Google tartışması:  Algoritma mı yenilendi, sansür mü var?

İnterneti ‘çöp’ içeriklerden temizlemeyi amaçlayan bu güncellemeler, birçok haber kurumunun görünürlüğünde ciddi düşüşlere ve gelir kaybına neden oldu. Ancak yeni güncellemelerden kazançlı çıkan haber kurumları da var.

Konu siyasete de yansıdı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Google Türkiye’nin yaptığı algoritma değişikliği ile bağımsız medyanın görünürlüklerinin azalmasına ilişkin olarak, Google ile görüştüklerini belirtirken, adım atılabileceği mesajını verdi. HalkTV ise Google tarafından sansürlendiğini  öne sürüyor. Google ne yapmaya çalışıyor. Cevapları Euronews verdi:

Son yıllarda arama motorundaki SEO içeriklere yönelik düzenleme sinyalleri veren Google, nihayetinde beklenen güncellemeleri 2024’te yoğun biçimde hayata geçirdi.

Çekirdek güncellemeler: Google algoritmaları nasıl çalışıyor?

Google’ın algoritması son derecede karmaşık olduğu gibi nasıl çalıştığına dair kesin ayrıntılar kamuoyuyla paylaşılmıyor. Bunun yerine şirket, site sahiplerine Google Web Yöneticisi Yönergeleri’ne uyma ve orijinal içeriğe öncelik verme gibi bazı tavsiyelerde bulunuyor.

Öte yandan internet, “arama motoru optimizasyonu” yani SEO olarak bilinen bir içerik üretim yöntemi tarafından domine ediliyor ve SEO ajanslarının ya da haber kurumlarının üst sıralarda görünmek için başvurduğu teknikler, kötüye kullanılabiliyor.

Bazı web siteleri Google’ın algoritmalarını “kandırmak” için tasarlanmış içerikler üretirken, okurların talebini göz önüne almak yerine internette üst sıralarda görünerek reklamlardan para kazanmayı önceliyor.

Bu da söz konusu sitelerdeki içeriklerin aslında çok az yararlı bilgi içermesiyle sonuçlanıyor. Bu sitelerde genellikle yayıncılara para kazandıran bir dizi bağlantı ve reklamın yanı sıra birbirini tekrar eden ama yeni veya özgün bir bilgi içermeyen metinler yer alıyor. Bu türden içeriklere çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin web sitelerinde veya haber kurumlarının dijital platformlarında rastlanabiliyor.

Google bu türden spam içerikli sitelerin arama sonuçlarında üst sıralarda çıkmaması için son yıllarda ciddi bir çalışma içine girdi. 2022’de spam içerikleri ayıklamak için algoritmasına bir “Yardımcı İçerik Güncellemesi” ekleyen şirket, Eylül 2023’te bir sonraki güncellemeyi getirdi.

Güncelleme furyası bu yıl daha da derinleştirildi ve hızlandı. İlk olarak mart ayında bir çekirdek güncelleme yayınlayan Google, ağustos ve kasım aylarında iki yeni çekirdek güncellemeyle değişikliklere devam etti.

Öte yandan, Google’daki görünürlük endeksinin bir sitenin tüm trafiğinin endeksi olmadığını belirtmekte fayda var. Siteler Google dışında sosyal medya ortamlarından da trafik alabiliyor. Ancak Google’daki arama sonuçlarında üst sıralarda olmak birçok haber sitesine gelen trafiğin önemli bir kısmını oluşturuyor. Aynı zamanda Google reklamlardan para kazanan siteler için de bu görünürlük çok önemli.

Depremi başlatan mart güncellemeleri

Mart ayında Google bir spam güncellemesiyle birlikte çekirdek güncellemesi de yayınladı. Bunların tamamlanarak sisteme dahil edilmesi bir aydan fazla sürdü. Bunların SEO’nun kötüye kullanımı ve yapay zekayla oluşturulan içerikleri hedef aldığı söyleniyor.

Şirket, marttaki değişikliklerin ardından arama sonuçlarında düşük kaliteli, orijinal olmayan içeriğin yüzde 45 oranında azaldığını ileri sürüyor.

Güncellemelerin tamamlanmasının ardından birkaç gün içinde çeşitli sektör ve alanlardaki web siteleri olumsuz etkiler bildirmeye başladı. Öte yandan bunların önemli bir kısmının arama sonuçlarında üst sıralara çıkmak için manipülatif taktikler kullanan siteler olduğu düşünülüyor.

Orginality.ai tarafından yürütülen bir araştırmada, ilk güncelleme dalgasından olumsuz etkilenen bazı siteler incelenmiş ve şu bulgulara ulaşılmıştı: “Sitelerin yüzde 50’sinin gönderilerinin yüzde 90 ila 100’ü yapay zeka tarafından oluşturulmuştu.”

Google ise mart güncellemelerinin, “aramalardaki spam ve düşük kaliteli içerik” sorununu ele almak ve “arama motorları için oluşturulan içeriği azaltmak” amacıyla tasarlandığını dile getiriyor.

Sıralama düşüşlerinden kurtulma mücadelesinin ise garantili bir sonucu yok. Şirket, güncellemeden etkilenen siteler için kurtarma işleminin, sistemlerinin öğrenmesi ve iyileştirmeleri doğrulaması gerekliliği nedeniyle zaman alabileceğini, hatta aylar sürebileceğini dile getiriyor.

Bağımsız yayıncıları kötü etkiledi

Köklü gazetelerin görünürlük düşüşü daha çok gündem olsa da asıl büyük etkiyi bağımsız ve yerel yayıncılar gördü. Zira bu sitelerin görünürlüğü halihazırda düşük olduğundan, puanlardaki küçük değişiklikler bile nispeten büyük bir etkiye sahip olabiliyor.

CNN Türk canlı yayınında gündemi değerlendiren Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, Google’ın yaptığı ve şeffaf olmadığı gerekçesiyle eleştirilen, bağımsız medyanın keşfetteki görünürlüğünü azaltan algoritma değişikliği hakkında konuştu.

Uraloğlu, “Google ile görüştük. Bu düzenleme Google Türkiye değil de global tarafından yapıldı. Google Türkiye temsilcilerinin bize ilettiği bu düzenlemeden bilgi sahibi olmadıkları. Biz ikinci defa sorduk, onlardan dönüş bekliyoruz. Ona göre belki adım atılabilir. Rekabet Kurumu ile iş birliği içerisinde bir adım atmamız söz konusu, oradan cevap bekliyoruz” dedi.

Türkiye’de Discord’un ulaşımının engellenmesine de değinen Bakan Uraloğlu, “Türkiye’de 58 milyon Instagram kullanıcısı var. Nüfusumuzun 75 milyonu sosyal medya kullanıcısı. Biz şunu söyledik ve yaptık da. Kurallara uymayanları bizim yaptırımlarımızla karşı karşıya bırakacağız dedik ve bıraktık da” diye konuştu.

Google’ın bir sözcüsü ise yine BBC’ye yaptığı açıklamada, şirketin titiz testler yaptığını ve arama sonuçlarında yalnızca kullanıcılar için faydalı olacak değişiklikler başlattığını dile getirdi.

Güncellemenin kazananları: Forumlar

Press Gazette’nin İngiltere’deki Google News sıralaması üzerine yaptığı bir inceleme, en iyi 50 yayıncı içinde sıralanan gazetelerden 15’i hariç hepsinin görünürlük puanlarında düşüşler olduğu sonucuna varıyor.

Güncellemelerden fayda sağlayan azınlığın başında Future’ın teknoloji sitesi Tech Radar’ı geliyor. Site görünürlük oranını yüzde 45 artırdı. Onu yüzde 40 ile The Week seyrediyor.

Öte yandan, değişikliklerden en büyük kazanımları elde eden kullanıcıların başlıklar açıp gönderiler girebildiği internet forumları oldu. Sistrix verileri özellikle Reddit’in 2023’ten bu yana ciddi oranda büyüdüğünü bildirdi.

SEO uzmanı Lily Ray, X hesabından paylaştığı bir gönderide, “Bana göre bu, 2024’te SEO’daki en büyük değişiklikti. Sitenizde bir forum yoksa rekabet etmek çok zor,” dedi.