin yaklaşık beşte biri ABD hükümetinin bağışlarından geliyor.  DSÖ özellikle fakir ülkelerde salgınların önlenmesi ve halk sağlığı hususunda küresel koordinasyon ve fon sağlayan kritik bir kuruluş.

Trump, ilk döneminde, daha önce DSÖ’yü, koronavirüs ilk ortaya çıktığında Çin hükümetinin yanında yer almakla suçlayarak, DSÖ’den çekilmeye çalışmıştı.

Trump, AB’yi daha fazla ABD petrolü satın almaması halinde gümrük vergileriyle tehdit etti

Trump, ABD’nin Avrupa ile olan ticaret açığını eleştirerek bloğu daha fazla ABD petrolü almaması halinde gümrük vergileriyle tehdit etti. Trump Pazartesi akşamı Oval Ofis’te gazetecilere bir dizi idari emri imzalarken, “Arabalarımızı almıyorlar, çiftlik ürünümüzü almıyorlar, neredeyse hiçbir şeyi almıyorlar” dedi.

“Yine de onların arabalarını alıyoruz, çiftlik ürünlerini alıyoruz, onlardan çok şey alıyoruz. Yani bunu ya gümrük vergileriyle çözeceğiz ya da onlar bizim petrolümüzü satın almak zorunda kalacaklar.”

Piyasalar ne tepki verdi?

Petrol fiyatları, Başkan Donald Trump’ın fosil yakıt üretimini artırmayı amaçlayan ulusal enerji acil durumu ilan edeceğini açıklamasının ardından düştü.

ABD West Texas Intermediate vadeli kontratları %1,32 düşüşle varil başına 76,85 dolara geriledi. ABD, Suudi Arabistan ve Rusya’yı geride bırakarak yıllardır dünyanın en büyük ham petrol üreticisi konumunda.

Bu sabah Asya borsaları karışık seyrederken, yatırımcılar yukarda arzettiğim bir dizi, çoğu birbiriyle çelişen kararnamenin net etkisini çözmeye çabalıyor.  Trump’ın gümrük vergilerini ötelediği müjdesi ile satışa geçen dolar, ardından Şubat’ta Kanada ve Meksika’ya gümrük vergisi uygulanacağı açıklamasıyla yeniden tırmanmaya başlıyor. ABD tahvil getirileri ise gümrük vergilerinin tetikleyeceği ekstra enflasyonun şimdilik ötelenmesinin coşkusuyla hızla geriliyor.